درسها و عبرتهايي از زيارت نامه اربعين امام حسين (ع)*محمدرضا قاسمي نيا

حضرت امام حسين(ع) و اولاد و اصحاب باوفايش بر اثر تيغ جهالت و ضلالت بعضي از مردم زمان خود به شهادت رسيدند. حضرت امام صادق (ع) در فقراتي از زيارت اربعين كه از آن امام عزيز روايت شده است مي فرمايد: حسين بن علي(ع) جان خود را در راه خداوند داد تا بندگان را از جهالت و ناداني و سرگرداني و گمراهي نجات دهد.
امام حسين(ع) براي دعوت مردم در صراط مستقيم الهي با شناخت مسئوليت و انجام رسالت در راه ايفاي آن از شهر مدينه حركت كردند و مي توانيم بگوييم كه اوج هدف قيام آن حضرت را در كلام امام صادق (ع) مي يابيم كه براي نجات مردم از جهل و گمراهي مي طلبد تا هجرت ها انجام شود و جهاد كبير و فرياد هيهات منا الذله را معناي عملي كنيم.
همان گونه كه پيامبر اسلام حضرت محمد(ص) در عصري به رسالت مبعوث گرديد و سختي ها و مشكلات را بر جان خريد امام حسين عليه السلام هم يكي از اهداف قيام مقدس خود را زنده كردن و رفتن راه جد و پدر بزرگوارش مي داند و چهره به چهره انسان ها و ملوك و رهبران اديان و مكاتب ديگر را براي نجات آنها، به دين توحيد دعوت مي نمود.
حضرت امام حسين (ع) با حركت و جهاد در راه خدا جان و خون قلبش را در راه اطاعت و پيروي از خداوند اهدا كرد.( و بَذلَ مُهجَتـَهُ فيكَ ليَستـَنقـِذَ عِبادكَ مِنَ الجَهالةِ وَ حَيرَةِ الضـَلالة) تا انسان هاي زمان خود را و حتي تا قيامت،از ناداني و سرگرداني و گمراهي نجات دهد و آن حضرت در دعوت مردم عذري باقي نگذاشت و براي آنان خيرخواهي كرد. و در معناي كلمه مهجه گفته شده به معناي روح، نفس، خون قلب و يا رگ قلب مي باشد و مي دانيم كه هستي انسان به قلب او وابسته است و شايد بتوانيم در تبيين معناي مهجته بگوييم حد اعلاي ايثار و فداكاري مي باشد.
يكي از سرآمدترين درس ها و عبرت هايي كه از اربعين شهادت امام حسين (ع) و فرزندان و ياران عزيزش بايد بگيريم اين است كه هر كس در هر مسئوليت و سمتي كه مي باشد براي خدمت به مردم و ايفاي وظيفه بايد تا اهداي جان خود و نثار خونش و حتي فدا كردن نزديكترين افراد خانواده به پا خيزد و از هجرت كردن هم دريغ نكند و سختي ها و كمبودها و طعنه ها را براي خود بخرد و در برابر آنها هيچ امتياز و مزد و پاداشي انتظار نداشته باشد.
و در معناي كلمه بذل نيز همين معنا نهفته است كه تقديم جان و آبرو و خدمتي باشد بدون انتظار از هر گونه امتياز و پاداشي و امام حسين (ع) مي فرمايد: هر كس حاضر است كه خون قلبش را فقط براي ما بذل كند با ما همراه شود و در تعريف ياران امام حسين (ع) در آخر زيارت عاشورا در سجده مي گوييم: الَّذينَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلامُ.
جهل و ناداني و گمراهي مردم عصر امام حسين (ع) منشا آن دنيا پرستي بود كه آخرت را بر دنياي ناچيز و پست فروختند و خود را در چاه هوي و هوس سرنگون كردند و اهل شقاق و نفاق را پيروي نمودند.
يكي از كوفيان به حضرت امام حسين (ع) گزارش مي دهد: مردم دلهايشان به سوي شما تمايل دارد ولي شمشيرهايشان به سوي شما كشيده خواهد شد و به اشراف و بزرگان كوفه رشوه هاي كلاني داده شده و كيسه هايشان پر گرديده است و آنان بر ضد شما متحد شده اند.
و حقيقت اين مطلب را در بيان حضرت امام حسين (ع) مي فهميم كه فرمودند: «اِنَّ النّاسَ عَبيدُ الدُّنْيا وَ الدِّينُلَعْقٌ عَلي اَلْسِنَتِهِمْ يَحوطونَهُ ما دَرَّتْ مَعائِشُهُمْ فَاِذا مُحِّصوا بِالْبَلاءِ قَلَّ الدَّيّانونَ»
مردم بندگان دنيايند و دين، لقلقه زبانشان است، هنگامي كه زندگي بر وفق مرادشان است دين دار مي باشند ولي هنگامي كه در تنگناي بحرانها و آزمون ها قرار گرفتند دين داران واقعي اندك مي گردد و البته نتيجه اش تنها گذاشتن امام زمان خود مي باشد.
بر اثر جهل و گمراهي بعضي از مردم كوفه و زمان حضرت امام حسين(ع) بود كه دنيا پرستي و عافيت طلبي و انحراف و فساد و بدعت ها را پذيرفتند و خود را به كري، گنگي و كوري زدند و زير بار ذلت رفتند.
پيامبر اعظم حضرت محمد(ص) مي فرمايد: شر دنيا و آخرت از جهل و ناداني مي باشد.
اين نكته هم قابل توجه است كه در هر زماني كه خواص طرفدار حق خوب و به موقع بفهمند و به موقع وارد ميدان شوند مي توانند مردم را از جهالت و گمراهي و ترديد بر سر چند راهي و از فتنه ها نجات دهند و اگر خواص و الگوها و رهبران جامعه و كساني كه انگشت ها به سوي آنان اشاره رفته است مسئوليت شناس نباشند و به وظيفه خود به درستي و صداقت عمل نكنند در گناه و خسران دنيا و آخرت و باقي ماندن مردم در جهالت و ضلالت شريك و سهيم خواهند بود.
و از عبرت ها و درس هاي ديگري كه از اربعين مي گيريم بيداري، بصيرت زايي و بصيرت افزايي بايد باشد و اين كه عقل را بر جهل بنشانيم تا جهل مغلوب شود و حضرت امير مومنان علي (ع) مي فرمايد: به كار بستن عقل، مايه هدايت و نجات انسان ها است و سركوب كردن عقل، باعث گمراهي و سقوط است.
و درسي ديگر از اربعين دور نشدن از حق و عقلانيت و وحيانيت اسلام ناب محمدي(ص) است كه با محوريت قرآن كريم و آموزه هاي چهارده معصوم (ع) مي باشد. خداوند متعال در آيه 59 از سوره نساء مي فرمايد: «أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ»
و معرفت امام زمان(عج) اگر باشد انسان ها به دليل پيروي، فرمانبرداري، اطاعت و تبعيت از امام و رهبر جامعه اسلامي به جهالت كشيده نمي شوند و رخت ضلالت و سرگرداني و شقاوت و نفاق بر تن نمي كنند و شياطين و طاغوت ها را بر زمين مي زنند.
حجت الاسلام قاسمي نيا- معاون نهضت سواد آموزي آموزش و پرورش قم
8138/ 6133/ تنظيم كننده: فرزانه پيري انتشار دهنده: جعفر مسلمي