۱۴ خرداد ۱۳۹۸، ۱۰:۰۲
کد خبر: 83339843
T T
۰ نفر

پیوند اخلاق و سیاست در اندیشه های امام خمینی

۱۴ خرداد ۱۳۹۸، ۱۰:۰۲
کد خبر: 83339843
پیوند اخلاق و سیاست در اندیشه های امام خمینی

تبریز - ایرنا - امام خمینی (ره) به عنوان منادی اسلام ناب محمدی (ص) در سده ۱۴ و بنیانگذار شیوه ای جدید از حکومت و کشورداری در جهان سیاست و اسلام، پیوندی عمیق و ناگسستنی از اخلاق و سیاست را به جهان عرضه کرد که از زوایای گوناگون قابل بررسی و کنکاش است.

به گزارش ایرنا، در حالی که تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نهله های مختلف فکری در عالم سیاست بر محور مادی گرایی و نوع تفکرات سوسیالیسم و لیبرالیسم خلاصه می‌شد و هر گونه مباحث سیاسی و حتی مبارزات سیاسی علیه امپریالیسم شرق و غرب نیز رنگ و بوی مادی داشت و به دور از اخلاقیات انسانی بود، امام راحل روشی نوین و متدهای جدیدی از مبارزات سیاسی و ایجاد نوع حکومت ارائه کرد که در آن اخلاق و تکیه بر موازین دینی حرف اول را می‌زد.


اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) جزئی از اندیشه کلان و متأثر از ابعاد مختلف تفکرات ایشان است که تمام مفاهیم کاربردی حوزه حکومت و جامعه را در بر می‌گیرد و به دلیل اینکه در عرصه‌های علمی، عرفان، فقه، فلسفه، کلام و سیاست دارای آثار تئوری و کاربردی بود، این اندیشه‌ها در میان افکار عمومی جهان و آزادی خواهان اصیل از جایگاه و پایگاه ویژه ای برخوردار شد.


بدون تردید امام خمینی یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان و سیاست مداران مسلمان و از مردان تاریخ ساز جهان اسلام است که عدالت، آزادی، مردم سالاری، قانون مداری، وحدت، دین مداری و اخلاق مداری محورهای اسلی اندیشه سیاسی ایشان است.


کارشناسان و سیاست مداران معتقدند، امام خمینی (ره) در طول حیات پربار و سرشار از معنویت خود با اقدامات، سخنرانی‌ها و موضع گیری های مختلف بین سیاست و اخلاق پیوندی مبارک و عمیق ایجاد کرد که نه تنها الگویی برای جهان اسلام شد، بلکه روشی نوین در اداره امور جامعه بدون توجه به اندیشه‌های سیاسی غربی گردید.


نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی شخصیت سیاسی و دینی امام خمینی (ره) را بی همتا خواند و گفت: امام از نظر تفکر دینی و رهبری اجتماعی و سیاسی در تاریخ اسلام و ایران بی نظیر است که ایجاد نظام جمهوری اسلامی بر پایه احکام و تعالیم دینی برای کشورداری نمود عینی این اندیشه ورزی است.


محمدحسین فرهنگی با بیان اینکه سیره و سلوک امام خمینی (ره) تنها راه نجات مظلومان از یوغ مستکبران است، اظهار داشت: اگر امت اسلامی به دنبال آزادی، عزت، اقتدار و رهایی از ظلم مستکبران است، چاره‌ای جز ادامه راه نهضت خمینی کبیر وجود ندارد.


وی افزود: امام به آنچه می‌گفت اعتقاد راسخ داشت و در عمل بدان توجه می‌کرد و در طول دوران مبارزات نهضت اسلامی و سال‌های رهبری نطام جمهوری اسلام ثابت کرد که احکام الهی دین مبین اسلام توان اداره حکومت را دارد و در این راستا به آرزوی چندین و چند قرن علمای دین جامه عمل پوشانیدند.


فرهنگی یادآوری کرد: در حقیقت هنر امام راحل جاری کردن احکام اسلام در شئون فردی و اجتماعی زندگی بود که در این میان بین سیاست زنگ زده‌ای که مردم از نهله های غربی و شرقی داشتند، پیوندی خوب و ناگسستنی با اخلاق مداری ایجاد کرد.


وی با اشاره به اینکه مسلمانان جهان طی سال‌های اخیر که مبارزات موفقیت آمیز علیه سلطه گران و زمامداران فاسد خود شروع کرده‌اند، مدیون نهضت امام خمینی (ره) است، گفت: بنیانگذار جمهوری اسلامی از نظر تفکر دینی، سیاسی، اخلاقی و رهبری اجتماعی و سیاسی جامعه الگویی تمام عیار برای همیشه تاریخ است.


فرهنگی پیروزی انقلاب اسلامی نتیجه اعتقاد راسخ و استقامت امام خمینی در مسیر حق و حقیقت بر مبنای اخلاق مداری در سیاست بود، افزود: آن فقیه و مجاهد وارسته فردی تکرار نشدنی در تاریخ است و همه ملت‌ها حتی غیر مسلمانان آرزوی داشتن چنین رهبر و مقتدایی را دارند تا بتوانند مقابل ظالمان و مستکبران مبارزه کنند.


وی از وصیت نامه الهی - سیاسی امام خمینی به عنوان منشور متعالی نظام اسلامی بر اساس اخلاق و قانون مداری یاد کرد و ادامه داد: پیام اصلی این وصیت نامه ایجاد کشوری مستقل و مبتنی بر آرمان‌های الهی است که در آن اخلاق مداری، عدالت محوری و دین مداری محور اصلی است.


عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس دهم گفت: لازم است دستاوردهای حاصل از اندیشه‌های سیاسی و دینی امام راحل که برای حفظ و تثبیت آن خون هزاران شهید ریخته شده است، پاس داشته شده و با عمل به سیره ایشان مسیر انقلاب را هموارتر ساخته و نظام را روز به روز تقویت کنیم.


فرهنگی اضافه کرد: سخنرانی‌ها، موضع گیری ها و وصیت نامه امام خمینی (ره) سراسر هدایت برای ادامه مسیر انقلاب اسلامی است که در آن ایده ال ها و آرمان‌های انسانی، الهی و اسلامی به وفور یافت می‌شود.


استاد دانشگاه و معاون سیاسی و امنیتی پیشین استانداری آذربایجان شرقی نیز پیوند زدن بین سیاست و اخلاق را از جمله هزاران یادگار بی مانند امام خمینی (ره) در طول حیات ایشان نام برد و اظهار داشت: نمود اصلی و عینی این قضیه مربوط به تأکیدات فراوان امام راحل به موضوع وحدت حوزه و دانشگاه است که در سال‌های نخستین انقلاب اسلامی و دوران حیات ایشان شاهد تحرکات مفید در این زمینه بودیم.


پرویز آژیده گفت: با وجود تاکید بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران و همچنین مقام معظم رهبری بر وحدت حوزه و دانشگاه بی مهری‌های زیادی در تحقق این امر صورت گرفته است اما آنچه در این میان مهم و دارای ارزش و جایگاه سیاسی و اجتماعی است، ارائه چنین نظیریه های به بطن جامعه است تا در آینده نظام اداری کشور متأثر از اسلام، اخلاق و تخصص باشد.


وی با بیان اینکه آینده روشن و پیشرفت همه جانبه کشور در گرو هماهنگی بین حوزه و دانشگاه است، افزود: استکبار جهانی بر این موضوع واقف است و به همین دلیل همواره در تلاش است تا بین حوزه و دانشگاه شکاف ایجاد کند که برای مقابله با این ترفندها لازم است اندیشه‌ها و تفکرات امام خمینی (ره) برای نسل جوان و جدید بازخوانی و تبیین شود.


وی توجه به شعار سیاست ما عین دیانت ما از طرف امام خمینی (ره) را مورد اشاره قرار داد و اضافه کرد: دین جدا از اخلاق و توجه به اخلاقیات فردی و اجتماعی نیست و بر همین اساس امام با تألیف کتاب ولایت فقیه پیوند بین سیاست و دین و اخلاق مداری را تئوریزه کرد و پس از انقلاب اسلامی برای جاری و ساری کردن آن در بطن جامعه اقدامات عملی انجام داد.


آژیده یکی از دستاوردهای مهم پیوند اخلاق با سیاست توسط امام راحل را جلب توده مردم به مشارکت سیاسی برگرفته از تعالیم دینی بیان کرد و گفت: بر همین اساس عنصر خودباوری و اعتماد به نفس در میان ملت ایران و سایر مسلمانان جهان ایجاد و تقویت شد که اقتدار، صلابت و ثبات بی مانند جمهوری اسلامی در زمان حاضر از پیامدهای این دستاورد است.


استاد حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های تبریز نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، انتقال اندیشه‌های امام خمینی (ره) در قالب دین و مذهب از حاشیه به متن زندگی فردی و اجتماعی مردم ایران و بلکه جهان را مهمترین دستاورد سیاسی ایشان بیان کرد.


میکائیل جمال پور اظهار داشت: امام راحل به عنوان شخصیت برجسته قرن بیستم دین را که به شدت در زندگی فردی، اجتماعی و سیاسی به حاشیه رانده شده بود و اخلاق در عالم سیاست معنی و مفهومی نداشت، در تمامی ابعاد و عرصه‌های زندگی بشر و حکومت‌ها وارد کرد تا امروز به عنوان الگوی ممتاز ملت‌های آزاده قرار بگیرد.


وی با بیان اینکه امام به لحاظ شخصیتی و سیاسی الهام بخش بود، افزود: افکار و اندیشه‌های رفتاری ایشان در عصر جدید و مدرن برای همه سیاستمداران و کسانی که به دنبال مبارزه با اندیشه‌های مادی و دنیا گرایانه و الحادی هستند، به عنوان الگو پذیرفته شده است.


جمال پور سبک زندگی امام خمینی (ره) را متمایز با سایر رهبران سیاسی جهان دانست و یادآوری کرد: امام با تمام بزرگواری خود با شجاعت مثال زدنی در حقیقت عالمی حکیم و عارف بود که توانست بین همه عرصه‌های زندگی بشری آشتی ایجاد کرده و خود را به عنوان مرکز و کانون چنین اندیشه‌هایی در قلوب مسلمانان جای دهد.


وی دلیل رسیدن به چنین جایگاهی را توجه عمیق امام به اخلاق در سیاست بیان کرد.


جمال پور ادامه داد: بنیانگذار جمهوری اسلامی در دورانی که شرق و غرب سیطره کامل بر کشورها داشتند، توانست کارهای غیرممکن را ممکن سازد که مهتمرین آن فتح قلوب مردم ایران و سپس تعمیم آن به مردم سایر کشورها به وسیله تلفیق اخلاقیات با سیاست بود تا زمینه را برای پیروزی در سنگرهای مهمتر و بزرگ‌تر از جمله دوران افتخارآمیز دفاع مقدس را فراهم سازند.


وی با بیان اینکه امروز اندیشه‌های والای سیاسی امام خمینی (ره) به عنوان عامل اصلی مقاومت مردم ایران و بلکه سراسر جهان صادر شده است، گفت: صدور عنصر مقاومت و ایستادگی در برابر رژیم‌های دست نشانده، آغاز بیداری اسلامی و مبارزه بی امان مسلمانان علیه استبدادهای داخلی و استعمار خارجی نمونه عینی آثار اندیشه‌های سیاسی و اخلاقی امام راحل است.


جمال پور، امام خمینی (ره) را سیاستمداری دقیق توصیف کرد که از دهه‌های گذشته نسبت به عقب ماندگی‌های جهان اسلامی مطالعات خود را شروع کرده بود و تحلیل‌های جامعی در این خصوص ارائه می‌کردند تا اینکه به این نتیجه رسیدند که بدون مبارزه با موانع داخلی و مزاحمت‌های خارجی نمی‌توان نسبت به اجرای عدالت دل بست.


وی اضافه کرد: امام راحل به عنوان شخصیت بی مانند تاریخ سیاسی جهان در کنار مبارزه با استبداد داخلی، مبارزات بی امان و مستمری علیه استعمار از نوع شرقی و غربی داشت و در حقیقت نماد مبارزه با موانع موجود بر سر راه رشد و تعالی انسان معاصر بودند.


جمال پور افزود: بر همین اساس امروز در جهان سیاست و اخلاق، راه و مکتب امام راحل به وسیله افراد و گروه‌های آزادی خواه و عدالت طلب به عنوان الگوی محوری مورد پذیرش است.


وی یادآوری کرد: اندیشه‌های سیاسی امام خمینی (ره) وحدت بخش، باورهای دینی ایشان تعالی بخش و وجودش برطرف کننده همه نیازها و خلاء های بشریت است.


فعال سیاسی و نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی، در گفت وگو با ایرنا، اندیشه‌های سیاسی امام خمینی (ره) را جدا از شخصیت بی همتای وی ندانست و گفت: همچنانکه شخصیت فردی، اجتماعی و سیاسی امام کاریزما و بی بدیل بود انقلابی که او آغاز و به پیروزی رساند نیز مشابهی در جهان نداشت.


حجت الاسلام محمدرضا میرتاج الدینی با بیان اینکه اندیشه‌های سیاسی امام راحل همراه با معنویت، علم، فقه و آموزه‌های دینی بود، اظهار داشت: بر همین اساس خاستگاه تفکرات سیاسی ایشان نیز برگرفته و نشأت گرفته از جهان بینی الهی بود که اولین مؤلفه آن دینی بودن و اتخاذ تصمیمات بر پایه اصول و احکام اسلامی است.


وی ارزیابی و بررسی ابعاد اندیشه‌های سیاسی امام خمینی (ره) را بسیار وسیع و متنوع خواند و مردم سالاری دینی و توجه به آرا و عقاید مردم را از جمله یکی از ابعاد چنین اندیشه‌ای بیان و اضافه کرد: امام از سال‌های دوران مبارزات و پیروزی انقلاب و پس از آن همواره به حضور و نقش مردم اهمیت ویژه ای داشت و هرگز آن‌را موضوعی تشریفاتی نمی‌دانست و مردم سالاری نزد امام حقیقی بود.


میرتاج الدینی یادآوری کرد: اعتقاد عمیق امام راحل به مردم سالاری دینی زمانی بیشتر برای ما ملموس می‌شود که متوجه شویم وی حتی تغییر نظام سیاسی کشور را با رجوع به آرای عمومی ممکن دانست و جمهوری اسلامی را پیشنهاد دادند تا بر اساس آن قانون اساسی کشور طبق تعالیم اسلامی و دینی تدوین شود که در آن تمام ارکان کشور حتی بالاترین مقام یعنی رهبری نظام نیز توسط آرای مردمی به صورت غیرمستقیم انتخاب می‌شود.


وی جهان شمولی اندیشه‌های سیاسی امام را از دیگر ابعاد تفکرات ایشان بیان و اضافه کرد: حمایت از مستضعفان عالم و مساله فلسطین در همین راستا می‌تواند مورد بررسی قرار بگیرد که در آن موضوعی که مورد تاکید تمام مسلنان جهان است توسط امام راحل شکل گرفت تا اتحاد مسلمانان جهان بیش از پیش به منصه ظهور برسد.


میرتاج الدینی، حمایت از نیازمندان، رفع فقر، مبارزه با مستکبران، ساده زیستی، استقلال، عدم کرنش مقابل بیگانگان، اقتصاد مردمی و مقابله با هرگونه اشرافیت گرایی و تجمل گرایی و توجه به عدالت رعایت موازین شرع در امور کشورداری و سیاست را از عناصر اصلی و مهم اندیشه‌های سیاسی امام خمینی (ره) برشمرد که در تمامی آنها اخلاقیت محور اصلی به شمار می‌رود.


وی مبنا و ایده سیاسی حکومتی امام راحل را ولایت فقیه بیان کرد و گفت: ایشان سال‌ها قبل از پیروزی انقلاب اسلامی این موضوع را در حوزه علمیه نجف تدریس می‌کردند که تمام اصول و فروع آن برگرفته از معارف اسلامی و آموزه‌های اهل بیت (ع) بود و امروز شاهدیم همین شیوه حکومتی پس از ۴۰ سال از عمر جمهوری اسلامی در ایران تثبیت شده و الگویی برای مسلمانان تبدیل شده است.


گزارش از: سیدیحیی مرتضائی


۳۰۷۷/‌۳۰۳۸