حال آنكه جهانیان، حكیم خیام را ریاضی دان بزرگ می شمارند كه موفق به حل مسایلی ریاضی اقلیدسی شد تا در نهایت ریاضی دان مطرح تاریخ باشد.
خیام در رساله معروف و جهانی خود برای نخستین بار به حل معادله پنجم قضیه ' اقلیدس ' هندسی و ریاضیدان جهان میپردازد و درباره قضیه خطوط متوازی كه شالوده هندسی اقلیدس است، اظهار نظركرده و آن را حل میكند.
این حكیم ایرانی با انتشار رساله ' شرح ما اشكل من معادلات اقلیدس ' به حل این معادله میپردازد و آن را به نام خود در جهان اثبات میكند.
همچنین خیام بنابر ادعای خویش نظریه نسبت ' bبه ' aرا در رساله مشكلات الحساب یا كتاب مسائلی در حساب مطرح میكند و این نیز به عنوان یك نظریه جهانی فراگیر میشود.
خیام اول كسی است كه به تحقیق منظم علمی در معادلات درجات اول، دوم و سوم پرداخته و طبقه بندی نخستین را از حل معادلات داشته است و در هندسه نیز به حل معادلات سخت آن میپردازد.
تاریخ ایران زمین به بسیار مردانی پرآوازه را به خود دیده است، كه در هزار توی هزارهها همچنان بر تارك علوم جهان میدرخشند.
حكیم غیاتالدین ابوالفتح ابراهیم خیام نیشابوری در سال 439هجری قمری درنیشابور دیده به جهان گشود و در دوره سجلوقیان زیست كردودرعلوم مختلف از جمله ریاضیات، هندسه، اختر شناسی، ادبیات، فلسفه و نجوم سرآمد زمان خود بود.
خیام یا خیامی نیشابوری نیز یكی از این مردان بلند آوازه عرصههای مختلف می باشد و كه نخستین بار در تاریخ بر نام همیشگی' خلیج فارس 'همت گماشته است.
خیام تقویم جلالی را نخستین بار تدوین كرد، تا نشان دهد ایرانیان همواره براساس دانش خویش در جهان سرآمدند و وقت شناسی و گاهمشاری روزگار را به نیكی میدانند.
خیام به معنای تام كلمه حكیم است و در همه علوم زمان خویش سرآمد همگان بوده است و جامع تمامی علوم و سرچشمه اصلی تفكر فلسفی است و در رباعیات خویش با طرح پرسشهای فلسفی، پاسخهای آن را نیز شاعرانه ارایه میدهد.
خیام علاوه بر اوصاف ذكر شده او در ارتباط با علوم ریاضیات و هندسه و حساب در شعر نیز سرآمد بوده است به گونه ای كه اشعار فلسفی او زبانزد شده است.
حكیم خیام را بایستی پادشاه رباعیات فارسی دانست و والاترین اندیشه فلسفی و حكمی خویش را به جهان در رباعیات خود معرفی میكند و در اشعار خود به عنوان یك فیلسوف رابطه دنیا و انسان و رابطه بین انسان و خداوند را مطرح میكند.
حكیم خیام در اشعار خود با درآمیختگی و نگاه ممتاز به دنیا، جهان را ناپایدار عنوان میكند و شادی را بالاترین و ارزشمندترین و دست نیافته ترین امتیاز انسانها بر میشود و به همین دلیل بر آن تاكید دارد.
' این قافله عمر عجب میگذرد ' و گذشت ، تا خیام شاعر ایرانی به عنوان حكیم هزارهها در علوم ریاضی و جبر ، نجوم و اختر شناسی همچنان مطرح باشد.
به گزارش ایرنا، 28اردیبهشت ماه به عنوان بزرگداشت این حكیم و شاعر توانمند ایران زمین نامگذاری شده و برخی از آثار این هنرمند ایرانی در موزه 'لیدن' هلند نگهداری میشود.
از محمود رییسی
7359
شهركرد- حكيم عمر خيام را بي شك در ايران مردم بيشتر به عنوان يك شاعر ميشناسند در حالي كه خيام، دانشمندي بزرگ است.