برخي را حتي از پاي انداخته، اما تاكنون اثر دست و ايده او، چشمان زيادي را نوازش داده و مسحور خود كرده است. براي ايران و ايراني نشان فرهنگ و هنر بوده و افتخار آفريده است. شانه‌اي كه با قدرت هر چه تمام‌تر بر سر ريس هاي قالي فرود مي‌آيد و در هر رج و گره آن رنج روزگاران سخت زنان بافنده را به يادگار مي‌گذارد؛ اثري مي‌شود كه يا به كشورهايي ديگر سفر مي‌كند و مهمان ايراني خانه‌هاي فرنگي مي‌شود يا در خانه‌هاي ايراني خودنمايي مي‌كند. فرشي كه نشان فرهنگ و هنر ايراني است، اين روزها به بهايي اندك به آن سوي مرزها راه پيدا كرده و در آن گوشه كنارها عده‌اي هستند كه قلم طراحان فرش ايراني را قلم مي‌زند. داستان تلخي كه اگر پاي درد دل هر كدام از فعالان عرصه فرش بنشينيم، آن را بازگو مي‌كنند.
عدم ثبت نقش هاي ماندگار قالي ايراني اين روزها دغدغه بافنده ها، طراحان، صادر كننده گان و فعالان اين بخش است اما به گفته كارشناسان اين بخش حتي با وجود كپي برداري‌ها و نبود جايگاه ايران در سازمان تجارت جهاني براي حفظ طرح هاي ايراني، هنوز هم بازار جهاني فرش با داشتن اصالت برگرفته از تاريخ، فرهنگ، ذهن و خلاقيت در تسخير ايرانيان است.
** نمايشگاه هاي فرش ايران، بهشت كشورهاي دنيا
گنجينه پر نقش و نگار هنر ايراني در فرش هايش خلاصه شده كه از هر نسخه آن فرهنگ اين سرزمين مي‌رويد. نمايشگاه هاي بين المللي يكي از ويترين هاي اصلي است كه اين هنر ايراني را به منصه ظهور مي‌رساند. اين روزها در دل پايتخت بيست و هفتمين نمايشگاه بين المللي فرش دستباف ايران برپاست و به گفته حاضران و فعالان در اين نمايشگاه حضور بازديدكنندگان از كشورهاي مختلف خصوصا چين و ژاپن بيش از هر زمان ديگري به چشم مي‌خورد. البته هنوز اين نمايشگاه به اتمام نرسيده و به گفته غرفه‌داران، جوجه را آخر پاييز مي‌شمارند.
اين نمايشگاه با حضور صدها شركت و واحد توليدي از مناطق مختلف ايران برگزار شده و بيش از 670 شركت توليدي و صادراتي هنر صنعت فرش دستباف كشور حضور و مشاركت دارند و گنجينه‌اي از قالي‌هاي دستباف، مهم‌ترين كالاي فاخر ايراني و آثار كم نظير بافندگان و هنرمندان ايراني را به نمايش مي‌گذارند. انواع فرش هاي دستباف در اندازه‌ها و رنگ هاي مختلف، قالي و قاليچه و تابلو فرش هاي مختلف به چشم مي‌خورد.
** نوسانات قيمت در مواد اوليه
براي اينكه از حال اين روزهاي فعالان، توليد كنندگان و صادركنندگان فرش با خبر شويم، سري به نمايشگاه فرش زديم و با برخي از آن‌ها به گفت‌وگو پرداختيم. آقاي رجب زاده، توليد كننده فرش است. زماني كه از او در خصوص وضعيت توليد مي‌پرسم با گلايه شروع به صحبت مي‌كند و مي‌گويد: در حال حاضر مشكل توليدكننده اين است كه هر روز بايد مواداوليه را به قيمتي خريداري كند؛ در نتيجه نمي‌توان قيمت ثابتي را براي فرش در نظر گرفت كه خريدار ايراني يا خارجي بتواند روي آن حساب باز كند. اين يكي از بزرگ‌ترين مشكلات توليدكنندگان است.
در خصوص مشكلات صادرات چندان مطلع نيستم به دليل اينكه در حوزه صادرات فعاليت نمي‌كنم. او در خصوص وضعيت فروش مي‌گويد: اگر بتوانيم به قيمت اصلي توليد كنيم، توانايي فروش آن را خواهيم داشت، اما وقتي مجبوريم هر روز همراه با افزايش مواد اوليه، افزايش قيمت را در فرش ها اعمال كنيم، در نتيجه خريدار هم ديگر قدرت خريد ندارد. با اين حال وضعيت فروش امسال به دليل افزايش قيمت دلار بهتر از سال گذاشته است. فرش ايراني براي كشورهاي ديگر بسيار ارزان‌تر تمام مي‌شود. در خصوص افزايش قيمت نيز 30 تا 40 درصد اعمال شده است. او همچنين درباره ورود فرش به بازار بورس گفت: اين اتفاق مشكل است و امكان ندارد؛ به اين خاطر كه فرش كالاي هنري است. قيمت خاصي نمي‌توان براي آن گذاشت. براي كالاهايي مانند خودرو قيمت مشخص است اما براي فرش نمي‌توان به راحتي قيمت‌گذاري كرد.
متاسفانه مواد اوليه300 درصد گران شده است. ما براي اينكه موجودي خود را بفروشيم بايد از منافع خود كم كنيم و با خريدار كنار بيايم اما اگر وضعيت اقتصادي به همين شكل پيش برود، نمي‌توانيم بفروشيم. در حال حاضر اگر با اين شرايط پيش برويم و مواد اوليه گران شود، صنعت قاليبافي هم مانند ساير صنايع با ركود جدي مواجه مي‌شود كه البته زنگ خطر آن اكنون به صدا در آمده است. اكنون برخي توليد كنندگان توانايي توليد ندارند، هر ماه يك يا دو تخت فرش توليد مي‌كنند و همان هم روي دست شان مانده و خريداري نيست.
** مديريتي وجود ندارد!
همين طور كه راهروهاي نمايشگاه را قدم مي‌زدم و محو قاليچه هاي رنگارنگ شده بودم، متوجه شدم كه يكي از غرفه داران در حال صحبت با غرفه دار ديگر است و با ناراحتي حرف‌هايش را ادامه مي‌دهد. به اين جمع نزديك شدم و وارد بحث‌هاي‌شان شدم. از آن‌ها در خصوص اوضاع و احوال فرش ايراني پرسيدم، يكي از آن‌ها با صداي بلند گفت: هيچ حمايتي نيست، كشور هيچ مديريتي درستي در هيچ حوزه اي انجام نمي‌دهد. كسي بايد باشد تا كشور را مديريت كند.
خوشبختانه در ايران انواع كالاها و اجناس نفيس را داريم، اما هيچ مديريتي براي آن‌ها وجود ندارد. بهترين مواد خوراكي و معدني را داريم و خارجي‌ها از آن بهره مي‌برند و در برخي موارد توليدات هدر مي‌رود. در ايران تنزل وجود دارد اما ترقي نه، بايد واقعيت را بگوييم؛ اقتصاد به هم ريخته است.
** توليد فرش ايراني در چين؛ براي سود بيشتر
يكي ديگر از فعالان اين بخش گفت: برخي توليدكنندگان فرش براي سود بيشتر به چين رفتند، آنجا توليد مي‌كنند، به ايران وارد مي‌كنند و از ايران به ساير كشورها صادر مي‌كنند. اين توليدات به نوعي توليد كشور چين است و كيفيت توليد چيني‌ها پايين‌تر از كيفيت ايراني است و حتي اين توليد با فرش ماشيني نزديكي دارد. فرش ايراني گره مي‌خورد وكيفيت بسيار بالاتري دارد.
** افزايش صادرات نسيمي بود كه وزيد
او در پاسخ به اين پرسش كه وضعيت اشتغال در حوزه قاليبافي اكنون به چه صورت است، مي‌گويد: در حال حاضر وضعيت اشتغال در حوزه قاليبافي به يك معضل تبديل شده وكسي نمانده است؛90 درصد نيروها تحليل رفتند. وضعيت فعلي فرش را صادركنندگان بهتر تشخيص مي‌دهند، به اين خاطر كه در حد بالايي با بخش فروش در ارتباط هستند. مسئولان اعلام مي‌كنندكه صادرات افزايش پيدا كرده، اما بايد بگوييم كه اين صادرات مقطعي بود؛به اين خاطر كه براي مدت كوتاهي (گذر تا رسيدن تحريم‌هاي واقعي) راه آمريكا باز بود و يك‌سري افراد براي ذخيره انبارهاي خود فرش خريد كردند.
بنابراين افزايش صادرات موقتي بود، مانند نسيمي بود كه وزيد و ادامه‌دار نخواهد بود. بخش كوچكي از آن به دليل نوسانات ارزي بود. براي مثال فردي كه پيشتر با هزار دلار يك تخت فرش خريداري مي‌كرد، اكنون مي‌تواند دو تخت بخرد. از چين و ژاپن به نمايشگاه سر زده‌اند، اما خريد چنداني انجام نمي‌دهد.
** نمايشگاه آرام و خلوت
«نمايشگاه امسال خلوت بوده و توانايي خريد مردم سال به سال كاهش پيدا مي‌كند»؛ اين جمله را خيلي از غرفه دارن تكرار كردند. به گفته آن‌ها كاهش خريد مردم در حالي است كه قيمت‌ها افزايش چنداني نداشته است، در اين ميان اگر هم قيمت بالايي اعلام شود، خريداري نيست. مواد اوليه گران شده است. بخشي از مواد اوليه مانند ابريشم كه وارداتي است و افزايش قيمت آن به افزايش نرخ دلار و كاهش ارز ريال بازمي‌گردد.
** افزايش قيمت در فرش هاي كوچك‌تر
از فرد ديگري در رابطه با ميزان افزايش قيمت در فرش دستباف پرسيدم كه گفت: بستگي به سايز‌ها دارد. در ميان سايزهاي كوچك‌تر افزايش قيمت بيشتر بوده، اما سايز بزرگ تر به دليل كاهش قدرت خريد مردم افزايش قيمت چنداني نداشته‌اند. برخي سايزهاي كوچك تا صد درصد هم نيز افزايش قيمت داشته است، اما سايزهاي بزرگ 15تا 20 درصد افزايش داشته‌اند. مردم اقبال نشان نمي‌دهند. نسل جديد حامي فرش نيستند. خارجي ها هم همين‌طور، نسل هاي جديدشان چندان طرفدار خريد فرش دستباف نيستند. در هر 10 نفر شايد يك نفر علاقه مند به خريد فرش دستباف باشد. فرد ترجيح مي‌دهد ماشين شاسي‌بلند داشته باشد تا يك فرش دستباف درجه يك ،به دليل اينكه از آن لذت بيشتري مي برد. با اين اوصاف صنعت فرش به انزوا مي‌رود.
** بازار رو به افول فرش!
فرد ديگري در خصوص وضعيت نمايشگاه گفت: جوجه را بايد آخر پاييز شمرد. چيني ها زياد مي‌آيند اما فرش هاي ارزان قيمت حدود300 دلار 500 دلار را خريداري مي‌كنند. شايد از نمايشگاه امسال استقبال خوبي صورت بگيرد. ايران اكنون براي كشورهاي ديگر در اوج ارزاني است. توريست‌ها مي‌گويند امسال ايران ارزان است. سال گذشته توريست‌ها مي‌توانستند با 10 هزار دلار 100 متر فرش خريداري كنند، اما امسال مي‌توانند200 متر بخرند. اين وضعيت به نفع خارجي هاست و انتظار مي‌رود نمايشگاه با استقبال بيشتري روبه رو شود. البته خريداران فرش در شرايطي تن به خريد مي‌دهند كه بازار فروش آن سوي مرزها وجود داشته باشد اما به طور كلي بازار فرش رو به افول است. توليدكنندگاني كه 100 متر فرش در سال توليد داشتند، اين توليد اكنون به 30متر رسيده است؛ به خصوص در مورد فرش ابريشم، به دليل اينكه فرش هاي كرك و پشم مصرف داخلي دارد و به صرفه‌تر است. فرش 12 متري ابريشم 25 ميليون تومان و فرش كرك پنج تا 6 ميليون تومان است. مواد اوليه آن ارزان تر بوده و از طرفي براي مشتري كم هزينه تر است و مردم قدرت خريد آن را دارند. او با گلايه ادامه مي‌دهد: سكه 400 درصد گرا ن شده، اما قيمت فرش 50 درصد هم افزايش قيمت نداشته است.
** دستمزد ناچيز كارگران (استادان) فرش
به گفته او در حال حاضر به كارگر فرش روزي 15 هزار تومان دستمزد مي‌دهند. فكر نمي‌كنم چيني‌ها با روزي 15هزار تومان(يك دلار و پنج سنت) كار كنند! وضعيت اشتغال نابسامان است؛ فشاركار بر دو طرف توليدكننده و بافنده وجود دارد. از يك سو توليدكننده و از سوي ديگر بافنده از اين شغل فرار مي‌كنند. براي توليد كننده صرفه اقتصادي ندارد. بعيد مي‌دانم برخي جرات كنند به سمت اين شغل بيايند، مگر اينكه دستمزدها افزايش پيدا كند و قيمت فرش واقعي شود (افزايش 400 درصدي) و توليد آن صرفه اقتصادي داشته باشد. متاسفانه دستمزد بافنده ها بسيار اندك است و به اندازه كارگران حقوق دريافت مي‌كنند. اين در حالي است كه بافنده ها كارگر نيستند، استادند. كارگر كسي است كه آجر و ماسه جا به جا مي‌كند. كساني كه اين فرش هاي نفيس را مي بافند، استاد هستند. در حال حاضر دستمزد آن ها 15تومان و نهايت 20 تومان است.
** حق بافنده روزي 70 تا 80 هزار تومان است
بافراني در پاسخ به اين پرسش كه آيا با اين دستمزد اندك كيفيت بافت فرش پايين نيامده است، گفت: استادان توليد فرش بسيار سختگير(مانند معلم فيزيك) هستند. فرش فعاليتي است كه نتيجه آن به سرعت مشخص مي‌شود، اگر بافنده اندكي اشتباه كند، شكل ها و نقش ها به هم مي‌ريزد. اين‌ها مستلزم دقت بافنده است. يك مقدار كم دقتي ارزش فرش را به شدت كاهش مي‌دهد. با زحمت بالايي كه بافندگي دارد هر بافنده بايد دستمزدي 200 درصد بيشتر از دستمزد فعلي دريافت كند؛ يعني روزي 70 تا 80 هزار تومان. البته حق هميشه با ظالم است! پايه حقوق هر بافنده با هشت ساعت كار، تخصص و هنرمندي بالا بايد با فردي كه 20 سال سابقه و مدرك ليسانس دارد، برابري كند.
او همچنين در خصوص فرش‌هاي كپي كه در كشورهاي ديگر توليد مي‌شود و به بازار ايران صدمه مي‌زند، گفت:كيفيت فرشي كه در كشورهاي ديگر مانند چين توليد مي‌شود بسيار متفاوت از فرشي است كه در داخل ايران توليد مي‌شود. ما گره مي‌زنيم اما آن‌ها كار خاصي انجام نمي‌دهند. چيني ها مردم زرنگي هستند، به بهانه هاي مختلف به كارگاه ها و رنگرزي هاي ايران سر مي‌زنند، با استادكارها مشاوره مي‌كنند. در اين ميان نيز كسي به فكر منافع ملي نيست. اطلاعات هسته‌اي كشور را هم اكنون مي فروشند حالا اين كه فرش است! فرش بايد سه برابر افزايش قيمت داشته باشد اما حتي نيم برابر هم افزايش نداشته است.
** افزايش 143 درصدي صادرات فرش به آمريكا
تير امسال وزارت صنعت اعلام كرد كه صادرات فرش دستباف ايران به آمريكا نيز در دو ماهه ابتدايي سال جاري از لحاظ وزني و ارزشي به ترتيب 143 و 59.6 درصد افزايش داشته است. بر اساس آمار گمرك جمهوري اسلامي ايران در دو ماهه ابتدايي امسال 594.6 تن فرش دستباف به ارزش 33.7 ميليون دلار صادر شد.بر اين اساس ميزان صادرات فرش دستباف در سال 1396 حدود پنج هزار و 399 تن به ارزش حدود 424 ميليون دلار بود كه با افزايش 18 درصدي ارزش مواجه بود.
همچنين در سال 1395 حدود پنج هزار و 741 تن فرش دستباف به ارزش حدود 359 ميليون دلار از كشور صادر شد كه از لحاظ وزني 13.46 درصد و از لحاظ ارزشي 23.80 درصد افزايش داشت. همچنين ميزان صادرات فرش دستباف ايران به آمريكا در دو ماهه ابتدايي امسال 206.9 تن به ارزش 9.1 ميليون دلار بوده است كه از لحاظ وزني 143 درصد و از لحاظ ارزشي 59.6 درصد افزايش داشته است. اما همان‌طور كه در گزارش آماده است دليل اين صادرات باز بودن موقتي راه هاي صادرات به آمريكا بوده و اين افزايش صادرات موقتي است.
** تحريم فرش ايراني
با وجود كاهش صادرات فرش ايران در سال هاي اخير به دليل اعمال تحريم‌ها هنوز هم ايران يكي از بزرگ ترين توليد كنندگان فرش در دنياست. در سال‌هاي نه چندان دور فرش ايران در ميان سه كالاي اول ارزشمند صادرات غيرنفتي بود كه در سال هاي اخير به دليل اعمال تحريم‌ها از ميزان آن كاسته شده اما همچنان صادرات اين محصول سرپا نگه داشته شده است. يك ميليون نفر در صنعت فرش و مشاغل مرتبط با آن در كشورمان مشغول به كارند كه اين رقم در آمار غيررسمي به 2.5 ميليون نفر نيز مي‌رسد؛ همچنين ميزان خانواده هايي كه از اين صنعت ارتزاق مي‌كنند، براساس آمار غيررسمي موجود حدود 6 ميليون نفر است. بر اساس گزارش ميداني كه در اين باره صورت گرفته اين آمار در روزهاي اخير در حال كاهش است.
** روندي كه راضي كننده نيست
بايد توجه داشت كه اين روند افزايشي خوشحال كننده است، اما راضي كننده نيست و هنوز با متوسط 500 ميليون دلاري صادرات فرش در دهه گذشته فاصله داريم. البته عوامل متعدد داخلي و خارجي بر افت صادرات فرش در دهه گذشته موثر بوده است كه بر خي از شاخص ترين اين عوامل عبارتند از: تحريم فرش ايراني از سوي آمريكا، تحريم هاي اقتصادي كشور كه ريسك صادرات را بالا برده است، تغيير سبك زندگي در بخشي از مصرف كنندگان، ظهور و بروز كفپوش هاي جايگزين صنعتي و فرش‌هاي ماشيني، تورم داخلي به ويژه در مواد اوليه فرش و ساير موارد ديگر. به گفته فعالان در حوزه صادرات، فرش ايران به 80 كشور دنيا صادر مي‌شود. بخشي از اين بازار‌ها از ديرباز مشتري فرش ايراني بوده اند و فرش دستباف در سبك زندگي آنان حضور دارد و به بازار‌هاي سنتي معروفند.
كشورهايي مانند آمريكا، آلمان، ايتاليا، فرانسه، لبنان، ژاپن در اين دسته قرار مي‌گيرند. دسته دوم بازار‌هاي جديدي هستند كه در ساليان اخير به خيل مشتريان فرش ايراني پيوسته اند و مي‌توان به روسيه، چين و آفريقاي جنوبي اشاره كرد.
** مهم‌ترين دغدغه
مهم‌ترين دغدغه بخش صنعت فرش دستباف چيست. فعالان صنعت فرش دستباف ايران با تنگنا‌ها و دشواري‌هاي متعددي رو به رو هستند و در هر يك از شاخه هاي توليد يا تجارت مي‌توان فهرست متفاوتي از اين دغدغه ها را برشمرد. اگر بخواهيم بر مهم‌ترين دغدغه ها انگشت بگذاريم در بخش توليد مي‌توان به دو مقوله اشاره كرد: يكي نياز به تسهيلات ارزان قيمت و مناسب براي حمايت از توليد و ديگري جامعيت يافتن پوشش بيمه‌اي قاليبافان و اجراي كامل قانون بيمه براي همه مشمولان كه متاسفانه در شرايط فعلي شمول كامل نيافته است.در بخش تجارت نيز ركود بازار و دشواري هاي اقتصادي كه منجر به فاصله گرفتن جامعه مصرف كنندگان از خريد فرش شده از مهم‌ترين دغدغه هاي اين حوزه است كه نيازمند تحريك تقاضا و ارائه تسهيلات مناسب خريد فرش براي رونق بخشيدن به اين بازار هستيم.
** خودتحريمي صنعت فرش
رييس اتحاديه واردكنندگان و صادركنندگان فرش دستباف در خصوص اثر منفي خودتحريمي‌ها بر صنعت فرش دستباف گفته است: صادرات فرش در وضعيت مناسبي قرار ندارد. در سال ١٣٧٤ يك ميليارد و ٧٤٠ ميليون دلار صادرات فرش داشتيم، درواقع يك سوم صادرات غير نفتي به صادرات فرش تعلق داشت، اما اكنون ميزان صادرات به يك ششم صادرات غيرنفتي رسيده است. تحريم‌هاي خارجي و داخلي كه صنعت فرش كشور را وارد چالش‌هاي بزرگي كرده است. سال گذشته شوك‌هاي بزرگي به صنعت فرش ايران وارد شده است. تحريم و افزايش نرخ ارز از جمله عواملي بودند كه صنعت فرش ايران را دچار بحران جدي كرده است. ماليات بر ارزش افزوده، مساله فرش‌هاي مرجوعي، نگاه سياسي به فعالان فرش، بلاتكليفي نرخ هاي صادراتي مشكلاتي هستند كه در قالب تحريم‌هاي داخلي مشكل صنعت فرش كشور را عميق تر كرده است. صنعت فرش امروز از كمترين حمايت دولتي بي بهره مانده است. به گفته احمد كريمي نياز به مشوق هاي صادراتي از سوي دولت به شدت احساس مي‌شود.
** تيري بر پيكر فرش ايراني
او ماليات را تيري بر پيكر صنعت فرش دانست. سامانه نيما از ديگر معضلات اين صنعت بوده و تنها راه حل موجود، واردات در مقابل صادرات است. حضور فرش ماشيني با عنوان فرش دستباف از جمله چالش هاي ديگر اين صنعت است. محيط كسب و كار بايد آرام باشد و بخش خصوصي از دولت، ضمانت رفتاري ميان مدت و بلند مدت دريافت كند. صادر كنندگان مي‌توانند به عنوان ديپلمات هاي كشور با رايزني بخش خصوصي اين صنعت را نجات دهند. درخصوص راهكارهاي نجات اين صنعت نيز بازارسازي و ايجاد تقاضا، تقويت زنجيره ارزش افزوده و برداشتن مانعي به نام ماليات از جمله راهكارهايي است كه بايد براي صنعت فرش دستباف كشور انجام شود.
** تعداد بافنده فعال فرش دستباف
متاسفانه آمار دقيقي از تعداد قاليبافان فعال در كشور وجود ندارد و براي رفع اين خلأ آماري در حال راه اندازي سامانه ويژه اي هستيم كه پس از طي دوره آزمايشي و بارگذاري اطلاعات خواهيم توانست با اعداد دقيق سخن بگوييم. با اين حال در شرايط كنوني بر اساس شاخصه هايي مانند كارت‌هاي شناسايي قاليبافي صادر شده در كشور، اعضاي تعاوني‌ها و اتحاديه هاي فرش در كشور، ميزان توليد و صادرات فرش در كشور، ميزان مصرف مواد اوليه و... مسئولان مي‌توانند آماري از تعداد قاليبافان به دست بياورند. بر اين اساس حدود يك ميليون نفر قاليباف فعال در كشور وجود دارند كه حدود 700 هزار نفر از آنان به صورت تمام وقت و بقيه به شكل پاره وقت به كار بافت مشغولند.
** اشتغال در فرش
در ميان اصناف مختلف هيچ صنفي به اندازه فرش بر حوزه اشتغال به‌ويژه روستايي تاثيرگذار نيست. مطابق اعلام سازمان برنامه و بودجه، در حالي كه براي توليد يك شغل به دو ميليارد ريال سرمايه گذاري نياز است، در حوزه فرش مي‌توان اين كار را با حدود 200 ميليون ريال براي ايجاد سه شغل انجام داد. اشتغال زايي روستايي نيز از مزيت‌هاي كارآفريني فرش است. صنعت فرش مي تواند از حاشيه نشيني كه نتيجه مهاجرت بي رويه روستاييان به شهرهاست، جلوگيري كند. در حال حاضر فرش تنها صنعتي است كه محوريت آن بر بخش خصوصي قرار گرفته است، ولي صنايع ديگر بيشتر بر منابع دولتي متمركز هستند.
** مشكل بيمه قاليبافان
اكنون از جمله خواسته‌هاي قديمي قاليبافان بيمه است. دولت و مجلس در دهه اخير و پس از تصويب قانون مربوطه، بخش زيادي از قاليبافان توانستند زير چتر حمايتي تامين اجتماعي قرار بگيرند اما متاسفانه در اين قانون نقيصه‌اي وجود دارد كه اجراي آن را منوط به تامين اعتبار در بودجه مصوب هر سال كرده است. همين نقص موجب شده است در سال هاي اخير به علت عدم تصويب و تخصيص اعتبار كافي، شمار زيادي از قاليبافان پشت سد تامين اجتماعي بمانند. البته در اين قانون 20 درصد سهم كارفرما را دولت برعهده گرفته است و به همين علت بار مالي سنگيني را بر دوش دولت قرار داده اند.در حال حاضر حدود 320 هزار نفر از قاليبافان در حال بهره‌مندي از خدمات بيمه تامين اجتماعي هستند. در اين ميان همچنان قاليبافان اميدوارند كه با ابلاغ قانون حمايت از هنرمندان صنايع دستي و فرش دستباف ، حمايت موثرتري در بحث بيمه از قاليبافان صورت بگيرد.
منبع: روزنامه قانون؛ 1397،6،6
گروه اطلاع رساني**9117**2002
چنگ مي‌زند دست هاي پينه بسته اش بر دار قالي و كسي چه مي داند مزد استادكاري او و نه «كارگري» اش، روزي 15 هزار تومان بيش نيست! كسي چه مي داند فرشي كه زير پاي هزاران نفر پهن شده است؛ چشمان و دستان استادان ريس به دست را ناتوان كرده است.
