در گزارش روزنامه ايران آمده است: به موازات تلاش يك دهه‌اي كارشناسان براي ثبت جهاني جنگل‌هاي باستاني هيركاني، تنه درختان سرخدار گلستان قطع مي‌شوند تا به قليان تبديل شوند.
قليان‌هاي سرخدار در حال حاضر در برخي از سايت‌هاي پرفروش بين 90 تا 500 هزار تومان به فروش مي‌رسد اما محلي‌ها در روستاي سياه رودبار علي آباد كتول در گفت‌و‌گو با «ايران» بالاترين قيمت قليان‌هاي چوب سرخدار را يك ميليون تومان اعلام مي‌كنند و مي‌گويند: «چوب سرخدار براي قليان عالي است».
در اين منطقه دو زيستگاه سرخدار 200 هكتاري و 400 هكتاري از جمله لكه‌هاي سبز جنگل‌هاي هيركاني است كه قرار است در فهرست ميراث طبيعي بشري يونسكو به ثبت برسد.
اين جنگل‌ها ماه گذشته ميزبان ارزياباني از يونسكو بودند تا بخت خود را براي ثبت به‌عنوان دومين پرونده ميراث طبيعي ايران بعد از «بيابان لوت» براي جهاني شدن بيازمايند.
رمضانعلي قرباني مدير پايگاه‌هاي جهاني جنگل‌هاي هيركاني در گلستان دراين باره مي‌گويد: «مساحت جنگل‌هاي سرخدار در جهان زياد نيست. در ايران بزرگترين لكه‌اي كه يك جا باشد در منطقه علي آباد استان گلستان است».
قرباني، درختان سرخدار را يكي از عناصر مهم هيركاني مي‌داند. اما تهديد‌هاي سرخدارهاي هيركاني به همين جا ختم نمي‌شود.
مشاهدات ميداني خبرنگار ايران از دوازدهمين جشنواره بين‌المللي اقوام ايراني گلستان خبر از فروش عصاي ساخته شده از سرخدارها توسط زنداني‌ها در اين جشنواره مي‌دهد.
اين عصاها توسط تعاوني زندان گرگان به نفع زندانيان و خانواده هايشان به فروش مي‌رسد.
ابوطالب قزلسفلو مديركل منابع طبيعي و آبخيزداري گلستان هم در گفت‌و‌گو با ايران قطع درختان سرخدار توسط محلي‌ها را در علي آباد كتول تكذيب نمي‌كند اما درباره ورود چوب سرخدار به زندان‌ها مي‌گويد: «ما كشفياتي داريم اما اجازه فروش اين چوب‌ها را نمي‌دهيم بخشي از آنها هم در انبارهاست».
او درباره دادن چوب به زندان‌ها هم مي‌گويد: «از ما درخواست داشتند اما به آنها چوب نداديم» با اين پاسخ معلوم نيست كه چوب سرخدار چطور سر از زندان گرگان در آورده تا توسط زنداني‌ها به عصا تبديل شود و در جشنواره بين‌المللي اقوام به نفع زنداني و خانواده‌اش به فروش برسد!
همچنين قزلسفلو از درخواست آموزش و پرورش براي دريافت چوب سرخدار سخن به ميان مي‌آورد اما مي‌گويد درخواست آنها را رد كرده‌اند.
حرف‌هاي او اين سؤال را پيش مي‌آورد كه آيا كشف چوب‌هاي قاچاق سرخدار و تحويل آنها به برخي مراكز راه مؤثري براي جلوگيري از قطع درختان سرخدار در مهم‌ترين زيستگاه آنها است؟ آيا نبايد مشكل را از سرچشمه كور كرد و اجازه نداد درختان كمياب سرخدار قطع شوند؟
قزلسفلو پاسخ قانع‌كننده‌اي ندارد. اين سؤال كه آيا خسارات و مجازاتي هم در انتظار قطع‌كنندگان سرخدارهاست نمي‌دهد و ارائه آمار درباره پرونده‌هاي قضايي را به روزهاي آينده موكول مي‌كند. او مي‌گويد:«ما درباره قطع درختان سرخدار در همين منطقه علي‌آباد كتول هم پرونده قضايي داريم».
توي گوشي بعضي از علي‌آبادي‌ها هم براحتي مي‌توان عكس‌هايي از قليان سرخدار يافت. مدير منابع طبيعي استان گلستان احتمال مي‌دهد كه سايت‌هاي اينترنتي مشتري‌هاي قليان‌هاي سرخدار را گول مي‌زنند.
او مي‌گويد: رنگ درخت توسكا شبيه سرخدار است. بنابراين اگر كسي متخصص نباشد نمي‌تواند سرخدار را از توسكا تشخيص بدهد. بنابراين ممكن است كه به جاي سرخدار به آنها توسكا داده شود. اين درحاليست كه محلي‌ها مي‌گويند قليان‌ها توسط علي‌آبادي‌ها ساخته مي‌شود و علي‌آبادي‌ها سرخدار را از توسكا تشخيص مي‌دهند.
قزلسفلو خريد و فروش توسكا را قانوني مي‌داند و قول مي‌دهد كه از طريق برخي سايت‌هاي پرمخاطب فروشنده اصلي قليان‌ها را پيدا كند. او مي‌گويد: اگر مشخص شود كه جنس اين قليان‌ها از چوب سرخدار است، مغازه‌هاي فروش آن پلمب مي‌شود.
اما مسأله آنجاست كه قليان‌ها توسط يك نفر خاص در اين سايت‌ها به فروش نمي‌رسد بلكه آدرس‌ها از نقاط مختلف گلستان است.
قليان‌ها و عصاهاي سرخدار در حالي درختان سرخدار را دود مي‌كنند و از بين مي‌برند كه مديرپايگاه‌هاي ثبت جهاني جنگل‌هاي هيركاني در گلستان اميدوار است كه در تيرماه آينده به ثبت جهاني برساند.
حال بايد ماند و ديد كارشناسان مي‌توانند از دل آتش قليان‌هاي سرخدار گلستان، جنگل‌هاي هيركاني را بيرون بكشند و به ثبت جهاني برسانند.
اين جنگل‌ها آن‌طور كه فرهاد نظري مديركل دفتر ثبت بناها ومحوطه‌هاي تاريخي كشور به ايران مي‌گويد: «به نام ايران ثبت جهاني مي‌شوند» او مي‌گويد:« كشور جمهوري آذربايجان با داشتن دو درصد از جنگل‌هاي هيركاني در سال‌هاي آتي اگر بخواهد مي‌تواند به پرونده ملحق شود اما در ابتدا به‌نام ايران و با مديريت ايران به ثبت جهاني مي‌رسد» البته اگر بتوانند از روي موانع آتشين بگذرند.
فروش يك ميليون توماني چوب سرخدار براي قليان
يكي از فعالان محيط زيست گلستان در گفت‌و‌گو با ايران از تخريب ذخيره‌گاه سرخدارها در استان خبر مي‌دهد و مي‌گويد: «99 درصد درختان سرخدار براي فروش قطع مي‌شوند».
به گفته او كه نمي‌خواهد نامش در گزارش برده شود- تا قبل از گراني‌ها هر كيلو چوب سرخدار 4 هزار و 500 تومان به فروش مي‌رفت اما اين چوب وقتي خشك مي‌شود با توجه به تعداد رخ‌ها و نقش و نگاري كه روي قليان مي‌زند تا يك ميليون تومان هم به فروش مي‌رسد.»
او مي‌گويد در ناحيه سرخداري «پونه آرام» علي آباد كتول، تخريب زيادي در جريان است.
اين فعال محيط زيست بي‌انگيزه بودن مأموران مسوول را يكي از دلايل افزايش تخلف‌ها مي‌داند ومي‌گويد: «هيچ تنبيه و تشويقي وجود ندارد بين مأموري كه تخلف مي‌گيرد با كسي كه همكاري مي‌كند هيچ تفاوتي وجود ندارد».
او اعتقاد دارد برخي احكام هم از جمله دلايل افزايش قطع درختان سرخدار هستند. او مي‌گويد:«مأموران منابع طبيعي فردي را با سه تن سرخدار دستگير كردند اما فقط 700 هزار تومان جريمه شد».
به گفته اين فعال محيط زيست اين جريمه پول 150 كيلو چوب سرخدار است نه سه تن! آن فرد متخلف، آنچنان كه اين فعال محيط زيست مي‌گويد امروز هم به كار خود ادامه مي‌دهد.» اين فعال محيط زيست در ادامه مي گويد: جريمه قطع درخت سرخدار بر اساس سانتيمتر و قطر آن بايد در نظر گرفته شود اما بعضاً اين اتفاق نمي افتد.
او جاده كشي‌هاي وسط جنگل‌هاي هيركاني را براي برداشت قانوني چوب ، كوتاه كردن مسير قاچاق چوب مي‌داند و مي‌گويد: «بسياري از افرادي كه درختان سرخدار را براي فروش قطع مي‌كنند، به لحاظ اقتصادي قشر ضعيفي هستند و از اهميت سرخدارها هم خبر ندارند».
3091/2729
روزنامه ايران در شماره امروز شنبه در گزارشي به قلم زهرا كشوري موضوع تخريب زيستگاه‌هاي سرخدارها در جنگل هاي گلستان را برجسته كرد.
