ناآرامی‌های آبان ۹۸ به روایت دانشگاهیان
تهران- ایرنا- در پی افزایش قیمت بنزین در آبان ماه ۱۳۹۸ ناآرامی‌هایی در شهرهای مختلف رخ‌داد که این وقایع مورد توجه ویژه تحلیلگران و چهره‌های دانشگاهی قرار گرفت.
واکنش‌ها به اصلاح قیمت بنزین که بر اساس مصوبه شورای عالی هماهنگی سران قوا و از بیست و چهارم آبان ماه ۹۸ صورت‌گرفت، در شهرهای مختلف به شکل های متفاوت بروز یافت. در برخی شهرها این واکنش‌ها تنها در حد تجمع بود و در برخی نواحی با ایجاد ترافیک و بستن معابر همراه شد. اما در این میان، برخی افراد در کلان‌شهرها خسارت سنگینی به اموال و اماکن عمومی وارد کردند.
چهره‌های دانشگاهی و تحلیلگران در مورد ریشه این اعتراض‌ها اظهارات گوناگونی مطرح کردند که بیش از همه بر وجود فشارهای اقتصادی بر مردم و موضوع عدالت اجتماعی و سیاسی اشاره داشتند. خبرگزاری جمهوری اسلامی در این زمینه به سراغ دانشگاهیان رفته است و مجموعه اخبار آنها را ذیل پرونده پیش رو برای استفاده مخاطبان جمع آوری کرده است. برخی اظهارنظرهای دانشگاهیان به شرح زیر آمده است:
«مرتضی پدریان» استاد جامعه‌شناسی دانشگاه اصفهان گفت: بیشتر مطالبات کنونی مردم، نه سیاسی، بلکه بیشتر جنبه اجتماعی و اقتصادی دارد و به‌جز سال ۸۸، اکنون مردم، بیشتر خواسته‌های اجتماعی و اقتصادی خود را دنبال می‌کنند. وی با بیان اینکه ما در۴۰ سال اخیر برخی از شعارها را بیشتر مدِ نظر قرار داده‌ایم، گفت: عدالت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی همواره پس از انقلاب مطرح بوده است اما در عمل و در برخی شاخص‌ها، عدالت‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی وجود ندارد و بر همین اساس هم اعتراضاتی رُخ می‌دهد. هم‌اکنون مردم نسبت به عباراتی مانند عدالت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دیدگاه مثبتی ندارند و همین امر باعث می‌شود که در برخی روزها اعتراضاتی را مشاهده کنیم.
«حسین راغفر» اقتصاددان و استاد دانشگاه الزهرا علت اصلی اعتراض‌ها به اصلاح قیمت سوخت را نه افزایش قیمت حامل‌های انرژی بلکه کاسته شدن از آستانه تحمل مردمی دانست که عمدتا متعلق به طبقه ضعیف و متوسط جامعه‌اند و سیاست‌های اقتصادی غلط از پس از جنگ تحمیلی، زندگی آنها را دستخوش تغییر کرده است. وی افزود: این اتفاقات در واقع پیامدهای سیاست‌های اقتصادی بعد از جنگ است. این سیاست‌ها با اشکال دیگر تبعیض در جامعه همراه شد و زمینه‌های بروز نارضایتی را فراهم کرد.
«سید عزیز آرمن» عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه دوگانگی و دوقطبی سازی در اقتصاد باعث افزایش نارضایتی می‌شود، گفت: در برخی شهرستانها مثل ماهشهر شرکت‌های عظیم درآمدزا و در کنار آنها حاشیه‌ای از مردم کم درآمد و تحت فشار وجود دارد که این دوگانگی‌ها باعث ایجاد پتانسیل نارضایتی بیشترمی شود.وی همچنین از جمله مهمترین عوامل نارضایتی را فشار اقتصادی براقشارکم درآمد عنوان و اضافه کرد: قبل از موضوع بحران بنزین، افزایش قیمت‌ها در نتیجه بحران ارزی از همه ابعاد بر زندگی مردم فشار وارد کرده بود و در طول یکی دو دهه گذشته هم درآمد و قدرت خرید آنها کاهش یافته است. تا زمانی که فشارهای اقتصادی کاهش پیدا نکند هر فرصت احتمالی زمینه و پتانسیل اعتراض مجدد را به وجود می‌آورد لذا دست اندرکاران امور باید با اتخاذ تدابیر لازم و اقدام عملی برای رفاه و آرامش خاطر مردم، این زمینه را از بین ببرند.
