تغييرسبك زندگي و ابتلاي جامعه به بيماري هاي غيرواگير

بر اساس آمارهاي رسمي ارائه شده، بيش از سه چهارم مرگ و ميرهاي ناشي از بيماري ‌هاي قلبي وعروقي در كشورهاي با درآمد پايين يا متوسط رخ مي ‌دهد و ۵۴ درصد از مرگ و ميرهاي منطقه مديترانه شرقي مربوط به بيماري‌ هاي غيرواگير است.
بر اين اساس، سكته قلبي نخستين علت مرگ و مير در ايران اعلام شده و بيش از نيمي از فوتي هاي كشور ناشي از سكته هاي مغزي و قلبي است.
هشدار كارشناسان به عبور سرطان از مرز خطر در 15 سال آينده و ابتلاي كنوني 4.5 تا پنج ميليون نفر در كشور به بيماري ديابت كه نيمي از آنان نيز از بيماري خود بي اطلاع هستند و افزايش اين آماربه 6.5 ميليون نفر تا سال 2035 از شرايط خطرآفرين تغيير الگوي تغذيه و سبك زندگي در ايران حكايت دارد.
به گزارش ايرنا، مصرف سيگار و دخانيات، مصرف روز افزون فست فودها، غذاهاي چرب و نوشيدني هاي گازدار و مصرف غيرمجاز نمك و شكر و كم تحركي و اضافه وزن، دستاورد زندگي وعصر زندگي ماشيني كنوني است كه علاوه بر اين كه كانون گرم ارتباطات خانوادگي گذشته را از بشر دريغ كرده و جامعه بشري را به انواع بيماري هاي روحي مبتلا ساخته، با افزايش آمار ابتلا به انواع بيماري هاي غيرواگيردار، سلامت جسمي آنان را نيز تهديد مي كند.
گسترش بيماري هاي غيرواگيردار بخصوص بيماري هاي قلبي و عروقي كه عمده دليل مرگ و مير در كشور محسوب مي شود، در برخي استان ها نظير چهارمحال وبختياري كه زماني به دليل سبك حاكم روستايي و سنتي بر اين مناطق از الگوهاي درست زندگي و تغذيه پيروي مي كرد، به گونه اي است كه از 6 هزار و 892 مورد فوتي سال گذشته، يكهزار و 319 مورد آن به بيماري هاي قلبي، عروقي، 399 مورد ناشي از ابتلا به سرطان و تومورها و 60 مورد به دليل بيماري هاي غدد، تغذيه و متابوليك گزارش شده است.
براساس اعلام مركز بهداشت چهارمحال و بختياري، به طور متوسط 11 درصد از جمعيت 15 تا 64 سال كشور دخانيات مصرف مي كنند كه اين آمار در اين استان 2 درصد بيشتر از متوسط كشور است.
همچنين اين استان به دليل درآمد پايين خانوار و كمرنگ بودن فرهنگ مصرف ميوه و سبزيجات، اين نوع موادغذايي سهم كمي از سبد خانوار مردم استان را به خود اختصاص داده و چهارمحال وبختياري در رده آخر كشور از نظر مصرف ميوه وسبزي قرار دارد.
همچنين حدود 50 درصد از جمعيت 15 تا 64 سال استان به چاقي و اضافه وزن، 32 درصد به چربي خون و پنج درصد به ديابت مبتلا هستند كه از ديگر ريز فاكتورهاي ابتلا به بيماري هاي قلبي محسوب مي شود.
با وجودي كه به طور معمول اطلاع دقيقي از آمار بيماران قلبي و عروقي از بيمارستان ها قابل احصا نيست، اما براساس آمار مركز مديريت حوادث و فوريت هاي پزشكي چهارمحال و بختياري در ماموريت پايگاه هاي اورژانس استان، بيماران قلبي وعروقي پس از مصدومان تصادفات جاده اي بيشترين آمار نيازمندان به خدمات درماني اورژانس را شامل مي شوند.
اين درحالي است كه در 80 درصد موارد با رعايت الگوي زندگي سالم براحتي مي توان از وقوع اين بيماري ها پيشگيري كرد.
مدير گروه مبارزه و پيشگيري از بيماري هاي مركز بهداشت چهارمحال و بختياري در گفت وگو با خبرنگار ايرنا، با بيان اين كه 80 درصد موارد ابتلا به بيماري هاي قلبي وعروقي، تغذيه ناسالم، كم تحركي و مصرف دخانيات است، اظهار كرد: با تغيير در سبك زندگي، درصد قابل توجهي از موارد ابتلا به بيماري هاي قلبي وعروقي و ديابت قابل پيشگيري است.
محسن آذري پور افزود: ترك دخانيات، الگوي درست تغذيه و زندگي تا 80 درصد از ابتلا به فشارخون بالا و ديابت و 40 درصد از ابتلا به سرطان ها، كبد چرب و پوكي استخوان جلوگيري مي كند.
متخصص قلب و عروق و استاديار دانشگاه علوم پزشكي شهركرد نيز تاثير ترك سيگار را در كاهش عوارض بيماري هاي قلبي و عروقي بيشتر از مصرف دارو مي داند و اظهار كرد: مصرف سيگار يكي از مهمترين فاكتورهاي پرخطر در ابتلا به بيماريهاي قلبي و عروقي است اما تعداد زيادي از بيماران از ترك آن خودداري مي كنند و كماكان باور اين كه سيگار عامل ابتلا به نارسايي هاي قلبي است، در بين خانواده ها نهادينه نشده است.
علي بازدار، فشار خون بالا، چاقي و ديابت را از ديگر فاكتورهاي افزايش ابتلا به بيماري هاي قلبي و عروقي عنوان و بيان كرد: در كشور ما هر يك از اين فاكتورها بيش از 30 درصد از جمعيت را به خود اختصاص داده است، بگونه اي كه يك سوم جمعيت بالغ كشور مبتلا به ديابت و 50 درصد مبتلا به فشارخون بالا هستند.
وي با بيان اين كه معضل بيماري هاي قلبي و عروقي بي صدا و خاموش بودن آن است، مي گويد: بسياري از مبتلايان به اين بيماري علائم خاصي ندارند و زماني افراد تحت درمان قرار مي گيرند كه علائم بيماري در آنان بصورت پيشرفته ظاهر شده است.
بازدار، تغيير الگوي زندگي در جامعه از دوره كودكي را عامل افزايش ابتلا به اين نوع بيماري ها در جامعه مي داند و اظهار مي كند: امروزه بازي هاي پرتحرك گذشته جاي خود را به بازي هاي رايانه اي داده و غذاهاي فست فود، جايگزين غذاهاي سالم سنتي شده است و خانواده ها بصورت ناخواسته سبك زندگي فرزندان خود را به سمت الگوهاي نادرست زندگي سوق داده اند.
وي از ورزش با عنوان موثرترين عامل در كاهش ابتلا به بيماري هاي قلبي و عروقي نام مي برد و مي گويد: انجام حركات ورزشي مداوم با تقويت عضلات قلب، بسته به وزن افراد منجر به افزايش طول زندگي بين 2.5 تا پنج سال مي شود.
علي بازدار مي افزايد: مداومت در ورزش از ابتلا به پوكي استخوان بخصوص در خانم ها، ابتلا به سرطان، فشار خون بالا و ديابت مي كاهد.
وي بيان مي كند: البته فعاليت هاي ورزشي بخصوص پياده روي در صورتي در سلامت افراد موثر است كه با شدت متوسط و 30 دقيقه در هر روز انجام شود و در صورتي كه توقفي حين فعاليت هاي ورزشي بخصوص پياده روي ايجاد شود، تاثير آن بر عضلات قلب و ريه ها از بين مي رود.
كارشناس مسئول بيماري هاي غيرواگير مركز بهداشت چهارمحال وبختياري نيز مصرف زياد نمك را عامل ابتلا به فشارخون بالا عنوان و اظهار كرد: با كنترل مصرف اين ماده غذايي مي توان از ميزان ابتلا به فشار خون بالا تا حد زيادي كاست.
محمود شجاعي با بيان اين كه نان هاي ايراني شورتر از حد استاندارد است، بيان مي كند: در توليد هر قرص نان پنج گرم نمك مصرف مي شود كه با حذف آن مي توان مصرف اين ماده غذايي را در سفره هاي مردم به حد استاندارد رساند.
وي مي افزايد: براي كنترل مصرف نمك در نانوايي ها و نظارت بر اين مساله، بايد در سطح ملي قانون تصويب كرد و يا در كارگروه هاي امنيت غذايي استان اين موضوع را مطرح و به ارگان هاي مرتبط براي پيگيري ابلاغ نمود.
وي ادامه مي دهد: البته وزارت بهداشت براي كنترل مصرف نمك در سبد غذايي خانوارها، كاهش نمك مصرفي در پنيرها را در دستور كار قرار داده است.
شجاعي بيان كرد: توسعه روز افزون جوامع شهري و صنعتي بدون توجه به فاكتورهاي سلامت شهرنشينان، افزايش فست فود فروشي ها، الگوي نادرست تغذيه، كم تحركي، چاقي و اضافه وزن، مصرف ناكافي ميوه و سبزيجات و مصرف سيگار از عواملي است كه شيوع روز افزون بيماري هاي غيرواگير نظير فشارخون بالا، ديابت و چربي خون، كبد چرب،سكته هاي قلبي، مغزي و سرطان ها را به دنبال داشته است.
وي ادامه مي دهد: براي پيشگيري از شيوع اين نوع بيماري ها علاوه بر اصلاح الگوي زندگي، به سياست گذاري و تصميم گيري هايي در سطح كلان و ملي نياز است.
وي تصريح كرد: با توجه به افزايش فروشگاه هاي عرضه فست فود، بايد اجراي ماده 37 برنامه پنجم توسعه مبني بر منع تبليغات كالاهاي آسيب رسان با جديت بيشتري دنبال و از تبليغات اين نوع غذاها منع جدي شود.
شجاعي افزود: در راستاي اجراي اين قانون مركز بهداشت چهارمحال و بختياري با هرگونه تبليغات سمعي و بصري برخورد و متخلفان را به مراجع قضايي معرفي مي كند.
كارشناس مسئول مبارزه با بيماري هاي غيرواگير مركز بهداشت چهارمحال و بختياري بيان كرد: افزايش ماليات بر قيمت سيگار تا حدي كه فرد معتاد را ناگزير به كاهش حجم قابل توجهي از مصرف روزانه سيگار كند، صدور نكردن مجوز براي عرضه سيگار در برخي مكان ها و يا براي جوانان زير 18 سال، اجراي سياست هاي تشويقي براي عرضه كنندگاني كه اين موارد را تندرستي رعايت مي كنند، از مواردي است كه در كاهش عوامل ابتلا به بيماري هاي غيرواگير تاثير بسزايي دارد.
شجاعي، شناسايي شهر و روستاهايي كه مصرف ناكافي ميوه و سبزيجات دارد و ترويج فرهنگ كشت و كار ميوه و سبزيجات در محل سكونت شهروندان اين مناطق و ارائه بذر و نهال ارزان قيمت به آنان، جايگزيني ميوه و سبزيجات به جاي سوسيس و كالباس در غذاهاي فست فود، توصيه به توليد كنندگان مواد غذايي در رستوران ها به جايگزيني روغن مايع با جامد را از ديگر اقدامات موثر براي كاهش ميزان ابتلا به بيماري هاي قلبي، عروقي، سكته هاي مغزي و انواع سرطان ها برشمرد.
به گزارش ايرنا، اجراي طرح ملي پيشگيري و كنترل فشار خون بالا و ديابت براي تمامي افراد بالاي 30 سال در روستاهاي چهارمحال و بختياري و پايش هرسه ماه يكبار اين بيماران، اجراي طرح آزمايشي بررسي بيماران كليوي مزمن در شهرستان فارسان و ثبت سكته هاي قلبي از برنامه هاي در دست اجراي مراكز بهداشتي و درماني براي پيشگيري از ابتلاي جامعه به بيماري هاي غير واگير است.
با اين حال اگر دولت اقدامات پيشگيرانه و آموزشي بخصوص براي گروه كودك، نوجوان و جوانان را در دستور كارخود قرار دهد و به اين بخش توجه بيشتري داشته باشد، نه تنها از هزينه هاي درماني مي كاهد بلكه از استحصال و گسست بيشتر فرهنگي جامعه و ايجاد شكاف بين الگوهاي درست زندگي سنتي گذشته و كنوني نيز پيشگيري مي كند.
گزارش از شكوفه سليماني
8125/6021