تلاش برای ماه عسل شُدنی كه نشد

برنامه «ماه عسل» به تهیه كنندگی و اجرای احسان علیخانی كه رمضان هر سال روی آنتن صدا و سیما رفت در واقع تجربه موفقی از برنامه های گفت و گو محور شد كه تلاش می كرد با بررسی و آسیب شناسی درست از معضلات اجتماعی جامعه در قالب مصاحبه های رو در رو بكاهد.
این برنامه بعضا با پرداختن به موضوعات بكر و جذاب چندین سال توانست به عنوان پر بیننده ترین برنامه رمضانی نیز شناخته شود.
تهیه كننده و مجری ماه عسل مدتی پیش از فرارسیدن ماه مبارك رمضان در جشنواره جام جم اعلام كرد كه در سال 98 دیگر ماه عسل روانه آنتن نخواهد شد. همان جا بود كه برنامه ساز ها سعی كردند در غیاب ماه عسل راه او را رفته و جذب مخاطب كنند.
به همین خاطر ویژه برنامه های افطاری امسال بدون هیچ تازگی و خلاقیتی تولید و پخش می شوند. اكثر این برنامه ها سعی دارند راه برنامه ماه عسل را پیش بگیرند و حتی در شبیه شدن به این برنامه با هم به رقابت می پردازند.

**برنامه ای با اجرای متفاوت
سال ها شبكه یك سیما ویژه برنامه افطاری «دعوت» به تهیه‌كنندگی «مجتبی كشاورز» را در ایام ماه رمضان با اجرای نیما كرمی روی آنتن می‌برد. كرمی در این برنامه میزبان ستاره های عرصه ورزش، هنر و همچنین مردمی بود كه به استودیو دعوت شده بود.
رمضان امسال برنامه تلویزیونی دعوت باز هم از شبكه یك روی آنتن رفت اما این بار تغییراتی در اجرا و رویكرد داشت.
امسال در این برنامه مناسبتی «حجت‌الاسلام محمد برمایی» به جای كرمی مسئولیت اجرا را بر عهده گرفته است.
مهمان هایی كه تا به امروز به این برنامه دعوت شدند بیشتر از دل مردم انتخاب شده و داستان زندگی شان رویكرد اجتماعی دارد. آنها رو به روی برمایی می نشینند و از فراز و نشیب های زندگی شان می‌گویند و از نحوه برخورد با چالش هایشان می گویند. مخاطب در این برنامه سوژه هایی را می بیند كه بارها شبیه به این سوژه ها را در برنامه های دیگر تلویزیون دیده است.
از آنجا كه مجری برنامه تلویزیونی دعوت در اصل یك روحانی و كارشناس مذهبی است سعی می كند كه بیشتر مسائل را از دیدگاه مذهبی بررسی كند و در گفت و گو با مهمان ها هم سبك و سیاق خود را دارد.
دعوت كه سال ها پیش موفق شده بود درماه مبارك رمضان برنامه ای سرگرم كننده و آموزنده ای روی آنتن ببرد امسال موفق نشد نظر اكثریت مخاطبان را جلب كند.

**بازگشت پس از ده سال «هزار راه نرفته»
«هزار راه نرفته» نام برنامه ای گفت وگو محوری بود كه سالها با حضور زوج های جوان، افرادی كه مشكلات خانوادگی داشتند، كارشناسان و روانشناسان تولید و از شبكه دو سیما پخش می‌شد.
فصل جدید این برنامه پس از ده سال با همان رویكرد قدیمی در بهترین باكس زمانی یعنی ماه مبارك رمضان روی آنتن شبكه دو بازگشت.
هزار راه نرفته در روزهای ابتدایی ماه رمضان به خاطر دعوت از یك زوج كه حضور پر رنگی در فضای مجاز دارند مورد نقد قرارگرفت.
مخاطبان بارها در برنامه های تلویزیون و مخصوصا در برنامه های خانه و خانواده شاهد حضور این گونه مهمان ها و مشكلات مطرح شده بودند به همین خاطر تكرار غیر خلاقانه این برنامه آن پس از ده سال در باكس رمضان برای مخاطبان زیاد جذاب نبود. بهتر بود هزار راه نرفته در فصل جدید خود با رویكرد جدید و دست نخورده ای روی آنتن بر می گشت.

** «اختیاریه» فقط اختیاریه است
اختیاریه برنامه گفت‌وگو محوری است كه چند ماه پیش از فرا رسیدن ماه مبارك رمضان با اجرای «سید مرتضی فاطمی» روی آنتن شبكه پنج ‌رفت و میزبان دولتمردان، ستاره های علمی، هنری و ورزشی شد.
كارشناسان در همان قسمت های ابتدایی پخش این برنامه به رسانه ها گفتند كه اختیاریه در انتخاب و نحوه به چالش كشیدن مهمان هوشمندانه قدم بر می دارد.
با فرا رسیدن ایام ماه مبارك رمضان اختیاریه نیز لباس رمضانی به تن كرد. این برنامه بهترین زمان موجود در ایام ماه مبارك رمضان یعنی ساعت 19:30 را نیز به خود اختصاص داد.
مهمان هایی كه به اختیاریه دعوت می شوند همگی در زندگی خود چالشی را پشت سر گذاشتند و یا درگیر مسائل روز اقتصادی، اجتماعی و ... هستند. فاطمی كه مسئولیت اجرای اختیاریه را بر عهده دارد كمی سبك اجرایش در قسمت های پیشین فاصله گرفته است و سعی می كند با زندگی مهمان هایش همراه شود. از طرفی دیگر یك فرد مشهور در طول گفت و گو در پشت صحنه به حرف های مهمان و مجری گوش می دهد و در اواسط برنامه به جمع آن ها می پیوندد و نظرش را درباره فراز و نشیب های زندگی مهمان می گوید.
هر چند اختیاریه به شدت سعی دارد كه با ماه عسل مقایسه نشود اما نباید از این موضوع گذشت كه این برنامه از نظر انتخاب مهمان ها و پیش بردن گفت‌و‌گو ها نزدیك ترین برنامه به «ماه عسل» است. باید دید چرا یك عوامل یك برنامه در زمانی كه ماه عسل به روی آنتن نمی رود انقدر سعی دارد شبیه به ماه عسل قدم برداشته و مخاطبان این برنامه را جذب كند.

**هزار داستان
شبكه نسیم نیز برنامه «هزار داستان» به كارگردانی مریم نوابی نژاد را درایام رمضان به روی آنتن برد. این برنامه بیشتر با دعوت مهمان هایی كه از پس مشكلاتی سخت بر آمدند سعی دارد مخاطبانش را شاد و امید وار كند.
هزار داستان سعی دارد برنامه قوی و پر بیننده ای را روانه آنتن كند اماتا كنون ضعف هایی هم داشته كه نمی شد به راحتی از كنار آنها گذشت. مخاطب بارها این نوع داستان ها و این سبك زندگی ها را در برنامه های مختلف سیما از جمله «صبحی دیگر»، «حالا خورشید» و ده ها برنامه دیگر دیده و شنیده است آیا وقتش نرسیده است كه برنامه سازها برای ماه رمضان كارهایی دور از تكرار این داستان ها و گفتن از غم و اندوه و در آخر امید را به روی آنتن ببرند.

**
محمد امامی، كارشناس مدیریت رسانه درباره افزایش پخش برنامه های گفت و گو محور شبیه به هم در ایام ماه مبارك رمضان به ایرنا، گفت: در ابتدا باید به این موضوع پرداخت كه چرا مسئولان برای ساخت ویژه برنامه رمضانی ترجیح می دهند فقط برنامه های گفت و گو محور بسازند.
وی افزود: ساخت برنامه گفت و گو محور بسیار راحت تراز ساخت برنامه هایی به سبك و سیاق دیگر است. تهیه كننده با توجه به بودجه خود سعی می كند یك مجری و یك مهمان داشته باشد و اینگونه برنامه را پیش ببرد. این در حالی است كه مخاطبان امروز تلویزیون كارهای جدید تر و خلاقانه تری را می پسندند.
این كارشناس مدیریت رسانه با اشاره به اینكه مخاطب می داند اگر برنامه گفت و گو محور را نبیند چیزی از دست نداده است اظهار داشت: امروزه مخاطب متوجه شده است كه می تواند مهم ترین قسمت های یك برنامه گفت وگو محور را توسط گوشی تلفن همراهش در فضای مجازی ببیند.
امامی ادامه داد: اینجا است كه برنامه ساز باید هوشیار قدم بردارد. برنامه ساز باید به موضوع دقت كند كه امروزه مخاطب دنبال برنامه ای است كه او را وسوسه كند تا گوشی همراهش را كنار گذاشته و پای تلویزیون بنشیند. برنامه هایی مانند عصر جدید و خندوانه به گونه ای ساخته شدند كه مخاطب دوست دارد در فضای بزرگ تر از گوشی همراه این برنامه ها را دنبال كند.
این كارشناس خاطر نشان كرد: تلویزیون و برنامه سازها برای ساخت یك برنامه تحقیقاتی درحیطه جذب مخاطب انجام نمی دهند و این مسئله باعث می شود به تجارب همكاران و یا تجربه های قدیمی خودشان اكتفا كنند. به همین خاطر است كه برنامه ساز زمانی كه می بیند ماه عسل موفق به جذب مخاطب شده است فكر می كند ساخت برنامه ای با این حال وهوا حتما نظرمخاطب را جذب خواهد كرد.
امامی گفت: اگر برنامه ساز پیش از ساخت برنامه با مخاطب ارتباط داشته باشد و یا تحقیقاتی در این باره انجام دهد حتما با خواسته و سلایق مخاطب جلو خواهد رفت و موفق خواهد شد. باید قبول كرد جای اینگونه تحقیقات در برنامه سازی تلویزیونی خالی است ورابطه مخاطبان با تلویزیون یك رابطه یك سویه است. راه ارتباطی 162 كافی نیست و برنامه سازان باید فكری به حال این ارتباط یك سویه كنند. رسانه ای كه یك سویه عمل كند و نظر مخاطبان را نپرسد و در عملكردش از آنها استفاده نكند مخاطبان خود را از دست خواهد داد.
گزارش از: خاطره علی نسب
فراهنگ**9210** 9246**