روز گذشته همزمان دو اتفاق در حوزه نفت رخ داد كه حاوی پیام‌های مثبتی برای فروش نفت ایران است. نخست آنكه دومین محموله نفت خام در بورس انرژی به‌طور كامل به فروش رسید. حجم این عرضه 700 هزار بشكه بود كه نسبت به میزان فروش قبلی دو و نیم برابر است. كارشناسان معتقدند در شرایط تحریم، ورود واسطه‌های نفتی غیردولتی می‌تواند بخشی از كاهش احتمالی صادرات كشورمان را جبران كند. خبر دوم به نشست كمیته ویژه نظارتی اوپك و غیراوپك مربوط می‌شود.
هرچند تا لحظه نگارش این گزارش نتیجه نهایی نشست مزبور مشخص نشده بود، اما بنا به اظهارات مقامات آگاه، صادركنندگان نفتی در اقدامی جالب توجه برنامه كاهش تولید تا یك میلیون بشكه در روز را در دستور كار داشتند. وزیر نفت عمان در این خصوص تاكید كرده كه بازیگران اصلی برای كاهش تولید اجماع دارند و موضوع اصلی میزان كاهش تولید است. تحلیلگران حوزه انرژی معتقدند معافیت‌های نفتی كه دولت ترامپ به خریداران نفت ایران داده موجب غافلگیری عربستان شده است و اكنون سعودی‌ها به جای بررسی تولید حداكثری، درصدد كاهش عرضه به‌منظور حفظ قیمت نفت هستند. برنامه‌ای كه نشان می‌دهد میزان فروش نفت ایران بیش از برآوردهای قبلی خواهد بود كه می‌تواند رویداد مثبتی برای كشورمان در دوره تحریم باشد.
استفاده حداكثری از توانمندی بازارهای رسمی، انعطاف‌پذیری قیمتی و تبعیت از شرایط عرضه و تقاضا موجب شد تا نفت خام سبك صادراتی ایران در بورس انرژی مورد معامله قرار بگیرد كه سیگنال مهمی برای حفظ جایگاه صادراتی ایران در بازارهای جهانی است. این تجربه مهم نشان‌دهنده توانمندی ایران در حفظ بازارهای صادراتی و تنوع شرایط فروش به‌رغم محدودیت‌های اعمالی است آن هم در شرایطی كه انعطاف قیمتی در یك بازار رسمی و شفاف صورت می‌پذیرد.
به گزارش «دنیای اقتصاد» دومین عرضه نفت خام صادراتی در بورس انرژی روز گذشته با موفقیت انجام شد و 700 هزار بشكه نفت خام با قیمت 64 دلار و 97 سنت مورد معامله قرار گرفت. قیمت‌های پایه اولیه در این معاملات از سوی شركت ملی نفت ایران 71 دلار و 59 سنت بود ولی در نهایت عرضه‌كننده با انعطافی بسیار مهم قیمت 64 دلار و 97 سنت را پذیرفت. 700 هزار بشكه تقاضا هم در 3 سفارش خرید با پذیرش همین قیمت به ثبت رسید تا در نهایت دومین عرضه نفت خام صادراتی در بورس انرژی با موفقیت همراه شود. در دو عرضه اخیر تاكنون نزدیك به یك میلیون بشكه نفت خام سبك صادراتی ایران در بورس انرژی مورد معامله قرار گرفته كه موفقیت بسیار بزرگی به شمار می‌رود. در عرضه پیشین 280 هزار بشكه نفت خام صادراتی مورد معامله قرار گرفت ولی در این داد‌و‌ستد شاهد رشد 2.5 برابری حجم معاملات بودیم كه پیام‌های مهمی را برای بازار جهانی نفت به همراه دارد؛ نخست آنكه ایران همان‌طور كه فوربس در گزارشی هفته قبل پیش‌بینی كرده بود می‌تواند با اندكی كاهش در قیمت نفت خود خریداران سنتی خود را به راحتی حفظ كند و دوم اینكه ابزار بورس برای ورود خریداران و حتی توسعه فروش در شرایط تحریم در حال خودنمایی پتانسیل‌های خود است. این در حالی بود كه قیمت معامله پیشین نفت خام 74 دلار و 85 سنت بود كه از كاهش قیمت 9 دلار و 88 سنتی حكایت دارد. در معامله پیشین 280 هزار بشكه نفت خام صادر شد؛ اگرچه در آن عرضه نیز شاهد كاهش قیمت‌های پیشنهادی در زمان معاملات بودیم. اما در این معامله 700 هزار بشكه نفت خام به فروش رسید كه نشان‌دهنده ترغیب جدی‌تر خریداران است. از سوی دیگر در عرضه پیشین هنوز زمان اعمال تحریم‌ها فرا نرسیده بود ولی هم‌اكنون شاهد اجرایی شدن تحریم‌های آمریكا هستیم اما باز هم تقاضا افزایش یافته است.
چیزی كه در این بین حائز اهمیت است را باید در اهمیت قیمت پیشنهادی در بازارهای صادراتی دانست یعنی خریداران هنوز به‌صورت بالفعل آماده خریداری نفت خام از ایران هستند و می‌توان با انعطاف قیمتی در بازار صادراتی بورس انرژی، حجم صادرات نفت خام را از این بستر به شدت تقویت كرد. با توجه به شرایط موجود و بررسی و رایزنی با كارشناسان، احتمالا عرضه بعدی نفت خام در هفته آینده صورت خواهد گرفت و میزان آن به احتمال زیاد یك میلیون بشكه خواهد بود. از سوی دیگر جریان غالب قیمتی در بازارهای جهانی است كه نوسان نرخ را تعیین می‌كند ولی همین قیمت كشف شده یعنی نرخ 64 دلار و 97 سنت ساده‌ترین پایه قیمت‌گذاری برای معاملات آینده خواهد بود.
در صورت كاهش بیشتر قیمت‌های جهانی احتمال افت این نرخ در معاملات بعدی وجود دارد. از سوی دیگر معاملات روز گذشته این داده مهم را به بازارهای جهانی مخابره كرد كه ایران برای حفظ سهم بازار خود مصمم است و از انعطاف قیمتی و حمایت از خریداران برخوردار خواهد بود. در صورت ادامه همین روند كلی در عرضه نفت خام صادراتی در بورس انرژی، داد و ستد یك میلیون بشكه‌ای نفت در عرضه بعدی دور از ذهن نخواهد بود حتی اگر قیمت‌های جهانی كاهشی باشد. شاید این انعطاف قیمتی و تبعیت از شرایط كلی عرضه و تقاضا در هیچ جای جهان همچون بورس انرژی در دسترس نباشد.
فوربس، هفته قبل در گزارشی با اشاره به هزینه‌های پایین تولید نفت ایران نوشته بود كه تهران قادر است سیاست‌های كاهش قیمت را در پیش بگیرد و اگر این اقدام را مدنظر قرار دهد بازار را قبضه خواهد كرد. بر اساس این گزارش ایران هر بشكه نفت را با 9 دلار تولید می‌كند بنابراین قادر است با راه‌اندازی جنگ قیمتی همچنان سود ببرد و بازار را به سمت خود بكشد كه این آغاز یك تهدید جدی برای همه بازیگران بازار نفت است. بنابراین اگر اعضای اوپك ایران را به هر نحوی دور بزنند ایران می‌تواند به‌طور قابل توجهی كشورهای عضو اوپك را با قیمت‌های پایین‌تر نفت خود تهدید كند؛ به خصوص آنكه اكنون ایران بیشتر از همیشه می‌تواند به سرعت تولید نفت خود را افزایش دهد.
این تحلیل در كنار معامله روز گذشته نفت در بورس كالا و فرصت‌هایی كه تغییرات قیمتی برای خرید نفت ایران ایجاد می‌كند موید همین هشدار فوربس است؛ هرچند این اتفاق كاملا بر مبنای مبانی بازار بوده و دولت ایران عمدی برای كاهش قیمت نداشته است. بر این اساس مشتریان نفتی قادر خواهند بود با حضور در بورس نفت (انرژی) با قیمت‌های مناسب همچنان خریدهای خود را ادامه دهند. بلومبرگ نیز این موضع فوربس را تایید كرده و در گزارشی می‌نویسد ایران می‌تواند با استفاده از تخفیف‌های مناسب و پرداخت هزینه‌های حمل مشتریان را جذب خود كند و این موضوعات اثر تحریم‌های ترامپ را تا حدی خنثی می‌كند. بلومبرگ می‌افزاید: ایران بدون تحریم نقش بسیار مهم‌تری در تعادل بخشی به بازار دارد زیرا قدرت چانه زنی اوپك را در بازار افزایش می‌دهد و به خصوص برای حفظ تولیدكنندگانی مانند قطر ضروری است. كارشناسان در این رابطه معتقدند عرضه نفت در بورس انرژی هنوز در مراحل ابتدایی خود قرار دارد. یك میلیون بشكه نفت حتی اكر در هر هفته به فروش برسد رقمی در حدود 150 هزار بشكه در روز را جبران می‌كند؛ اما مقدمه خوبی برای معرفی این توانمندی به بازارهای منطقه و حتی جهان است. این موضوع زمانی كه سایر ابزارهای این بازار نیز از جمله بازار آتی نفت خام راه‌اندازی شود نمود بیشتری خواهد داشت و بیش از همیشه می‌تواند نقش و تاثیرگذاری خود را در بازار جهانی نفت و اقتصاد كشور نشان دهد و باعث شكوفایی بخش خصوصی واقعی نیز بشود.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد؛ 1397،8،21
گروه اطلاع رسانی**1699**2002
روز گذشته همزمان دو اتفاق در حوزه نفت رخ داد كه حاوی پیام‌های مثبتی برای فروش نفت ایران است. نخست آنكه دومین محموله نفت خام در بورس انرژی به‌طور كامل به فروش رسید و خبر دوم به نشست كمیته ویژه نظارتی اوپك و غیراوپك مربوط می‌شود.
