دولت دوم ترامپ و چالش رویارویی با ۱۰ جنگ جاری در جهان

به گزارش روز یکشنبه ایرنا از این نشریه آمریکایی، در آستانه پایان سال ۲۰۲۴ میلادی و آغاز دولت دوم دونالد ترامپ، رهبر آینده ایالات متحده قرار است میراث دار مجموعه‌ای از جنگ های بی پایانی باشد که در دوران کارزار انتخاباتی خود نیز وعده پایان آنها را داده بود. به عبارتی، باتوجه به اینکه ترامپ همواره بر تمایل خود برای کاهش دخالت آمریکا در درگیری‌های خارجی تاکید کرده، اما باتوجه به اثرگذاری مستقیم برخی از جنگ‌های جاری بر منافع ایالات متحده، خطرات در دولت دوم ترامپ برای اصلاح سیاست خارجی با هدف آنچه که وی بازگرداندن دوباره عظمت به آمریکا خوانده، بسیار بالاست.

۱. جنگ در غزه

نیوزویک نخستین و بی ثبات ترین جنگ جاری را گسترش جنگ میان حماس و اسرائیل دانسته است. جنگی که با حمله حماس در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز گردید، در سراسر خاورمیانه گسترش یافته و ایران و ائتلاف محور مقاومت را هم درگیر کرده است. این جنگ در حال حاضر یکی از پیچیده ترین و بی ثبات ترین درگیری هایی است که ترامپ احتمالا با آن در دولت دوم خود با آن روبرو می شود.

رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا به عنوان متحد دیرین بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل بارها تاکید کرده که نزدیک به ۱۰۰ اسیر در دست حماس باید به سرعت تا پیش از مراسم تحلیف وی (روز ۲۰ ژانویه برابر با ۱ بهمن ماه) آزاد شوند، یا در غیر این صورت تمامی خاورمیانه هزینه سنگینی در قبال آن پرداخت خواهند کرد.

این رسانه خاطرنشان می کند: در حالیکه ترامپ بارها تاکید کرده که تمایلی به ورود به درگیری های خارجی ندارد، اما در عین حال تهدید نموده که از اقدامات نظامی بیشتر به عنوان یک عامل بازدارنده استفاده خواهد کرد. حال اینکه وی چگونه از شرایط بسیار متزلزل و بی ثبات خاورمیانه عبور خواهد کرد می تواند نخستین آزمون بزرگ دولت آینده وی باشد.

۲. جنگ روسیه و اوکراین

جنگ میان روسیه و اوکراین نیز مانند درگیری خونین خاورمیانه همچنان در حال گسترش است و به زودی وارد چهارمین سال خود می شود. به نوشته نیوزویک، این مناقشه که پتانسیل تغییر توازن قدرت منطقه ای و حتی جهانی را دارد، مرگبارترین درگیری اروپا از زمان جنگ جهانی دوم بوده و از بزرگترین نقاط اختلاف دولت جو بایدن و ترامپ بشمار می رود.

بایدن با آغاز جنگ در اوکراین با بکار بردن یک راهبرد ثابت و در عین حال پرهزینه، بر حمایت بی قید و شرط از کی‌یف تاکید کرده است. اما ترامپ که از دیرباز طرفدار بهبود روابط آمریکا و روسیه است، با پافشاری بر پایان این جنگ از طریق دیپلماتیک ادعا می کند که قادر است طی ۲۴ ساعت پس از مراسم تحلیف آن را پایان دهد. هرچند وی تاکنونی جزئیاتی در مورد چگونگی این امر ارائه نداده است.

۳. جنگ داخلی در سوریه

نیوزویک، سقوط بشار اسد رئیس‌جمهوری سوریه در اوایل ماه جاری میلادی را مهم ترین رویداد در این کشور عربی از زمان آغاز جنگ داخلی در آن دانسته و می افزاید: پس از نیم قرن حکومت خاندان اسد، امروز شاهد قدرت گرفتن «هیات تحریر الشام» به عنوان یکی از شاخه های پیشین القاعده بر سوریه هستیم که رهبر آن ابومحمد الجولانی بر ایجاد آینده ای آزادتر و فراگیرتر برای کشورش متعهد شده است. در این میان اگرچه وی بر قطع ارتباط با شاخه های تندرو تاکید دارد، اما نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) تحت حمایت آمریکا نسبت به این اظهارات تردید دارند.

در این میان، ترامپ نیز با تحسین نقش آنکارا در پیروزی گروه های معارض بر اسد، تاکید کرده که آمریکا نباید در امور سوریه دخالت کند. اما جی دی ونس معاون وی با ابراز تردید نسبت به پیروزی الجولانی در سوریه و بازگشت ثبات به این کشور، قدرت گرفتن افراطیون در گذشته سوریه را با قتل عام مسیحیان و بحران پناهجویی در اروپا مرتبط دانسته است.

۴. جنگ داخلی میانمار

هرچند تغییرات در حاکمیت سوریه جهان را غافلگیر کرده، اما یک تغییر گسترده دیگر در میانمار در جریان است و آن تقویت حضور ائتلاف موسوم به دولت وحدت ملی و شبه‌نظامیان قومی در این کشور آسیایی است که مناطق زیادی از جمله شهرهای استراتژیک میانمار را با همکاری کمک های نظامی چین و روسیه تصرف کرده‌اند.

میانمار از زمان اعلام استقلال در سال ۱۹۴۸، در وضعیت جنگ داخلی قرار داشته است. در این میان، اگرچه نقش آمریکا در درگیری های این کشور بیشتر به اعمال تحریم علیه کودتاچیان «تاتمادو» و ارائه کمک‌های بشردوستانه به غیرنظامیان محدود شده، اما بی ثباتی بیشتر در این کشور می تواند کشش قدرت های بزرگ را به رقابت بر سر آسیای جنوب شرقی تشدید کند.

۵. جنگ داخلی سودان

سودان نمونه دیگری از یک کشور شاهد جنگ داخلی و کودتا است. دو سال پس از سقوط عمر البشیر رئیس جمهوری این کشور همچنان شاهد خشونت میان متحدان سابق بوده و حتی خارطوم پایتخت آن نیز تقسیم شده است.

در این میان، آمریکا پیش از شروع جنگ داخلی، همواره در حال لغو تحریم‌های طولانی مدت علیه سودان در دوران حکومت البشیر بود و ترامپ در سال ۲۰۲۰ و پس از تصمیم خارطوم برای عادی سازی روابط با اسرائیل به عنوان بخشی از «پیمان ابراهیم»، این کشور را از فهرست حامیان تروریسم حذف کرد. اما به نظر می رسد بروز دوباره درگیری ها در این کشور آفریقایی می تواند آمریکا را بار دیگر در موقعیت دشواری قرار می دهد.

۶. درگیری های شاخ آفریقا

با ادامه جنگ داخلی در سودان، اتیوپی به عنوان کشور همسایه از خشونت های داخلی در آن رنج می‌برد. در نتیجه تنش های منطقه ای، توافق‌نامه‌های صلح اتیوپی با اریتره و سومالی نیز برهم می خورد. تنش این کشور با مصر نیز بر سر منابع آب رود نیل نیز همچنان بالاست. ترامپ در دولت نخست خود نیز از اتیوپی به دلیل سدسازی در امتداد رود نیل انتقاد کرد و نارضایتی دولت قاهره را نسبت به این امر اعلام نمود. در مورد سومالی نیز ترامپ در دولت نخست خود دستور به خروج نیروهای آمریکایی حاضر در این کشور داد که برای نبرد مقابل نیروهای الشباب به عنوان یکی از متحدان القاعده، در آنجا حضور داشتند.

اما اکنون به نظر می رسد با تشدید شورش ها و خطر شروع یک جنگ بین دولتی دیگر در شاخ آفریقا، بحران دیگری در این منطقه رقم بخورد.

۷. شورش در افغانستان و پاکستان

پس از آنکه آمریکا در سال ۲۰۲۱ تصمیم به خروج از طولانی ترین جنگ خارجی گرفت و از افغانستان خارج شد، شاهد بازگشت طالبان در این کشور بودیم. پس از این وضعیت شورش غیرنظامیان در مرز آن با پاکستان بالا گرفته و به تقویت گروه های خطرناکتر از جمله داعش خراسان نیز منجر شده است.

داعش خراسان با قدرت گرفتن طالبان، علاوه بر انجام حملات در افغانستان و پاکستان، دامنه و عملیات بین المللی خود را گسترش داده و مسئولیت دو مورد از مرگبارترین حملات تاریخ در ایران و روسیه را بر عهده گرفته و سیل تهدیدات خود را روانه غرب کرده است.

از همین رو، ترامپ که از یک سو، بایدن را به دلیل خروج پر هرج و مرج از افغانستان شماتت کرده و تمایلی به حضور در جنگ های خارجی ندارد، ممکن است با تشدید شرایط در افغانستان، مجبور به حضور در جنگی شود که بارها برای پایان آن پافشاری کرده بود.

۸. خشونت های ساحل آفریقا

تنها افغانستان نیست که زمینه را برای حضور دوباره داعش فراهم کرده، بلکه آفریقا نیز اکنون به محلی مناسب برای تقویت این گروه تندرو تبدیل شده است.

پس از یک رشته کودتا از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ در آفریقا، دولت های جدید تحت رهبری ارتش در کشورهای بورکینافاسو، مالی و نیجر یک کنفدراسیون جدید به نام «اتحاد ایالات ساحل» تاسیس کرده که هدف آن را هماهنگی تلاش های مشترک ضد تروریسم و ‌ تقویت فشار برای قطع روابط با فرانسه و دیگر قدرت های غربی اعلام کرده اند. در این میان، فروپاشی روابط بین سه کشور یاد شده با غرب با حضور بیشتر روسیه هموارتر شده است.

به نوشته نیوزویک، با سرمایه گذاری هنگفت چین و روسیه در آفریقا، آمریکا نیز در تلاش برای یافتن جایگاه استراتژیک خود در این قاره است، که به نظر می رسد بخشی از آن به دلیل روندهای ژئوپلیتیک کنونی و معاملات تجاری رو به زوال است.

به نوشته نیوزویک، با سرمایه گذاری هنگفت چین و روسیه در آفریقا، آمریکا نیز در تلاش برای یافتن جایگاه استراتژیک خود در این قاره است، که به نظر می رسد بخشی از آن به دلیل روندهای ژئوپلیتیک کنونی و معاملات تجاری رو به زوال است.

۹. خشونت در هائیتی

بحران در هائیتی به عنوان یکی از کشورهای بسیار نزدیک به سواحل ایالات متحده، رو به گسترش است و با تقویت باندهای قدرتمند در پایتخت این کشور حوزه دریای کارائیب و ترور چهره های برجسته آن، آشفتگی سیاسی در آن عمیق تر شده است.

از همین رو، نگرانی اصلی ترامپ در مورد هائیتی، مشابه افغانستان، سومالی و سودان، بر سر بحران پناهجویی است. در این میان، به رغم تحریم‌های شدید آمریکا علیه این کشور، گشت زنی کشتی های آمریکایی در دریای کارائیب، باندهای مواد مخدر همچنان به فعالیت خود ادامه می دهند و هیچ یک نتوانسته از نگرانی واشنگتن بکاهد.

۱۰. کارتل های مواد مخدر در مکزیک

وقتی صحبت از موضوع مهاجرت غیرقانونی در آمریکا می شود، محور اصلی کارزار ترامپ نیز به یاد می آید که همواره بر اخراج دسته جمعی مهاجران تاکید کرده است. ترامپ در برخی گردهمایی های انتخاباتی خود حتی به استفاده از ارتش و حمله به مکزیک برای مقابله با مهاجران مکزیکی و باندهای مواد مخدر در این کشور اشاره کرد.

نیوزویک در پایان خاطرنشان کرده است اینکه ترامپ در برابر هر یک از چالش های یاد شده تا چه اندازه موفق خواهد بود، به اثرگذاری سیاست‌های وی با توجه به فشار آن بر منابع فدرال و تاثیر بر اقتصاد بستگی دارد.