همراه با كتاب در اوقات فراغت

به گزارش ايرنا، برخي معتقدند كه 9 ماهه سال تحصيلي به علت يكنواختي فضاي كلاس و مدرسه براي دانش آموزان تاحدودي خسته كننده و ملال آور است و فرا رسيدن فصل تابستان به واسطه فراغت از كلاس و درس ، زماني براي آسودن و روي آوردن به ورزش، تفرج و سرگرمي هاست فصلي كه تاحدود زيادي براي كودكان نشاط آور به شمار مي رود.
دراين حال دوري سه ماهه از كلاس و مدرسه شايد فاصله اي بين ذهن و كتاب ايجاد كند و سرگرمي ها و بازي هاي رايانه اي جاي مطالعه را بگيرند هر چند كه فصل تابستان براي همه دانش آموزان يكنواخت سپري نمي شود.
تابستان و تعطيلات كه فرا مي رسد، بعضي در كلاس هاي ورزشي، برخي در پايگاه هاي تابستاني و عده اي هم خانه نشين يا با همسالان در كوچه و خيابان همدم و همبازي مي شوند.
براين اساس طرح غني سازي اوقات فراغت براي تعادل بخشي به تفرج و سرگرمي و فعاليت هاي فرهنگي از دهه 70 در كشور كليد خورد، اين طرح با اين نگاه در دستور كار قرار گرفت كه درعين ايجاد زمينه بازي، سرگرمي و حفظ شور و نشاط كودكانه و نوجوانانه ، فضاي خالي بين2 سال تحصيلي را پركند.
در پس اين طرح برخي برنامه ها، جايگزين فضاي خشك و بي روح كلاس و مدرسه شد و آميختگي مطالعه كتاب هاي داستاني، مذهبي و جذاب در قالب مسابقه با سرگرمي هاي ديگر مانند مهارت آموزي فضاي جديدي پيش روي دانش آموزان قرارداده ، فضايي كه مي تواند در طول سال تحصيلي با كمي تفاوت تكرار شود.
در اين حال كتابخانه هاي مدارس يكي از شاخص هاي ترويج فرهنگ مطالعه در جامعه هدف است كه مي تواند نقش يك محرك در تقويت قوه تفكر و خلاقيت دانش آموزان داشته و درعصر اطلاعات آنان را به سمت مطالعه سوق دهد.
اين فضاها اگر چه در طول سال تحصيلي در اختيار دانش آموزان قرار دارند اما زمان فراغت و فعاليت پايگاه هاي تابستاني با رويكردي متفاوت مي توانند مطالعه انگيزشي را جايگزين مطالعه امتحاني كنند.
برگزاري مسابقه هاي كتابخواني در فصل فراغت از راهكارهاي انگيزشي براي كتابخواني در كودكان و نوجوانان انتخاب شده است.
با اينكه در سال هاي اخير به واسطه گسترش فضاي مجازي و بازي هاي تخيلي در اين فضا، ذهن كودكان، نوجوانان و جوانان درگير پديده نوظهور بر گرفته از فناوري شده و حتي آنان را از تحرك و ورزش دور نگه داشته ليكن آنچه مي تواند اين نسل و نسل هاي آينده را از فضاي تخيلي خارج كند اتخاذ شيوه هاي مناسب و جذاب با چاشني خلاقيت و ابتكار است.
برخي معتقدند كه حتي مي توان بخشي از مطالعه و سرگرمي ها را سوار بر مركب فضاي مجازي كرد و از هر فرصتي آينده سازان را به سمت نقطه هاي اميد كشاند.
با اين اوصاف اكنون كتابخانه هاي مدارس بخشي از امكانات فرهنگي براي غني سازي اوقات فراغت به شمار مي روند كه در فصل تابستان مي توانند همراه و همگام با كودكان و نوجوانان روزهاي پرثمري براي آنان رقم بزنند.
نجمه سعادت از كارشناسان حوزه كتاب دراداره كل آموزش و پرورش البرزمي گويد: دانش آموز نياز دارد كه به عمق هر مسائله بينديشند و اين چيزي بيشتر از كتاب و درس و مدرسه را مي طلبد لذا در اين راه كتابخانه ها در پرورش و رشد فردي، اجتماعي، علمي و فرهنگي كودكان و نوجوانان نقش و اهميت بسيار دارند.
وي اظهار داشت: وجود كتابخانه در هر مدرسه يك ضرورت است چرا كه كتابخانه ها وسيله اي براي تقويت خواندن ، ترويج سواد و بالا رفتن فرهنگ محسوب مي شوند .
سعادت خاطرنشان كرد: در نگرش نظام يافته به آموزش و پرورش، كتابخانه از جمله نيازهاي اساسي است و در صورت حذف يا عملكرد ضعيف آن، آموخته هاي نسل آينده كمتر از حد انتظار خواهد بود.
وي تصريح كرد: براي ترويج فرهنگ مطالعه در بين دانش آموزان و خانواده ها كه جامعه هدف اصلي آموزش و پرورش را تشكيل مي دهند بايد كتابخانه هاي مدارس را تقويت كرد ضمن آنكه كتابخانه هاي سيار را در طول سال تحصيلي و تابستان همراه و همگام كودكان و نوجوانان شوند.
وي اضافه كرد: در عرصه كتاب و كتابخواني بايد به گونه اي در كانون مدرسه و خانواده عمل كرد كه مطالعه كتاب در برنامه روزانه دانش آموزان به عنوان يك نياز ضروري تلقي شود و خود دانش آموز براي مطالعه كتاب مورد علاقه اش گام بردارد.
مريم اسدي از مشاوران تحصيلي آموزش و پرورش ناحيه يك كرج مي گويد: انس گرفتن دانش آموزان در خانه و مدرسه با كتاب، اثرات فراواني چون مديريت زمان، هدف گذاري ، رعايت اولويت ها در كارها ، تلاش براي يادگيري و قرار گرفتن كتاب در فهرست نيازهاي ضروري خانواده ايراني را در پي دارد.
وي اظهار داشت: با ايجاد انگيزه مطالعه كتاب دربين دانش آموزان در واقع زمينه سوق دادن دانش آموزان به منبع تغذيه ذهني فراهم مي آيد.

اسدي، اهداي كتاب به جاي هر جايزه ديگري به دانش آموزان، دادن پول جيبي به فرزندانمان براي خريد كتاب هاي مورد مطالعه ، تشويق دانش آموزان اهل مطالعه در برنامه صبحگاهي مدارس و برگزاري كارگاه هاي آموزشي مطالعه براي دانش آموزان و اوليا را از ديگر راهكارهاي گرايش دانش آموزان به مطالعه كتاب ذكر كرد.
وي تصريح كرد: تجهيز همه مدارس به كتابخانه موجب مي شود تا دانش آموزان در زمان كوتاه به كتاب مورد علاقه شان دسترسي پيدا كنند.
** كتاب و توانمند سازي دانش آموزان
معاون پرورشي و فرهنگي اداره كل آموزش و پرورش البرزنيز در اين زمينه گفت : كتابخانه مدارس بايد مانند اهرمي كار را براي پيشرفت آموزش و پرورش ساده كنند يعني بايد در گسترش علم و معلومات دانش آموزان مؤثر باشند.
مسعود مهران نيا افزود: با توجه به اينكه شمار زيادي از جمعيت دانش آموزي هر استان ، اوقات فراغت خود را در مدارس سپري مي كنند، بايستي فضاي جديدي براي مطالعه و سرگرمي آنان در مدارس به وجود آيد.
معاون پرورشي و فرهنگي اداره كل آموزش و پرورش البرز ادامه داد: اختصاص بودجه براي تامين كتاب ، زنگ مطالعه، ايجاد فضاي كتابخانه اي، انتخاب كتابدار، فعال كردن كتابخانه در مدارس ، تكميل منابع كتاب ، ايجاد ذوق و علاقه در دانش آموزان براي از شاخص هاي مهم در گسترش و تقويت فرهنگ مطالعه در مدارس است.
وي با بيان اينكه استان البرز داراي 460 هزار دانش آموز و 2 هزار و 700 كد مدرسه است، گفت: در دوره متوسطه اول و دوم 578 مدرسه دخترانه و پسرانه داراي كتابخانه مستقل و 248 مدرسه داراي كتابخانه مشترك هستند و144 مدرسه استان كتابخانه ندارند.
توضيح اينكه تعداد 2 هزارو 700 كد مدرسه استان البرز به صورت 2 نوبتي يا تك نوبتي در 970 ساختمان آموزشي فعاليت دارند.
مهران نيا مساحت كتابخانه اي در مدارس متوسطه دوره اول و دوم البرز را 135 هزار و 398 متر مربع عنوان كرد و افزود: در اين كتابخانه ها 692 كتابيار فعال است كه 815 هزار و 353 كتاب را در اختيار دانش آموزان اين استان قرار مي دهند.
معاون پرورشي و فرهنگي اداره كل آموزش و پرورش البرز درادامه به جمعيت 250 هزار نفري دانش آموزان مدارس ابتدايي البرز پرداخت و خاطر نشان شد: 8 هزار و 178 كلاس درس اين استان داراي كتابخانه كلاسي هستند.
مهران نيا افزود: در مدارس ابتدايي اين استان 239 كلاس كتابخانه اي مختلط و2 هزارو796 كتابخانه كلاسي در مدارس چند پايه وجود دارد.
وي بيان كرد: 888 مدرسه ابتدايي نيز در البرز نيز فاقد كتابخانه كلاسي هستند كه در سال تحصيلي جديد بايد براي برخورداري دانش آموزان پايه ابتدايي از كتابخانه كلاسي هم اقدامات لازم صورت گيرد.
وي تعداد كتاب هاي موجود در هر پايه ابتدايي البرز را 293 هزارو 874 جلد ذكر كرد و يادآور شد: 331 مدرسه ابتدايي اين استان داراي كتابخانه مدرسه اي است كه 341 هزار و 865 جلد كتاب دارد.
وي تعداد كتاب هاي موجود در كتابخانه هاي 12 كانون فرهنگي - تربيتي البرز را 81 هزار و 800 جلد عنوان كرد و افزود: در اداره هاي آموزش و پرورش اين استان نيز 7324 جلد كتاب وجود دارد.
وي بيان داشت: در سال تحصيلي 97-96 بيش از 10 هزار كتاب در مدارس و كانون استاني شهيد فهميده البرز به صورت رايگان توزيع شد و در مناسبت هاي مختلف نمايشگاه هاي كتاب در مدارس استان فعاليت داشتند.
اين مسئول بيان داشت كه در طرح غني سازي اوقات فراغت ، برنامه هاي مختلفي براي مطالعه و كتابخواني

** تجهيز كتابخانه‌هاي 3 هزار آموزشگاه در سراسر كشور
مديركل فرهنگي و هنري وزارت آموزش و پرورش مي گويد: در سال تحصيلي 97-96 بن كتاب بين دانش‌آموزان توزيع نشد و به جاي آن كتابخانه‌هاي مدارس تجهيز شدند.
علي رمضاني با اشاره به اينكه دانش‌آموزان در قالب اردوهاي بازديدي يكروزه در گروهاي سني از تمام دوره‌هاي تحصيلي در نمايشگاه هاي كتاب حضور پيدا كردند، تصريح كرد: در كنار دانش‌آموزان، 4 هزار نفر از فرهنگيان هدايت دانش‌آموزان را بر عهده داشتند.
وي ياد آور شد: براي دومين سال با مساعدت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از محل انتخاب كتاب توسط مدارس از نمايشگاه، كتابخانه‌هاي 1500 آموزشگاه تجهيز شد.
مديركل فرهنگي و هنري وزارت آموزش و پرورش اضافه كرد: با مشاركت معاونت فرهنگي وزارت ارشاد و معاونت پرورشي آموزش و پرورش طي 2 سال آينده، 3 هزار آموزشگاه تجهيز مي‌شود.
وي ادامه داد: اميدواريم با حضور جمع عظيم دانش‌آموزان و فرهنگيان شاهد شور و نشاط در نمايشگاه كتاب و با تجهيز كتابخانه‌هاي مدارس شاهد افزايش سرانه مطالعه در ميان جوانان ونوجوانان باشيم.
با اين حال اوقات فراغت دانش آموزان در تابستان فرصتي مناسب براي ترويج فرهنگ مطالعه با شكل هاي مختلف است .
تجهيز پايگاه هاي تابستاني به كتابخانه و برگزاري مسابقه ها كتاب و كتابخواني موجب مي شود تا اهميت مطالعه در ذهن آينده سازان نهادينه شود.
همچنين اين روزها از سوي وزارت آموزش و پرورش مسابقه بزرگ كتابخواني در پايگاه هاي اوقات فراغت تابستاني براي دانش آموزان به اجرا درآمده كه طرح ارزشمندي براي ترغيب آينده سازان به كتاب و كتابخواني محسوب مي شود.
2819/ 6155