بیش از 170 هزار هكتار عملیات بیابانزدایی در خراسان جنوبی انجام شد

علیرضا نصرآبادی روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: از این میزان، 135 هزار و 487 هكتار نهالكاری، 13 هزار و 876 هكتار بذركاری و 20 هزار و 648 هكتار مدیریت روان آبهای سطحی انجام شده است.
وی گفت: سرعت باد، نبود وجود مانع در مسیر جهت باد و بافت خاك از جمله عوامل موثر بر فرسایش بادی هستند، لذا ایجاد پوشش گیاهی یكی از بهترین، مطمئن ترین، بادوام ترین و اقتصادی ترین روش های مبارزه در زمینه مهار فرسایش بادی است.
وی بیان كرد: نقش پوشش گیاهی در حفاظت خاك با اندام های هوایی و زیرزمینی صورت می پذیرد چرا كه اندام های هوایی با جلوگیری از برخورد مستقیم قطرات باران به سطح خاك نقش موثری در فرسایش آبی دارد.


** ایجاد پوشش گیاهی سبب كاهش فرسایش بادی می شود
وی ادامه داد: كاهش سرعت آستانه فرسایش بادی، عامل موثری در كاهش فرسایش بادی است، اندام های زیر زمینی نیز موجب چسبندگی بهتر ذرات خاك و در نتیجه كاهش فرسایش می شوند.
به گزارش ایرنا نصرآبادی اظهار كرد: ایجاد پوشش گیاهی در كانون های بحرانی فرسایش بادی با توجه به نقش حفاظتی سبب كاهش آثار فرسایش بادی و در نتیجه مشكلات متعدد از جمله طوفان های گرد وغبار و ریزگردها می شود.

** شناسایی 28 كانون فرسایش بادی در خراسان جنوبی
وی با بیان اینكه 28 كانون بحرانی فرسایش بادی در استان شناسایی شده است، افزود: مساحت این كانون ها یك میلیون و 867 هزار و 741 هكتار است كه به جز شهرستان بیرجند در مابقی شهرستان های استان پراكنده است.
وی ادامه داد: شهرستان بشرویه با 301 هزار و 813 هكتار بیشترین سطح كانون های بحرانی و درمیان با 38 هزار و 312 هكتار كمترین مساحت كانون های بحرانی را داراست.
وی یادآور شد: با توجه به اولویت كانون های بحرانی فرسایش بادی در كانون های با اولویت یك و 2 انجام فعالیت های احیایی برنامه ریزی و اجرا شده است.
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گفت: با توجه به برنامه ریزی های صورت پذیرفته به منظور جلوگیری از تبعات تك كشتی در پروژه های اجرایی بیابانزدایی، برنامه تنوع گونه ای در اولویت برنامه های این اداره كل قرار گرفته است.
نصرآبادی ادامه داد: با شناسایی گونه های بومی و غیر بومی متناسب با شرایط آب و هوایی استان، كشت این گونه ها در پروژه های اجرایی صورت پذیرفته به طوری كه هم اكنون 9 گونه تاغ، آتریپلكس، دیودال، قیچ، كلمو، جفنه، عجوه، اسكنبیل در دو گونه ی بوته ای و درختی و قره داغ كشت می شود.
وی اظهار كرد: در كانون های بحرانی فرسایش بادی تا پایان سال 1395 در حدود 112 هزار و 353 هكتار عملیات نهال كاری انجام شده است.
وی افزود: از اولویت دارترین كانون های بحرانی فرسایش بادی در سطح استان، كانون بحرانی فرسایش بادی ریگ شهرستان بشرویه، سرچاه عماری شهرستان خوسف، چاهداشی شهرستان نهبندان، شاهرخت و همت آباد خواجه شهرستان زیركوه، دشت سربیشه و عشق آباد شهرستان طبس است.
وی اضافه كرد: از سال 1384 تاكنون اجرای فعالیت های بیابانزدایی در این كانون ها و سایر كانون های بحرانی فرسایش بادی استان از رشد مطلوبی برخوردار بوده و بخش های بحرانی این كانون ها با انجام فعالیت های نهالكاری، احداث بادشكن و مدیریت روان آب های سطحی كنترل شده است كه نمونه بسیار موفق آن در سرچاه عماری شهرستان خوسف و ریگ شهرستان بشرویه قابل مشاهده است.
نصرآبادی به محدودیت های مناطق بیابانی استان اشاره كرد و افزود: منابع آبی محدود و برداشت بی رویه از آبهای زیرزمینی، خشكسالی های متمادی و كاهش بیوماس در سطح عرصه های طبیعی و خاك با حاصل خیزی كم و پوشش گیاهی ضعیف از جمله این محدودیت هاست.
وی ادامه داد: ضعف آگاهی های عمومی از اهمیت منابع طبیعی و نقش آن در جلوگیری از فرسایش بادی، وزش بادهای فرساینده مانند باد 120 روزه سیستان در غالب نقاط استان و بروز پدیده گرد وغبار به ویژه در فصل تابستان، تغییر كاربری اراضی و استفاده نامناسب از اراضی با توجه به قابلیت ها و توان محیطی از دیگر محدودیت های مناطق بیابانی استان است.
استفاده نكردن از روش های جدید برای مدیریت و حفاظت خاك در اراضی كشاورزی، وجود بهره برداری بی رویه از مراتع در استان، اقلیم خشك با بارش های تند و ناگهانی كه سبب بروز فرسایش سریع خاك از دیگر محدودیت هایی بود كه نصرآبادی به آن اشاره كرد.
وی عنوان كرد: یكی از مشكلاتی كه در چند سال اخیر تاغزارهای این استان را تهدید می كند آفت شپشك سفید تاغ است كه در برخی نقاط سبب خشكیدگی و از بین رفتن این گونه در جنگل های دست كاشت استان شده است، در این زمینه مبارزه مكانیكی و محلول پاشی در دستور كار این اداره كل قرار گرفته است.

** مدیریت و كنترل پدیده بیابان زایی امری ملی و فرابخشی
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری استان به مهمترین راهكارهای كنترل پدیده بیابانزایی در استان اشاره كرد و افزود: مقوله مدیریت و كنترل پدیده بیابان زایی امری ملی و فرابخشی است كه با مشاركت تمامی دستگاه ها، جوامع روستایی و عشایری، بهره برداران و غیره محقق می شود.
نصرآبادی اضافه كرد: همچنین با توجه به گستردگی مناطق تحت تاثیر، تعدد و پیچیدگی عوامل محیطی و انسانی بیابان زا و تعدد دستگاهها، جوامع و مشاغل موثر و متاثر از این پدیده، این مهم در قالب برنامه ای هدفمند از اساسی ترین راهكارهای مقابله با بیابان زایی است كه در قالب اهتمام به اجرای برنامه اقدام ملی بیابان زدایی كشور قابل تحقق خواهد بود.
وی افزود: نخستین قدم برای اجرای این برنامه قانونمند كردن الزام رعایت شاخص ها و معیارهای بیابان زایی در همه طرح ها و برنامه های دستگاه های موثر و متاثر از پدیده بیابان زایی است.
وی ادامه داد: ضمن آن كه فرهنگ سازی، فقرزدایی، ظرفیت سازی و توانمندسازی جوامع محلی و اقتصادی كردن واحدهای بهره برداری از مراتع و اراضی كشاورزی با ملحوظ كردن اصول و مبانی مدیریت و توسعه پایدار از مهمترین اصول بیابان زدایی پایدار است.

** انجام 143 طرح مطالعاتی در 850 هزار هكتار اراضی استان
به گفته نصرآبادی تاكنون 143 طرح مطالعاتی آبخیزداری و آبخوان داری در 850 هزار هكتار از ارارضی به منظور تقویت منابع آب های زیرزمینی، مهار سیلاب های فصلی و نیز فرسایش خاك در استان انجام شده است.
وی یادآور شد: مطالعه و اجرای طرح های آب خیزداری و آبخوان داری سبب ثبات و افزایش دبی قنوات و به دنبال آن دوام یا افزایش سطح زیر كشت، جلوگیری از بروز سیل و خسارت و بهبود وضعیت معیشت مردم منطقه می شود.
سایت ایرنا خراسان جنوبی www.irna.ir/skhorasan
كانال اطلاع رسانی : http://telegram.me/birjand
7557* 6054* خبرنگار- رقیه محمدی* انتشار دهنده- مریم پنجابی