در غرب جاده خرمشهر – آبادان منتهي به كوي آريا حدود يك كيلومتر به سمت رودخانه اروند وارد منطقه اي مي شوم كه هنوز آثار جنگ و بمباران بر روي ساختمان هاي اطراف اين منطقه هويداست.
به نظر مي رسد پيش از جنگ تحميلي اينجا بازارچه كوچكي بوده كه تركش هاي خمپاره ها هنوز بر روي بدنه اين ساختمان مشهود است.
مشاهده اين ساختمان تركش خورده، تانك، قايق هاي موتوري و خاكريز ها در كنار اين بازارچه ذهن بينده را به خود جلب مي كند و اتقاقاتي كه در اين نقطه افتاده را به خوبي مي توان تصور كرد.
وجود نيزارها، باتلاق ها و طبيعت بكر در اين منطقه، جنگيدن و دفاع رزمندگان در شرايط آب و هواي گرم و طاقت فرسا و يا در زمستان هاي سرد و شب هاي پر از استرس را در ذهن تداعي مي كند.
حضور رزمندگان در اين منطقه با كمترين امكانات در سنگر، از خودگذشتگي و ايثار شهدا و جانبازان را مي توان به خوبي تصور كرد كه چه اتفاقاتي در اين منطقه رخ داده است.
عمليات كربلاي 4، سوم ديماه سال 1365 با رمز 'يا محمد رسول الله (ص)' راس ساعت 10 شب آغاز شد و در اين عمليات رزمندگان غواص از شهرهاي مختلف شمال، جنوب، شرق و غرب كشور شركت داشتند.
آب اروند به ظاهر آرام بود اما در دل بسيار خروشان و سرد بود و حالت گردايي داشت، ولي رزمندگان غواص كه آموزش هاي لازم را در نقاط مختلف ديده بودند و همه در خرمشهر مستقرشدند و هر روز تمرين مي كردند.
مسئول يادمان شهداي علقمه با بيان اينكه يكي از محل هاي اجراي عمليات كربلاي 4 در اين محل يادمان انجام شده، گفت:در عمليات كربلاي 4 تمامي نيروهاي نظام جمهوري اسلامي اعم از سپاه و ارتش و بسيج گردهم آمدند كه عمليات سرنوشست ساز انجام دهند.
سرهنگ مهدي سرور افزود:با توجه به اينكه جمهوري اسلامي دو هزار و 200 كيلومتر مرز با كشور عراق داشت، منطقه عمومي جنوب خرمشهر از كانال ماهي تا شمال جزيره مينو به طول 15 تا 20 كيلومتر براي انجام عمليات انتخاب شد.
مسئول يادمان شهداي علقمه بيشترين استعدادهاي جمع آوري شده براي اجراي عمليات كربلاي 4 را 300 گردان رزم عنوان كرد و گفت:گردان هاي رزم در قالب يگان هاي مختلف لشكري بيش از 23 يگان رزم درگير اين عمليات تحت امر قرارگاه مركزي خاتم الانبياء در چهار قرارگاه فرعي از شمال قرارگاه نجف، قرارگاه كربلا، قرارگاه قدس و قرارگاه نور كه جنوبي ترين قرار گاه بود، منطقه عمليات سازماندهي شدند.
سرهنگ سرور اظهار داشت:شلمچه ، ابوالخطيب، ام الرصاص، جزيره قطعه و سهيل و محاصره شبه جزيره فاو كه روبروي منطقه علقمه در خاك عراق از اهداف عمليات تعريف شد.
مسئول يادمان شهداي علقمه در ادامه سخنانش گفت:شبه جزيره فاو كه در عمليات والفجر 8 سال 64 تصرف شده، هنوز پشتيباني عراق از جاده بهار و جاده بصره – فاو انجام مي شد اگر اين پشتيباني از جبهه فاو از بين مي رفت، عملا محاصره تكميل مي شد.
سرهنگ سرور افزود:بصره در جنگ تحميلي گلوگاه عراق محسوب مي شد و در قالب عمليات سنگين جمهوري اسلامي در منطقه شلمچه، جرف انجام شده و تدبير درست فرماندهان نظامي ما اين بود كه اگر جنوب عراق را بگيريم عراق تحت فشار زياد يا تمكين مي كند و به خواسته هاي جمهوري اسلامي عمل كرده و يا شكست مي خورد به همين خاطر عمليات كربلاي 4 طراحي شد.
مسئول يادمان شهداي علقمه گفت:تعداد زيادي از يگان ها در قالب گردان هاي غواص با بيش از سه هزار غواص در اين عمليات به كار گرفته شد.
سرهنگ سرور افزود:يكي از ويژگي هاي اين عمليات شناسايي سخت آن بود و غواصان بايد زمان بندي بسيار دقيقي داشته باشند، زير آب اروندرود به دليل جزر و مد، مرتب تغيير جهت مي داد و به سختي حركت در آب را افزايش مي داد و از سوي ديگر غواصان به دليل حمل سلاح هاي سنگين نمي توانستند در عمق آب حركت كنند و بايد 20 تا 30 سانتيمتر زير آب بدون كپسول اكسيژن حركت مي كردند.
وي در ادامه گفت:به دليل سرعت زياد آب طناب هايي پيش بيني شده بود كه هركدام از نيروها يك گره از طناب را مي گرفت تا ستون از يكديگر جدا نشود سپس همگي با هم پا مي زدند و در يك ستون به دنبال هم پيش مي رفتند، تا به مرحله رسيدن به موانع سيم خاردارهاي خورشيدي، حلقوي، فرشي، نيزارها و باتلاق هاي عراق عمليات دشواري بود.
سرهنگ سرور افزود:در حالت عادي بدون ترس از درگيري عبور از اين موانع غيرممكن بود چه برسد به اينكه دشمن در رو برو آتش شديد و احتمال زياد لو رفتن عمليات، هوشياري كامل دشمن و نامهرباني جغرافيا دشواري هاي زيادي را براي رزمندگان پيش آورد.
مسئول يادمان شهداي شلمچه اظهار داشت:تنها جان پناه غواصان آب و لباس اسفنجي غواصي بود كه با اين وضع غواصان عبور كردند و در آن سوي مرز خط را شكستند و سرپل (قطعه زميني دشمن) تصرف مي شود.
سرهنگ سرور گفت:در موج اول عبور غواصان عده اي از اين غواصان بعضا نرسيدن و در وسط آب اروند شهيد شدند و استعداد مناسب براي اجرا و ادامه عمليات نداشتند.
وي ادامه داد: هر حركت پدافندي، پدافند كننده نقاطي از دشمن در نظر مي گيرد كه احتمال تحرك دارد و آن را با آتش پشتيباني ثبتي مي گيرد و اگر اراده كرد آن نقطه را مي زند قالب نيروهاي موج دوم كه عبور قايق ها هستند، زير آتش دشمن قرار گرفتند و بسياري از يگان ها امكان تحرك براي آنها ايجاد نشد و تنها، نيروهاي غواص رفتند و آن هم با استعداد خيلي محدود كه قالب آنها مجروج، شهيد و يا اسير شدند و خيلي از يگان ها به علت جزر و مد آب به جايي كه برنامه عمليات طراحي شده بود، خارج شدند.
سرهنگ سرور افزود:مشكلاتي كه در شب عمليات اتفاق افتاد و تلفات رزمندگان بالا رفت فرماندهان تصميم گرفتند كه براي حفظ نيروها در انجام عمليات در زمان و مكان مناسب تري عمليات را متوقف كنند كه ساعت 10 صبح قطع عمليات اعلام شد.
مسئول يادمان شهداي علقمه گفت:بيشتر افرادي كه به آن سمت رسيدند و اعزام قايق امكانپذير نبود، بسياري اسير شدند و يا مفقود و با موج اروند آسماني شدند و به خيل شهدا پيوستند.
*** عمليات كربلاي 4 از عمليات هاي ناموفق بود
مسئول يادمان شهداي علقمه گفت:عمليات كربلاي 4 در زمره عمليات ناموفق محسوب شد، چون عمليات وقتي موفق است كه به اهداف يا قسمتي از اهداف برسد و اهداف عمليات كربلاي 4 كه تصرف جاده بهار و جاده فاو – بصره، و محاصره شبه جزيره فاو بود، محقق نشد.
سرهنگ سرور گفت:به اذعان همه فرماندهان و سياستگذاران جنگ، عمليات كربلاي 4 فتح بابي براي انجام عمليات بزرگ و موفق كربلاي 5 شد كه جزو اعجاز دفاع مقدس بود و پس از دو هفته بعد از عمليات كربلاي 4 در 19 بهمن ماه سال 1365 آغاز شد و به مدت سه ماه به طول انجاميد كه منجر به تصرف قسمتي از منطقه شلمچه خاك عراق شد.
وي تصريح كرد:فرماندهان عراقي اسم كربلاي 4 را دروي بزرگ نيروهاي ايراني دانستند كه در اين عمليات ماشين جنگ ايران را از كار انداختند و تصور اين فرماندهان عالي اين بود كه ايران پس از شكست در عمليات كربلاي 4 تا يكسال، امكان اجراي عمليات بزرگ را نخواهد داشت كه از باب عوامل فيزيكي يك تصور و برآورد درستي بود.
سرهنگ سرور اضافه كرد:همه ما مي دانيم كه در مكتب اسلام آن موضوع فيزيكي تاثير گذار است و شهادت طلبي مكتبي و ولايي بودن رزمنده تاثير گذار است و به همين خاطر پس از دو هفته بعد از عمليات كربلاي 4 عمليات كربلاي 5 آغاز شد.
**** عمليات كربلاي 4 به واسطه نتايج حاصله كمتر به آن پرداخت شد/ اجحاف در حق شهداي غواص
مسئول يادمان شهداي علقمه در ادامه سخنانش با بيان اينكه عمليات كربلاي 4 به واسطه نتايج حاصله كمتر به آن توجه شده و اين اجحافي در حق شهداي غواص عمليات كربلاي 4 است، گفت:بيشتر شهداي عمليات كربلاي 4 غواص بودند و غواصان موج اول عمليات بودند كه يكي از محورهاي عمليات همين منطقه يادمان بود كه به نام علقمه نامگذاري شده است.
سرهنگ سروري افزود:يكي از محورهاي عملياتي دقيقا در منطقه علقمه بود حدفاصل لشكر 33 المهدي از لشكرهاي جنوب فارس شهر فارس و لشكر 32 انصار الحسين از رزمندگان استان همدان كه خط تلاقي و خط الحاق خط مياني اين دو يگان بود.
راوي يادمان شهداي علقمه اظهار داشت:گردان فجر المهدي دقيقا از اين محور يادمان علقمه عمل كرده و يكي از گردان هايي بود كه تعداد شهيد زيادي داده و موج غواصان به آن سمت آب رسيدند و سرپل مناسب را گرفتند ولي كليه عمليات با عدم توفيق همراه بود و مجبور شدند سرپل را رها كنند و برگردند و موج تعداد قايق محدود رزمندگان امكان مراجعه آنها وجود نداشت.
**** عمليات كربلاي 5 جرقه اي در ذهن فرماندهان عراقي
مسئول يادمان شهداي علقمه اظهار داشت:در عمليات آفندي هميشه يك تلاش اصلي و يك تلاش پشتيبان خارج از محدوده اصلي شكل مي گيرد كه دشمن را از اهداف عمليات منحرف كند و آن خط قسمت شلمچه بود و قرارگاه نجف آن را به عهده داشت.
وي ادامه داد:بعد دوم عدم آمادگي عراق در مقابل عمليات كربلاي 5 بود چون تصور عراق اين بود كه با دروي بزرگي كه در كربلاي 4 انجام داد نيروها و استعدادهاي زيادي از يگان ها را از بين برد و ايران ديگر توان اجراي عمليات بزرگ را نخواهد داشت، به همين خاطر رخوت، ركود و سكوتي در جبهه دشمن ايجاد شد مطلقا توقف اجراي عمليات كربلاي 5 با آن فاصله زماني كوتاه و به روز كردن يگان ها را نداشت.
به گزارش ايرنا روزانه بين دو هزار تا سه هزار نفر از اعضاي كاروان هاي راهيان نور از مناطق عملياتي دفاع مقدس همچون يادمان شهداي شلمچه، يادمان شهداي نهر خين، مركز فرهنگي دفاع مقدس(موزه جنگ) و يادمان شهداي علقمه در خرمشهر ديدن مي كنند.
7100/6125 خبرنگار:كميله حجازي **انتشاردهنده: سيدبهادر حسيني
براي دريافت لحظه به لحظه اخبار استان خوزستان به كانال خبري ايرنا خوزستان :
http://www.telegram.me/irnaahvaz irnaahvaz@
بپيونديد.
خرمشهر - ايرنا - يادمان شهداي علقمه خرمشهر، محل اجراي عمليات كربلاي 4 با حضور غواصان دفاع مقدس بود كه اين روزها مورد استقبال گردشگران و كاروان هاي راهيان نور قرار گرفته است.