توقیف خانه پدری
تهران- ایرنا- توقیف‌های چندباره فیلم «خانه پدری» ساخته «کیانوش عیاری» باعث ایجاد حواشی و بحث و نظرهای فراوانی نسبت به آن شد.
خانه پدری فیلمی به کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی عیاری محصول سال ۱۳۸۹ با بازی متین کتکی، مهدی هاشمی، شهاب حسینی، مهران رجبی، نازنین فراهانی، ناصر هاشمی و مینا ساداتی است. این فیلم، روایتگر زندگی دختر جوانی به نام ملوک است که به دلایل ناموسی، پدرش خواهان مرگ او است و برای این کار به پسر کوچکش گفته است تا قبری در زیرزمین حفر کند تا ملوک را بکشند و در آنجا دفن کنند. نکته حائز اهمیت درباره این فیلم که آن را بر سر زبان‌ها انداخت توقیف طولانی و توقیف مجدد آن بود؛ چنانچه اکران این فیلم که در دی ۱۳۹۳ (اکران اول) آغاز شده بود، به دلیل وجود یک صحنه خشن باز با مشکلاتی در اکران روبه‌رو و در همان روز اول اکران عمومی، از پرده پایین کشیده شد.
پس از پنج سال وقفه، فیلم خانه پدری با اصلاحاتی جزئی و با رده‌بندی سنی بالای ۱۵ سال در تاریخ اول آبان ۱۳۹۸ (اکران دوم) در سینماهای ایران اکران شد اما پس از پنج روز در ۶ آبان ۱۳۹۸ با دستور مستقیم دادستانی مجدد توقیف شد. این فیلم در نهایت در ۲۲ آبان ۱۳۹۸ (اکران سوم) باز رفع توقیف شد.
برخی منابع به نقل از قوه قضاییه در روز دوشنبه ۶ آبان ۹۸، پس از توقیف فیلم خانه پدری از سوی دادسرای فرهنگ و رسانه اعلام کردند که اصلاح نشدن صحنه‌های خشن که تعهد شده بود حذف شود علت توقیف این فیلم است.
اولین اکران خانه پدری در دی ۱۳۹۳ اتفاق افتاد، اکرانی که البته از همان ابتدا به دلیل وجود یک صحنه خشن قتل با مشکلاتی در اکران روبه‌رو و در روز اول اکران عمومی از پرده پایین کشیده شد. این فیلم که قصه اتفاق‌های یک خانه قدیمی را از سال ۱۳۰۸ تا ۱۳۷۹ روایت می‌کند در چند اپیزود ساخته شده است. در این فیلم ناصر هاشمی (نقش جوانی) و مهدی هاشمی (نقش میان‌سالی) کاراکتر اصلی را که روایت زندگی‌اش از پانزده تا هشتادسالگی به تصویر کشیده شده، بازی می‌کنند. پس از کش‌وقوس‌های فراوان و گفت و گوهای مکرر مسئولان سازمان سینمایی با کارگردان «خانه پدری» درباره اصلاحیه‌های پیشنهادی برای اکران این فیلم و پذیرش آن‌ها توسط عیاری، سرانجام اکران «خانه پدری» پس از پنج سال با اصلاحاتی جزئی و با رده‌بندی سنی بالای ۱۵ سال در تاریخ ۱ آبان ۱۳۹۸ مجددا در سینماها آغاز و با فروش خوبی هم مواجه شد به‌طوری‌که فقط در چهار روز اکران به فروشی بیش از ۴۰۰ میلیون تومان دست یافت؛ اما این پایان ماجرای خانه پدری نبود زیرا باوجود اصلاحاتی که به خواست سازمان سینمایی روی این فیلم انجام شد و همچنین باوجود این‌که با رده‌بندی سنی بالای ۱۵ سال و تعداد سینماهای محدود اکران شده بود، هجمه‌های زیادی علیه نمایش آن به وجود آمد که موجبات توقیف دوباره آن را به وجود آورد.
توقیف دوباره این فیلم واکنش های بسیاری داشت از جمله توسط حسین انتظامی رییس سازمان سینمایی که با یادآوری نظر منتقدان و کارشناسان درباره خانه پدری عنوان کرد: نظر قاطبه مخاطبانی که این فیلم را در چهار روز نمایش آن دیده‌اند، با برداشت بازپرس مربوط در دادستانی تهران متفاوت است. اکثر مخاطبان و کارشناسان، این فیلم را ترویج خشونت علیه زنان نمی‌دانند، بلکه متقابلاً آن را روایتی در تخطئه تحجر و اثرگذار نسبت به قتل‌های ناموسی یافته‌اند.
علی ربیعی سخنگوی دولت نیز روز چهارشنبه ۸ آبان در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران درباره توقیف اکران فیلم خانه پدری گفت: فکر می‌کنم بهترین راه این است که قضاوت و تصمیم‌گیری در مورد فیلم‌ها را به نهاد تخصصی خودش یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار کنیم این بهترین تصمیم است بگذاریم خود وزارت ارشاد بگوید که این فیلم قابل اکران است یا خیر.
شهرام خرازی‌ها عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران نیز در این باره گفت: خانه پدری به‌واسطه جنجال‌های پدید آمده، به فیلم مهم سینمای ایران تبدیل شد؛ درحالی‌که اگر همچون بقیه فیلم‌ها روند عادی نمایش را طی می‌کرد و در همان سال ساخت به نمایش درمی‌آمد، این‌قدر تأثیرگذار نمی‌شد.
خانه سینما در این زمینه در اطلاعیه‌ای از پیگیری دو اقدام برای صیانت از حرمت و امنیت شغلی سینماگران خبر داد و از وزارت ارشاد خواست تا پاسداری از فضای سالم اکران آثار دارای پروانه نمایش را در دستور کار خود قرار دهد.
این درحالی بود که عیاری نویسنده، تهیه کننده و کارگردان خانه پدری در گفت‌وگویی در باره توقیف دوباره فیلم اظهار داشت: خوشبختانه پرسشی که اغلب در فضای مجازی منتشر می‌شد این بود که آیا درست است فیلمی که توسط وزارت ارشاد مجوز قانونی دریافت کرده و روی پرده سینما رفته توسط نهادی دیگر بدون کسب اجازه از وزارت ارشاد از پرده پایین کشیده شود؟ صحبت من این است همان‌طور که ما اهالی سینما به قوه قضاییه احترام می‌گذاریم و «خانه پدری» را بلافاصله از پرده پایین کشیدیم، انتظار داریم به تصمیمات وزارت ارشادی که برای فیلم «خانه پدری» پروانه نمایش صادر کرده، احترام گذاشته شود. اگر هم تخلفی صورت گرفته باید طی گفت‌وگو قوه قضاییه با وزارت ارشاد این موضوع حل شود و خودشان به این نتیجه برسند که فیلم را از پرده کنار بگذارند یا نه.
۲۲ آبان ۹۸ سید محمد مهدی طباطبایی‌نژاد معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی از ادامه اکران فیلم «خانه پدری» خبر داد و گفت: «نامه دادستانی تهران را اکنون مبنی بر رفع توقیف این فیلم دریافت کردیم. از اولین ساعاتی که این اتفاق برای فیلم افتاد وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، شخصاً موضوع را دنبال کردند و رایزنی‌های لازم با رئیس محترم قوه قضائیه انجام شد و با همت ایشان به نتیجه رسید. از کیانوش عیاری هم سپاسگزاریم که در سه چهار روز اخیر همراهی‌های لازم را معمول داشتند که به اکران مجدد فیلم کمک کرد.
به هر حال این فیلم در هفته میانی آذر ماه ۱۳۹۸ عنوان پُرفروش‌ترین فیلم هفته سینماها را که با در اختیار داشتن ۱۵ سالن سینما، ۴۲۷ میلیون تومان فروخت از آن خود کرد و در میان ۵ فیلم پرفروش هفته قرارگرفت.
