سایه سنگین بحث تخریب خانه های تاریخی بر جلسه شورای شهر شیراز

این دو خانه ثبت ملی شده كه دربافت تاریخی شیراز بودند بنا به اعلام سازمان میراث فرهنگی كشور به صورت شبانه تخریب شد و متولی طرح های شاهچراغ (ع) به رغم یگان حفاظت میراث فرهنگی اقدام به تخریب این دوخانه كرده است.
دو خانه تاریخی سلیمی به شماره ثبت ملی 8998 مورخ 10 خرداد سال 1382 و منتصری به شماره ثبت 8975 در تاریخ دهم خرداد 1382 از جمله آثار تاریخی متعلق به دوران قاجاریه در شهر شیراز بودند.
سازمان میراث فرهنگی اعلام كرده كه اولین باری نبوده كه این مجری به بهانه توسعه چنین آثاری را تخریب كرده و در گذشته نیز این كار بارها سابقه داشته و مشخص نیست چگونه توانایی این تخلف مشهود و تخریب میراث كهن دیار فارس برای چندین بار متوالی بدون هیچگونه برخوردی امكان دارد.
بیشترین زمان جلسه علنی دوشنبه شورای شهر شیراز به بررسی این موضوع اختصاص یافت و برخی از اعضای شورای این شهر با طرح سوالاتی خواستار توضیح شهردار شیراز در زمینه چرایی عدم اطلاع و اقدام نكردن بموقع مسئولان شهرداری منطقه هشت شیراز (بافت تاریخی) در زمان تخریب این خانه های تاریخی و حتی استعفای شهردار منطقه هشت شدند.
شهردار شیراز در این جلسه اعلام كرد كه شهرداری متولی حفاظت از این گونه آثار نیست و شهردار این منطقه نیز از انجام این تخلف در حین ارتكاب مطلع نشده است.
با این وجود حیدر اسكندرپور شهردار شیراز بابت بروز این اتفاق از شهروندان این شهر عذرخواهی كرد.
مهدی حاجتی عضو شورای شهر شیراز اولین كسی بود كه در صحن علنی شورا لب به اعتراض گشود و گفت: متاسفانه اخبار ناگوار سال 96 برای شهروندان شیرازی تمامی ندارد، تخریب شبانه دو خانه تاریخی در اسفند ماه در مجاورت شورا و منطقه ای كه اصطلاحا در تملك حرم مطهر شاهچراغ بوده صورت گرفته ولی معابرعمومی كه در مجاورت این محل بوده نیز توسط مالك محصور شده است.
او با طرح این سوالات كه چرا شبانه این كار انجام صورت گرفته و چطور می شود كه دو خانه تاریخی به فاصله سه شب از یكدیگر كاملا تخریب شود و كسی از پرسنل شهرداری منطقه متوجه نشده است حرف خود را اینگونه ادامه داد كه چرا شهردار منطقه تاریخی فرهنگی شیراز حتی اطلاعی از این وضعیت نداشته ، شهردار شیراز باید در این خصوص توضیح دهد.

** درخواست عزل شهردار منطقه هشت
حاجتی در ادامه گفت: شهردار منطقه هشت شیراز اگر مطلع بوده و اقدامی نكرده و یا اینكه بی اطلاع بوده باشد فرقی ندارد و عزل شهردار این منطقه حداقل انتظاری است كه از شهرداری می رود.
شهردار شیراز در این جلسه گفت: بخشی از اتفاقاتی كه در بافت تاریخی شیراز در سالهای اخیر رخ داده در پی مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری است بدین شكل كه 57 هكتار از زمین های این محدوده برای توسعه حرم مطهر شاه چراغ در نظر گرفته شده است ولی هر خانه تاریخی كه در این مجموعه 57 هكتار قرار دارد مشمول حفاظت می شود و نباید تخریب شود.
حیدر اسكندرپور افزود: مشكل بافت تاریخی شیراز با ابلاغ طرح تفصیلی جدید بیشتر شده است ، در سفر اخیر معاون اول رئیس جمهوری پیشنهاد دادیم كه شورای بافت تاریخی تشكیل و وظایف همه دستگاهها نظیر شهرداری و سازمان میراث فرهنگی مشخص شود.
شهردار شیراز ادامه داد: احیا، مدیریت و حفاظت از بناهای تاریخی به عهده اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است و شهرداری نیز به عنوان مدیریت شهری وظیفه معنوی در قبال حفظ این آثار دارد ولی وظیفه قانونی به عهده مجموعه میراث فرهنگی است.
وی اضافه كرد: مجموعه شهرداری شیراز از تخریب این دو خانه تاریخی باخبر نبوده و اگر هم اطلاع داشت كاری از دست ما بر نمی آمد چون وظیفه واحد تخلفات شهرداری تنها جلوگیری از ساخت و سازهای غیرقانونی است و اگر هم همكارهای ما مطلع بودند به لحاظ قانونی كاری از دستشان بر نمی آمد.

** دادستان وارد شود
رئیس كمیسیون اقتصاد و سرمایه گذاری شورای شهر شیراز در این باره گفت: دادستان شیراز به عنوان مدعی العموم باید به قضیه رسیدگی كند،هرچند كه از دادستان شیراز برای حضور در جلسه امروز شورای شهر دعوت بعمل آمد ولی نیامد.
سینا بنی زمانی ادامه داد: آثار تاریخی را نمی توان دیگر تولید كرد، سرمایه گذاران خارجی اگر بدانند كه شیراز تنها شهری جهان است كه آثار تاریخی در آن تخریب می شود رغبتی برای فعالیت اقتصادی نخواهند داشت ،شهرداری شیراز باید شبانه روز در محل هایی كه آثار تاریخی وجود دارد گشت ویژه داشته باشد.
احمد تنوری رئیس كمیسیون حقوق شهروندی شورای شهر شیراز در ادامه این جلسه گفت: طرح جامع سكونت گاههای مشاهیر تاریخی و فرهنگی شیراز در دوران یكصدساله گذشته مشخص نشده و این عاملی شده كه اهمیت اینگونه خانه ها برای عموم بصورت كامل درك نشود، برخی از این خانه ها محل زندگی مشاهیر تاریخی این شهر بوده است.
نایب رئیس شورای شهر شیراز معتقد است كه تمام صحبت ها در این باره بی اثر است چون نهادهایی در این شهر وجود دارد كه فراقانونی عمل می كنند و هیچكس حق گفتن چیزی به آنها را ندارد.
ابراهیم صبوری گفت: براساس قانون افراد متخلفی كه آثار ملی را تخریب كنند باید محاكمه و به یك تا 10 سال حبس محكوم شوند هرچند كه اگر در خصوص تخریب خانه های تاریخی شیراز كه قبلا انجام شده اقدامی صورت گرفته بود اكنون شاهد تكرار این ماجرا نبودیم.
وی ادامه داد: به نظر قانون و ابزار قانونی در این شهر جلو برخی افراد كم آورده است.

** مشخص شود
رئیس شورای شهرشیراز در این جلسه چند سوال را خطاب به مسئولان مربوط مطرح كرد كه باید مشخص شود تخریب كننده چه فرد و یا نهادی بوده ،در زمینه تخریب های قبلی چه اقداماتی انجام شده و همچنین شهرداری ، فرمانداری و سایر نهادها تاكنون چه اقداماتی برای تكرار نشدن چنین اقداماتی انجام داده اند.

** میراث فرهنگی بی خبر است
معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس كه در جلسه شورای شهر شیراز حضور یافته بود گفت: حدود 9 سال گذشته طرح توسعه حرم مطهر شاهچراغ (ع) با مشخص شدن مشاور مطرح و در نهایت مشروط به حفظ میراث تاریخی مجاور حرم پذیرفته شد و مسئولان و مشاوران این طرح تعهد دادند كه هیچ خانه تاریخی تخریب نخواهد شد.
عبدالرضا نصیری افزود:عملا ما از طرح توسعه ای كه در حال انجام است كاملا بی خبر هستیم ، دو خانه تاریخی نیز در سال 93 و یك خانه در سال 90 توسط همین مجری تخریب شد ولی هیچكدام به نتیجه ای نرسید و عملا مشخص نیست تخریب هایی كه انجام می شود براساس چه طرحی است.
فرمانده یگان حفاظت اداره كل میراث فرهنگی استان فارس در این باره گفت: حفاظت از بافت تاریخی و فرهنگی امر مهمی است كه باید همه دستگاه ها به آن الزام داشته باشند ،اگر كسی بخواهد در منزل خود را خصوصا در بافت تاریخی شیراز تغییر دهد شهرداری سریعا جلو این اقدام را می گیرد ولی زمانی كه تخریب در این وسعت انجام می شود شهرداری اظهار بی اطلاعی می كند.
سرهنگ آیت الله عیدی پور افزود: ماموران یگان حفاظت میراث فرهنگی برای تك تك تخریب ها چه ثبتی و چه تاریخی در كسری از زمان حضور پیدا كرده اند و مانع شده اند ولی در برخی موارد موفق نشده اند.
وی توضیح داد كه ابتدا تملك این خانه ها صورت می گیرد و بعد محصور و رها می شوند كه كارتن خواب ها به این بناها پناه ببرند و خانه های تاریخی را تخریب و به ویرانه ای تبدیل كنند و این روند تا جایی ادامه دارد كه نگه داشتن این میراث منطقی نباشد.
وی به اتفاقات در زمان تخریب دو خانه تاریخی شیراز اشاره و بیان كرد: این خانه ها به دلیل آنكه محصور شده بودند متولیان اجرای طرح توسعه حرم شاهچراغ(ع) اجازه ورود ماموران یگان حفاظت و همچنین نیروی انتظامی را به این محل نداده اند كه مستندات آن نیز در نیروی انتظامی موجود است.
وی با تاكید بر اینكه دستورات قضایی برای پیگیری این موضوع انجام شده گفت: افرادی كه اقدام به تخریب این خانه ها كردند لباس شخصی بودند كه شماره خودروهای آنها به دستگاه قضا ارجاع داده شده است.
فرماندار شیراز نیز گفت: همه باید از تخریب میراث این شهر متاثر باشیم، اداره كل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری وظیفه حفظ میراث را دارد شاید نتواند با برخی افراد و نهادها مقابله كند ولی باید شكایت خود را از مسیر قانونی دنبال و بر آن پافشاری و نتایج را نیز به مردم اعلام كند.
حیدر عالیشوندی با اشاره به اینكه از دادستان شیراز درخواست پیگیری قانونی این موضوع را داشته و كتبا هم درخواست خود را ارسال خواهید كرد افزود: از سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری تقاضا داریم كه طرح تفصیلی این محدوده را آماده كند كه تكلیف شهرداری ، حرم مطهر و سایر دستگاهها نیز مشخص شود.
وی بیان كرد:تخلفی شكل گرفته كه باید تحقیقات انجام شود و ما نیز نتایج پیگیری ها را در اختیار شورای شهر شیراز خواهیم گذاشت.

** طرح توسعه شاهچراغ ،‌مصوب نیست
مدیركل دفتر فنی استانداری فارس در این جلسه گفت: طرح توسعه حرم مطهر شاهچراغ (ع) كه در حال اجرا است براساس طرح مصوب شده نیست و مشخص نیست مجموعه تولیت حرم مطهر شاهچراغ(ع) بر چه اساسی در حال انجام این اقدامات است.
امیرحسین جمشیدی افزود: شورای عالی شهرسازی در طرح مصوب تاكید كرده كه جداره های بافت تاریخی باید حفظ شود در حالی كه تاكنون چند مورد كاملا تخریب شده است.
سیروس پاك فطرت دیگر عضو شورای شهر شیراز گفت: پیگیری این موضوع باید در دستور شورای تامین استان و فرهنگ عمومی قرار گیرد و در این شوراها تصمیم گیری در این خصوص انجام شود.
9873 /1876