***استخوان چگونه ساخته می شود
استخوان از دو نوع سلول ساخته می شود؛ نوع اول بافت استخوانی را می سازند تا كلسیم و سایر مواد معدنی را از جریان خون جذب كند.نوع دوم كلسیم را آزاد می كند تا امكان مصرف آن را برای سایر عملكردهای اساسی بدن فراهم كند .
زمانی كه در برنامه غذایی روزانه فرد به اندازه كافی مواد معدنی و به خصوص كلسیم وجود نداشته باشد، بدن كمبود این مواد را از استخوان ها فراهم می كند. در نتیجه ذخیره كلسیم در استخوان ها كاهش می یابد.
روند رشد پوكی استخوان درمردان بسیار آهسته است ولی در سنین 65 و 75، زنان و مردان به یك نسبت تراكم استخوانی خود را از دست می دهند و نرخ كاهش حجم استخوان در آنها برابر است.
فرآیند پوكی استخوان در مردان از 40 سالگی و در زنان از حدود 30 سالگی آغاز می شود و پس از یائسگی شدت می یابد.
مهمترین عوامل بروز پوكی استخوان عبارتند از :
• افزایش سن
• كم تحركی
• مصرف طولانی مدت داروی كورتون
• نژاد سفید
• فرسودگی ناشی از حاملگی
• یائسگی زودهنگام
• داشتن سابقه خانوادگی در پوكی استخوان
• كاهش هورمون های جنسی در زنان و مردان ( به ویژه هورمون استروژن در زنان یائسه)
• كشیدن سیگار
• نوشیدن الكل
• نوشیدن نوشابه های گازدار
• استرس دائم و ضعف سیستم اعصاب
• فقر غذایی ( كاهش مصرف كلسیم و ویتامین D)
***روش های تشخیص پوكی استخوان
روش های گوناگونی مانند عكسبرداری با اشعه ایكس برای تشخیص پوكی استخوان وجود دارد ولی متداول ترین و قابل اطمینان ترین روش، سنجش تراكم استخوان یا دنسیتومتری (Densitometry) است.
در این روش نیازی به آمادگی قبلی بیمار و مصرف داروی خاص نیست و با استفاده از آن كمترین تغییر در ذخیره استخوانی بدن قابل تشخیص است.
***پیشگیری از بیماری پوكی استخوان
• مصرف مقدار كافی كلسیم در روز
مصرف روزانه 1000 میلی گرم كلسیم در روز برای زنان ضروری است. این مقدار برای زنان 50 سال به بالا به میزان 1500 میلی گرم در روز افزایش می یابد.
كلسیم از طریق مصرف روزانه انواع لبنیات مخصوصا شیر ( روزی سه لیوان ) و قرص های مكمل كلسیم در بدن ذخیره می شود.
بر خی از مواد غذایی حاوی كلسیم عبارتند از سبزیجات دارای برگ تیره مانند : كاهو و اسفناج – كلم سفید – شلغم – خربزه – سویا – آب پرتقال – شیر سویا – انواع غلات – پونه – تركیب پیاز و جعفری – بادام – ماهی
• مصرف ویتامین D
مصرف این ویتامین همراه با كلسیم موجب جذب بهتر كلسیم در بدن می شود. این ویتامین از طریق قرص های مكمل و نور آفتاب تامین می شود.
• مهمترین و ساده ترین روش پیشگیری از بیماری پوكی استخوان، 30 تا 60 دقیقه پیاده روی روزانه است. این راهكار منجر به افزایش ذخیره استخوانی حتی تا هفت برابر نیز می شود. انواع فعالیت های ورزشی دیگر از جمله شنا نیز باعث افزایش ذخیره كلسیم در بدن می شوند.
• ترك سیگار
• آرامش اعصاب
آكثر آسیب های جدی ناشی از پوكی استخوان در ناحیه لگن، ستون فقرات ( مهره های پشتی و كمری)، مهره های گردن و مچ دست است كه معمولاً با درد فراوان همراه است.
تمامی افراد باید توجه داشته باشند كه شروع این بیماری خاموش از حدود 30 سالگی است و ممكن تا 25 سال اول هیچ علامتی به همراه نداشته باشد و بیمار از وجود آن به طور كلی ناآگاه باشد.
علمی (2) ** 9259**1581
تهران – پوكي استخوان بيماري است كه استحكام استخوان ها را به تدريج از بين مي برد. فردي كه پوكي استخوان دارد ممكن است با كمترين ضربه دچار شكستگي و آسيب جدي استخوان شود.
