حفظ معماري و بافت روستايي مصون از شيوه شهر نشيني به همراه در آميخته بودن زندگي اهالي روستا با يكسري آداب ، رسوم و سنت هاي بومي باعث شده تا به عنوان ظرفيت و پتانسيل براي انتخاب روستاهايي با عنوان 'روستاي هدف گردشگري ' منظور شود تا شهرنشينان گريزان از هجمه مشكلات نوع زندگي شهري ،روزهايي فارغ از اين مصائب را در اين روستاها بگذرانند .
اما در ميان معطوف شدن همه توجهات تنها به يك سمت ، باعث سنگيني يك كفه روستاهاي هدف گردشگري در استان مازندران شد و ابعاد ديگر كه به دسترسي آسايش و رفاه مسافران ختم مي شود در اين زمينه رنگ ببازد .
انتخاب روستاهايي در مسيرهاي بي بهره از راه دسترسي مناسب ، قرار داشتن در ارتفاعات و نبود حتي يك فضاي اقامتي سنتي يا همان بوم گردي باعث شده كه اكثر روستاهاي هدف گردشگري مازندران باتوجه به اين شرايط در 6 ماه سرد سال خالي از مسافر بماند ، اين در حاليست انتخاب روستاهايي در پايين دست برخوردار از امكانات رفاهي و خدماتي بهتر به همراه دارا بودن شاخص هاي روستاي هدف گردشگري مي تواند گزينه بهتر و مطلوب تر روي ميز مسئولان امر باشد .
*** پله پله تا روستاي هدف گردشگري ايده آل شدن
'برسه' روستايي در ارتفاع حدود 2 هزار متري از زمين در فاصله 45 كيلومتري شهر تنكابن در غرب مازندران قرار دارد كه يكي از همان 300 روستاي هدف گردشگري استان به شمار مي رود .
بنا به گفته دهيار برسه ، اين روستا در زمان دولت قبل به عنوان روستاي هدف گردشگري انتخاب شد كه براساس اعلام آنزمان ميراث فرهنگي داشتن منظره و آب و هواي خوش به عنوان ملاك هاي اين انتخاب ذكر شد .
رجبعلي يحيي زاده در گفت و گو با خبرنگار ايرنا جمعيت ثابت اين روستا را 300 خانوار ذكر كرد و گفت : در فصول خاص همچون بهار و تابستان با ورود جمعيت شناور ، اين رقم به 700 خانوار نيز افزايش مي يابد .
وي كه تعداد حضور مسافران به اين روستا را 15 هزار نفر اعلام كرد ، افزود : اما در سالهاي نخست انتخاب برسه به عنوان روستاي هدف گردشگري ، مسافران كمتري به اين روستا سفر مي كردند .
دهيار روستاي برسه نبود و كمبود امكانات و زير ساخت هاي اصلي براي ماندگاري و استفاده مسافران را علت اصلي بي رغبتي و يا عدم تمايل افراد براي حضور در اين روستاي هدف گردشگري ذكر كرد و ادامه داد : بعد از گذشت چند سال ، با ساخت و آسفالته كردن راه دسترسي و ايجاد اماكن رفاهي و خدماتي جاني به فضاي گردشگري اين روستا بخشيده شد .
وي كه اين روستا را هنوز كم برخوردار از برخي امكانات و زيرساخت هاي رفاهي و خدماتي مي داند ، اضافه كرد : بعد از گذشت چند سال از آنزمان تاكنون هنوز مراكز اقامتي خاص و رسمي براي حضور مسافران وجود ندارد .
يحيي زاده اظهار داشت : نبود اين زير ساخت و يا اقامتگاههاي بوم گردي باعث شده تا مسافران براي اقامت به سوئيت هاي اجاره اي مردم روي بياورند كه غالب آنها فاقد امكانات لازم براي خدمات دهي به مسافران هستند .
وي به تلاش اخير دهياري برسه براي اخذ مجوز راه اندازي بوم گردي در اين روستا اشاره كرد و گفت : با همكاري اداره ميراث فرهنگي اين بوم گردي در آينده نزديك در روستا ايجاد خواهد شد تا خلا موجود رفع شود .
***به اميد حضور بيشتر مسافران در فصول سرد سال
جواهرده ، روستايي در 27 كيلومتري شهر رامسر، اين روستا كه 20 خانوار بومي و ساكن هميشگي را در خود جاي مي دهد بيشتر از سه هزار منزل مسكوني درآن قرار دارد كه نشان دهنده استقبال افراد براي خوش نشين شدن در اين روستا است .
دهيار روستاي جواهرده با اشاره به قرار داشتن روستا در ارتفاع 2 هزار متري ارتفاعات البرز ، گفت : در آبان و دومين ماه فصل پاييز به دليل برفگير شدن مسير ، امكان تردد در جاده منتهي به روستا وجود ندارد .
سجاد چهار قران افزود : اين روستا به طور معمول از اين ماه ديگر ترددي در آن صورت نمي گيرد و مسافران قادر به استفاده از فضاي گردشگري روستاي جواهرده نيستند .
وي به وضعيت كم بارش و گرم بودن هوا در فصول سرد امسال به عنوان امتياز مثبت براي اين روستا ياد كرد و ادامه داد : هرچند راههاي منتهي به اين روستا در سال هاي اخير آسفالت شده است اما هنوز هم برفگير بودن مانعي براي حضور مسافران و رغبت آنها به اين روستا مي شود .
دهيار روستاي جواهرده ، بيشترين تعداد حضور مسافران را مربوط به فصول گرم سال از جمله بهار و تابستان دانست و افزود : اين حضور تا بدانجاست كه خيابان ها و معابر روستا جوابگو خيل عظيم حضور مسافران نيست و اما در ديگر فصول اين مساله برعكس است .
*** جانمايي نادرست روستاهاي هدف گردشگري مازندران
مدير گروه جهانگردي دانشگاه مازندران يكي از زير ساخت ها براي ايجاد روستاهاي هدف گردشگري را دسترسي راحت مسافران و فراهم بودن امكانات در آن ذكر كرد و گفت كه اما اين شاخص در انتخاب اين روستاها در استان به درستي انجام نشده است .
مهدي رمضان زاده افزود : در تعريف استانداردهاي بسته خدماتي رفاهي به مسافران ، نحوه دسترسي به محل يا همان دسترسي راحت مسافران به عنوان يكي از اين شاخص ها به شمار مي رود .
وي ادامه داد : درحاليكه در مازندران ، روستاهايي به عنوان روستاهاي هدف گردشگري انتخاب و معرفي شدند كه هرچند جاذبه هاي لازم سنتي و بومي را دارند ولي بيشتر آنها بي بهره از اين شاخصه ها هستند .
اين عضو هيات علمي دانشگاه مازندران كه وجود اين مشكل را تاثيرگذار بر روند حضور مسافران در اين نوع روستاها دانست ، افزود : دسترسي سخت به اين روستاهاي هدف در بازگشت دوباره مسافران نيز تاثير خود را خواهد گذاشت و شايد رغبتي براي بازگشت دوباره نداشته باشند .
وي ادامه داد : در انتخاب روستاهاي هدف گردشگري مازندران تمام نگاه ها به اين سمت سوق داده شد كه روستاهايي با فاصله دور و صعب العبور را انتخاب بكنند تا به نوعي بدينگونه بكر بودن فضا و بومي بودن روستاها بيشتر در ذهن مسافران مجسم شود .
رمضان زاده اظهار داشت : در حاليكه روستاهاي پايين دست و با دسترسي راحت تر نيز اين جاذبه ها و امكانات سنتي و بومي در آنها وجود دارد تا به مسافران معرفي شود .
وي درآمدزايي براي اهالي هر منطقه را به عنوان يكي از اهداف اجراي پروژه روستاهاي هدف گردشگري ذكر كرد و گفت : برندسازي روستاهاي بي بهره از راه دسترسي مناسب كه به نوعي 6 ماه از سال راكد از حضور مسافر و كسب درآمد هستند به آسيب و چالشي در آينده مبدل خواهد شد .
مدير گروه جهانگردي دانشگاه مازندران گفت كه اين مساله باعث شده تا مسافران بي رغبت براي حضور در اين روستاها شوند و هدف درآمدزايي با اجراي اين پروژه در برخي روستاهاي استان محقق نشود .
وي خاطرنشان كرد : نبايد تنها به دنبال جذب گردشگر انبوه در منطقه اي باشيم ، بايد با معرفي مناطق ديگر اين پراكندگي و توزيع متناسب سفر را عملي بكنيم .
معاون گردشگري اداره كل ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري استان مازندران برخورداري از جاذبه هاي تاريخي ، طبيعي ، فرهنگي و حفظ معماري را از پارامترهاي انتخاب روستاهاي هدف گردشگري برشمرد .
مهران حسني به خبرنگار ايرنا گفت :پس از تاييد كارگروه گردشگري استان ، براي تاييد نهايي اسامي روستاها به كارگروه روستاهاي هدف گردشگري سازمان ميراث فرهنگي كشور اعلام مي شود تا تاييد نهايي اخذ شود .
وي با اشاره به اينكه تاكنون بيش از 50 روستاي مازندران از اين طريق به عنوان روستاي هدف گردشگري انتخاب شدند ، ادامه داد : لحاظ كردن اين ويژگي ها براي روستاهاي هدف گردشگري جز اولويت ها مي باشد .
معاون گردشگري مازندران گفت : براي جبران برخي كمبودها در روستاهاي هدف گردشگري استان بويژه در بخش بوم گردي به عنوان فضاي مناسب براي اقامت مسافران اقدامات خاصي قرار است انجام شود .
وي به تخصيص اعتبار از صندوق توسعه ملي به مازندران اشاره كرد و افزود : 10 درصد اين اعتبار به حوزه گردشگري استان اختصاص خواهد يافت كه ايجاد بوم گردي در 33 روستاي استان با اين اعتبار انجام مي شود .
حسني با تاكيد بر تلاش براي رفع مشكلات پيش روي گردشگري روستايي بويژه روستاهاي هدف گردشگري مازندران گفت كه براي اين منظور در تفاهم نامه اي في مابين اين اداره كل و دانشگاه مازندران قرار است با حضور اساتيد و صاحبنظران در اين خصوص بحث و تبادل نظر شود .
*** باز شدن پاي پژوهش در اجراي طرح هاي گردشگري
معاون گردشگري مازندران همچنين گفت : اداره كل ميراث فرهنگي مازندران از پذيرش و استفاده از پايان نامه دانشجويان كارشناسي ارشد و دكتري كه در حوزه گردشگري هستند استقبال مي كند .
وي افزود : مطمئنا ورود علمي و پژوهشي در عرصه گردشگري مي تواند در غنا و قوت بخشيدن به اجراي كارها در اين بخش تاثير بسزايي بگذارد .
اجراي پروژه روستاهاي هدف گردشگري از دهه 80 در كشور كليد خورد و روستاهايي با حفظ معماري سنتي و بومي و يكسري آداب و رسوم آن به نوعي تاريخ ، تمدن و فرهنگ منطقه به عنوان روستاهاي هدف گردشگري انتخاب و معرفي شدند تا در معرض ديد گردشگران قرار بگيرند .
بافت ويژه و معماري خاص خانهها، مغازهها و مراكز محلات اين روستاها، زيبايي هاي طبيعي و طبيعت بكر و دست نخورده، آثار تاريخي با قدمت چندهزار ساله، وجود رودخانه هاي جاري و توليد محصولات مرغوب كشاورزي، اين نوع روستاها را به روستاهاي شاخص با ارزش گردشگري قابل توجه تبديل كرده است .
مازندران بيش از سه هزار روستا دارد كه براساس اطلاعات اداره كل ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري مازندران ، بيش از 50 روستاي هدف گردشگري هستند .
خبرنگار : فاطمه قنبري قاديكلايي *** انتشاردهنده : محسن حسن نيا
2096/1899
ساري -ايرنا - غلبه شاخصه هاي طبيعي و تاريخي باعث شده تا به گفته برخي كارشناسان ديگر معيارها چون امكانات وزيرساخت هاي خدماتي و رفاهي براي برخي روستاهايي كه به عنوان روستاي هدف گردشگري مازندران انتخاب شدند ،ناديده گرفته شود.
