به گزارش ایرنا، حاشیه نشینی پدیده ای است كه در گذر زمان از اواخر دهه 1340 شمسی در پی افزایش مهاجرتها در ایران سربرآورد و جمعیت مهاجری كه توان زندگی در شهرها را نداشتند با سكونت خارج از محدوده اجتماعی و اقتصادی كلانشهرها به عنوان سكونتگاههای غیررسمی پدیده حاشیه نشینی را رقم زدند.
طبق آخرین سرشماری مركز آمار ایران جمعیت كشور 79 میلیون و 926 هزار و 270 نفر است. به گفته وزیر راه و شهرسازی حدود 19 میلیون در سطح كشور حاشیه نشین بوده و مشكل حاشیه نشینی بیشتر گریبانگیر كلانشهرهای كشور است.
كلانشهر سه و نیم میلیون نفری مشهد نیز در متن پدیده حاشیه نشینی است. حدود یك سوم از جمعیت این كلانشهر در 66 پهنه در حاشیه شهر سكونت دارند. سكونتی كه با انواع آسیبهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی همراه است.
موضوع ساماندهی حاشیه مشهد به قدری مهم است كه رهبر معظم انقلاب بارها بر پیگیری مشكلات این مناطق تاكید كرده اند.
دولت یازدهم در خصوص ساماندهی حاشیه شهر مشهد اقدامات قابل توجهی انجام داده كه آبرسانی به 53 روستای واقع در حاشیه شهر، پاكسازی 76 كیلومتر از رودخانه كشف رود و گازرسانی به 83 روستا در حاشیه مشهد از آن جمله است.
همچنین پارسال برای اجرای 84 پروژه توسط 10 دستگاه دولتی در مناطق حاشیه شهر مشهد 40 میلیارد ریال هزینه شد. اعتبارات ویژه ای نیز از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی خراسان رضوی برای این موضوع اختصاص یافت.
* تلاش برای ساماندهی و تونمندسازی حاشیه نشینان
یكی از برنامه های همیشگی استاندار خراسان رضوی بازدید از مناطق حاشیهای شهر مشهد و پروژه های مرتبط است. علیرضا رشیدیان در جریان بازدید 28 مهر جاری از حاشیه شهر مشهد گفت: به منظور جلوگیری از توسعه حاشیه نشینی برای ساماندهی و توانمندسازی حاشیه نشینان تلاش می كنیم.
وی افزود: نمی توان مردمی را كه مدتهاست در حاشیه شهر مشهد زندگی می كنند به حال خود رها كرد لذا باید در ساماندهی خدمات روبنایی و زیربنایی این مناطق، استاندارد كردن كوچه ها و ایجاد پایگاههای خدماتی مانند آتش نشانی، اورژانس و خانه های بهداشت در آن بگونه ای عمل كرد كه توزیع خدمات در داخل شهر و حاشیه آن یكشان باشد.
بنا به تاكید استاندار خراسان رضوی باید مناطق حاشیه شهر بگونه ای ساماندهی شوند كه ساكنان آن بتوانند هزینه زندگی شهری و خدمات شهری را پرداخت كنند و شرایط زیست مناسب و در خور شان مردم در شهر بهشت فراهم شود.
* ساماندهی با زور میسر نمی شود
شهردار مشهد نیز در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: ساماندهی وضعیت حاشیه شهر مشهد با توسل به زور و خراب كردن ساخت و سازهای غیرمجاز میسر نمی شود بلكه این مشكل را باید از طریق گفت و گو با مردم رفع نمود.
قاسم تقی زاده خامسی افزود: برنامه های مدیریت شهری جدید بر مبنای شهروندمحوری طراحی و اجرا می شوند. ساكنین حاشیه شهر باید توانمند شوند و بتوانند هزینه های زندگی در شهر را تامین كنند بگونه ای كه خود راغب به زندگی در خانه های خراب و تحمل وضعیت نابسامان نباشند.
وی ادامه داد: استاندارد شهرنشینی باید در حاشیه شهر نیز رعایت شود. حاكمیت وظیفه دارد فكری به حال مناطق حاشیه شهر و حاشیه نشینان نموده و نیازها را تامین نماید.
* اجرای 200 كیلومتر شبكه فاضلاب در حاشیه شهر مشهد
یكی از مهمترین مشكلات زیست محیطی حاشیه شهر مشهد رهاسازی فاضلاب در خیابانها و كوچه ها است. معضلی كه تهدیدی برای سلامت ساكنان می باشد.
مدیرعامل شركت آب و فاضلاب مشهد در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: اجرای شبكه فاضلاب در حاشیه شهر با توجه به سیاست دولت برای ساماندهی آن از پروژه های دارای اولویت این شركت است.
سیدعلیرضا طباطبایی افزود: با توجه به الحاق مناطقی به مشهد در 2 سال اخیر اقدامات لازم برای اصلاح شبكه، حفر چاه و خطوط انتقال در مناطق منفصل شهری در حال اجرا است.
وی به اجرای 200 كیلومتر شبكه فاضلاب در حاشیه شهر مشهد اشاره و بیان كرد: تا پایان امسال این میزان به 400 كیلومتر می رسد.
مدیرعامل شركت آبفا مشهد ادامه داد: همچنین ساخت سه تصفیه خانه فاضلاب با ظرفیت روزانه 286 هزار مترمكعب و سرمایه گذاری 220 میلیون دلار در دستور كار شركت و در مرحله جذب سرمایه گذار است.
وی گفت: آب تمامی روستاهای الحاقی به مشهد نیز با نصب 54 هزار انشعاب تامین شده و تنها بخشی از محور شاهنامه در محدوده آرامگاه فردوسی تامین آب نشده كه به زودی مشكل این محدوده نیز مرتفع می شود.
* جمع آوری سه هزار معتاد متجاهر از حاشیه شهر
جولان معتادان و فروشندگان مواد مخدر در حاشیه شهرها از دیگر معضلات مهم این مناطق است بطوری كه 92 درصد جرائم مرتبط با مواد مخدر در كلانشهر مشهد مربوط به منطقه حاشیه آن است.
از پارسال با ورود دادستانی مشهد موضوع پاكسازی مناطق حاشیه شهر با جدیت دنبال می شود و طرحهای مرتبط به صورت مستمر در حال اجرا است.
جانشین سرپرست دادسرای عمومی و انقلاب مشهد در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: طرح ارتقا امنیت اجتماعی و مبارزه با فروشندگان مواد مخدر از پارسال در دستور كار پلیس، دادستانی، سپاه پاسداران و بسیج در مشهد قرار گرفت.
قاضی مهدی خدابخشی افزود: از ابتدای امسال تاكنون حدود سه هزار معتاد متجاهر در محدوده حاشیه شهر مشهد جمع آوری و به مراكز ترك اعتیاد منتقل شده اند.
وی ادامه داد: هم اكنون هزار و 324 نفر در مراكز ترك اعتیاد مشهد در حال مداوا هستند كه 166 نفر از این تعداد زن می باشند.
جانشین سرپرست دادسرای عمومی و انقلاب مشهد گفت: همچنین از پارسال تاكنون 900 مركز تهیه و توزیع مواد مخدر در حاشیه شهر مشهد مهر و موم شده است. در راستای ارتقای ایمنی و كاهش معضلات اجتماعی 'طرح پاكسازی مناطق حاشیه شهر' و برخورد با توزیع كنندگان مواد مخدر با مركزیت دادستانی و همكاری بسیج و نیروی انتظامی مشهد با جدیت دنبال می شود.
* محدودیت منابع مالی
رئیس كمیسیون ویژه مناطق پیرامونی و كم برخوردار حاشیه شهر شورای اسلامی شهر مشهد نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار كرد: مناطق حاشیه شهر دارای مشكلات زیادی هستند و با توجه به وسعت این مناطق و مشكلات آنها و محدودیت منابع مالی شهرداری موضوع احصا مشكلات و اولویت بندی آنها در دستور كار كمیسیون قرار گرفته است.
رمضانعلی فیضی افزود: ریزدانه بودن املاك حاشیه شهر مشكلات زیادی به همراه دارد كه عدم امكان حفر چاه فاضلاب و جاری بودن فاضلاب در كوچه ها و هدایت آن به كشف رود از جمله این معضلات است.
وی ادامه داد: همچنین برخی سودجویان از آب فاضلاب ورودی به كشف رود نیز برای آبیاری محصولات كشاورزی استفاده می كنند كه این امر مشكل زیست محیطی این مناطق را دوچندان می كند.
رئیس كمیسیون ویژه مناطق پیرامونی و كم برخوردار حاشیه شهر شورای اسلامی شهر مشهد گفت: وجود بافت فرسوده و عدم استحكام بنا از دیگر مشكلات حاشیه این كلانشهر است و برای رفع معضلات گسترده این مناطق باید ردیف بودجه مستقلی تعریف شود.
وی افزود: از سال 1394 تا امسال بطور سالانه مبلغ 50 میلیارد تومان بودجه دولتی برای ساماندهی مناطق حاشیه شهر از محل بودجه دستگاههای اجرایی دولتی اختصاص پیدا كرد اما این رقم به میزان كامل تخصیص نیافت.
فیضی ادامه داد: با روی كارآمدن شورای پنجم بازدیدهایی از مناطق حاشیه شهر مشهد انجام و جلساتی نیز با معتمدان محلات در مناطق حاشیه شهر برگزار شد. این جلسات به صورت مستمر در حال برگزاری است.
وی گفت: مشكلات مناطق مختلف با نظر ساكنان این مناطق احصا و به ترتیب اولویت در دستور كار برای ساماندهی و رفع قرار می گیرد.
عضو شورای شهر مشهد افزود: در حال پیگیری هستیم سرانه مناطق حاشیه شهر در بودجه شهرداری مشهد و سایر دستگاه های اجرایی بیشتر لحاظ شود.
گزارشگر: ندا جواهرفر **انتشار: حسین كریم زاده
7505/1858
مشهد- ایرنا- حاشیه كلانشهر سه و نیم میلیونی مشهد محل زیست یك سوم جمعیت این كلانشهر است كه به رغم تلاشهای دولت و دستگاههای اجرایی مرتبط برای رفع معضلات این پهنه ها همچنان این حاشیه به عنوان یك زخم كهنه نیازمند التیام است.
