به گزارش گروه نشریات خبری؛ بررسی‌های امروز دوشنبه ۲۰ خرداد نشان می‌دهد که "هایکو ماس" وزیر امورخارجه آلمان، شامگاه گذشته سفر خود به تهران را برای دیدار با مقامات عالیرتبه جمهوری اسلامی ایران آغاز کرده پیش از ظهر امروز با حضور در وزارت امور خارجه ایران با همتای ایرانی خود گفت وگو کرد. وی با تشکر از محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان به خاطر استقبال از وی و هیأت همراه گفت: مهم است که گفت‌وگوهای ایران و آلمان در شرایط کنونی انجام شده و تبادل صریح نظرات صورت بگیرد. ما در منطقه‌ای حضور داریم که شرایط حساس و جدی دارد و افزایش تنش و رسیدن به مراحل نظامی فکر نمی‌کنم در راستای منافع هیچ کسی باشد. به همین خاطر لازم است از رسیدن به این شرایط جلوگیری کنیم. بسیاری از صاحبنظران و تحلیلگران این سفر را تلاش برای ادامه حیات برجام توصیف کردند.
همچنین به گزارش رسانه‌های داخلی "شینزو آبه" نخست وزیر ژاپن نیز ۲۲ خرداد، وارد تهران خواهد شد. این سفر گفته می‌شود با هدف میانجیگری بین ایران و آمریکا صورت می‌گیرد.
رسانه‌های نزدیک به جریان اصلاح طلب معتقدند که باید از فرصت‌های مغتنم این سفرها استفاده کرد و آورده‌اند: سفر نخست وزیر ژاپن به تهران سبب کاهش بحران در منطقه می‌شود. اما رسانه‌های منتسب به جریان اصولگرا مدعی بی نتیجه بودن این سفرها هستند. رسانه‌های نزدیک به جریان اصلاح طلب در مطالب خود به محورهایی همچون لزوم استفاده از فرصت سفر نخست وزیر ژاپن به ایران؛ گمانه زنی از نتایج سفر نخست وزیر ژاپن به ایران؛ حمایت آمریکا از تلاش نخست وزیر ژاپن جهت برقراری ارتباط میان آمریکا و ایران؛ اهداف ژاپن از میانجیگری؛ سخنان ظریف درخصوص سفر همتای آلمانی اش به ایران؛ هدف از سفر وزیر امورخارجه آلمان به ایران؛ سیاست اروپا در برابر ایران و اهداف سفر وزیر امورخارجه آلمان به ایران؛ اشاره کرده‌اند.
رسانه‌های منتسب به اصولگرا به محورهایی چون بی ثمر بودن سفرهای دیپلماتیک به ایران؛ هدف آلمان از سفر به ایران؛ موضع ظریف درخصوص سفرهای دیپلماتیک به تهران؛ پرداخته‌اند.
رسانه‌های اصلاح طلب
برخی از محورهای کانونی استفاده شده در این رسانه‌ها عبارتند از: سفر نخست وزیر ژاپن از منظر روابط دوجانبه و با توجه به روابط مستحکم میان تهران-توکیو دارای اهمیت است؛ یک ماه پیش بحران میان ایران و امریکا در حال تصاعد بود اما امروز نسبت به دیروز فضا آرام تر شده بنابراین باید از سفر شنزو آبه، نخست وزیر ژاپن به تهران استقبال کرد.؛ برای ژاپن و آمریکا و کل جامعه بین‌المللی، صلح و امنیت و ثبات در خاورمیانه مهم است؛ ظریف: اروپایی‌ها در موقعیتی نیستند که به ایران انتقاد کنند؛ طرف اروپایی با درک اینکه فشارهای آمریکا بر ایران نمی‌تواند نتیجه لازم را به بار آورد، سعی در وساطت دارد.
گمانه زنی از نتایج سفر نخست وزیر ژاپن به ایران
"حسن کاظمی قمی" سفیر اسبق ایران در عراق طی گفت و گو با روزنامه آرمان، مطرح کرد: سفر نخست وزیر ژاپن به تهران سبب کاهش بحران در منطقه می‌شود.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر "با توجه به سفر نخست وزیر ژاپن به تهران طی روزهای آتی و همچنین سفر وزیر خارجه آلمان به تهران آیا این مقامات حامل پیام‌هایی از سوی واشنگتن برای تهران هستند؟ " گفت: سفر نخست وزیر ژاپن از منظر روابط دوجانبه و با توجه به روابط مستحکم میان تهران-توکیو دارای اهمیت است. با توجه به روابط عمیق میان ایران و ژاپن که در ابعاد سیاسی، فرهنگی و اقتصادی میان دو کشور وجود داشته است طبیعتاً رفت و آمد مقامات دو کشور آن هم از طرف بالاترین مقام اجرایی در ژاپن می‌تواند بر تحکیم و توسعه روابط اثرگذار باشد. ژاپن و ایران دو کشور در حوزه آسیا و دارای منافع مشترک و علاقه‌مند به توسعه همکاری‌های دوجانبه هستند. لذا از این منظر این سفر می‌تواند در تقویت روابط اقتصادی گام‌های رو به پیشرفتی بردارد. از سوی دیگر با توجه به وابستگی که ژاپن به نفت کشورهایی همچون ایران و عراق دارد این مساله نیز بر اهمیت سفر می‌افزاید. ایران به عنوان کشوری که تأمین کننده نفت ژاپن بوده و در عین حال بازار بسیار مناسبی برای محصولات این کشور است. لذا این سفر از بعد روابط دوجانبه دارای اهمیت بسزایی است. اما در بعد مسائل منطقه‌ای چون امنیت کشورهای آسیایی جزو اولویت‌های کشورهای منطقه است از این جهت گفت‌وگوها و مذاکرات میان مقامات عالیرتبه ایران و ژاپن در رابطه با مسائل منطقه‌ای که بتواند به تقویت امنیت و کاهش بحران کمک کند به نفع کشورهای منطقه است.
در یادداشتی با عنوان "انتظار بیش از اندازه از میانجی ژاپنی نداشته باشیم" در روزنامه همدلی می‌خوانیم: در آستانه سفر شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، به تهران، وزارت خزانه‌داری آمریکا بخش بزرگی از صنعت پتروشیمی ایران را تحریم کرد. ظاهراً هدف از وضع این تحریم تازه، تاکید بر این موضوع است که آمریکا سیاست «اعمال حداکثر فشار» علیه ایران را رها نکرده و تلاش کشورهای ثالث برای میانجیگری بین واشنگتن - تهران، اثری بر این سیاست ندارد.... به نظر نمی‌رسد که شینزو آبه - یا آنطور که خودش ترجیح می‌دهد، آبه شینزو! - در سفرش به تهران، حامل پیامی برای کاهش تحریم‌ها بعنوان علامت حسن‌نیتی از سوی آمریکا برای آغاز مذاکره باشد. او صرفاً ایران را به آغاز مذاکره بی‌قیدوشرط با دولت ترامپ ترغیب خواهد کرد. بدین جهت تصور من این است که رسانه‌ها و برخی تحلیلگران، در مورد اهمیت و نتایج سفر آبه به تهران، انتظارات بیش از اندازه‌ای در افکار عمومی ایجاد کرده‌اند. سفر آبه به تهران فقط در صورتی می‌تواند به موفقیت برسد که ایران آماده مذاکره بدون قیدوشرط یعنی جدا کردن موضوع تحریم‌ها از اصل انجام مذاکره باشد. رصد فضای رسمی اما از چنین موضوعی حکایت نمی‌کند. نه در سطح دولت و نه فراتر از آن.
همچنین به گزارش روزنامه همدلی "حسن بهشتی‌پور" کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌و گو با این روزنامه گفت: نمی‌توانیم به سفر «آبه» دلخوش باشیم.
وی گفت: مهم، نظر و تصمیم آمریکا و به طور مشخص دونالدترامپ است و به همین دلیل، نمی‌توانیم دلخوش به سفر آبه باشیم. اگرچه سفر، سفری مهم است. حتی اگر دست‌آوردی هم برای کشور نداشته باشد. اگر هم به نتیجه برسد، که چه بهتر. لازم است، این سفر را با احتیاط مدیریت کنیم.
بهشتی پور در پاسخ به سوال روزنامه همدلی مبنی بر "آیا می‌توان امید داشت، ژاپنی‌ها ترامپ را برای تعدیل موضع‌هایش مجاب کنند؟ " افزود: بعید است، چنین اتفاقی بیفتد. ایالات‌متحده سلطه‌ای بسیار گسترده در مناسبات مالی جهان دارد و به همین دلیل، به راحتی می‌توانند تک‌روی کرده و به نظرات کشورهای دیگر بی‌تفاوتی نشان بدهند و از طریق اعمال این هژمونی مالی، توانسته‌اند شرکت‌های بزرگ را متقاعد کنند با سیاست‌های‌شان همراهی کنند.
لزوم استفاده از فرصت سفر نخست وزیر ژاپن به ایران
" فرصت‌های مغتنم سفر «آبه» " عنوان یادداشتی است که در ستون سرمقاله روزنامه شرق منتشر شده است.
در این یادداشت می‌خوانیم: منافع ملی ژاپنی‌ها، از نظر خودشان، وقتی تأمین می‌شود که آن را ذیل سیاست‌های خارجی آمریکا تعریف کنند و با آن همسو باشند. ازاین‌رو گفت‌وگو با ژاپن به معنای اطلاع‌یافتن از خواسته‌ها و توقعات آمریکاست و به‌همین‌دلیل برای طراحی خط‌مشی‌های آینده کشورمان از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود.
پایان واقعه تصرف سفارت آمریکا، پایان جنگ هشت‌ساله و تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللی پیش از برجام، درس‌های مهمی برای امروز ما دارند. در همه این مقاطع ما شعارها و خواسته‌هایی را مطرح می‌کردیم که ظاهراً در چارچوب ایدئولوژی و نگاه ما به روابط جهانی قابل دفاع و موجه بودند؛ اما تناسبی با امکانات و ظرفیت‌های ملی ما نداشتند. خوب است واقع‌بینانه و منصفانه از خود بپرسیم: نتیجه چه بود؟ آیا احترام و منزلت جهانی ما افزایش یافت؟
گفت‌وگو و رایزنی هنگامی به تأمین منافع ملی کشور می‌انجامد که از «موضع قدرت» صورت گیرد. تا اینجا اختلافی نیست. اختلاف بر سر آن است که «موضع قدرت» را چگونه تعریف می‌کنیم. موضع قدرت متعلق به کشوری است که از نظر اقتصادی درون‌زا، متوازن، تثبیت‌شده و برخوردار از رشد مداوم باشد. موضع قدرت متعلق به کشوری است که از نظر سیاسی عرصه سیاستش به گونه مشارکتی و با توجه به خواسته‌های مردمی که در عین تنوع زیر چتر قانون وحدت عمل دارند، اداره می‌شود. موضع قدرت متعلق به کشوری است که سیاست خارجی آن توسط متخصصان و دیپلمات‌ها اداره می‌شود و سایر نهادها دنباله‌رو دیپلمات‌ها هستند. شکی نیست که برای در موضع قدرت بودن، توان دفاعی و نظامی هم لازم است و نیروی نظامی قدرتمند و تأثیرگذار باید تمرکز بر روی مسائل نظامی داشته باشد. اگر خواهان مذاکره از موضع قدرت هستیم، باید جرئت تغییر در داخل را داشته باشیم..... سفر نخست‌وزیر ژاپن برای ما یک فرصت است و البته تنها فرصت نیست. اگر آماده استفاده از فرصت‌ها باشیم، جهان پر از فرصت‌هاست!
همدلی در مطلبی با عنوان "سفر «شینزو آبه» به تهران و ضرورت استقبال از آن" آورده است: صادق ملکی- علیرغم ادامه سیاست یک بام و دو هوای آمریکا واعلام تحریم جدید علیه پتروشیمی ایران از سوی واشنگتن، بحران میان ایران و آمریکا در نگاه کلان علائم کاهشی از خود نشان می‌دهد. یک ماه پیش بحران میان ایران و امریکا در حال تصاعد بود اما امروز نسبت به دیروز فضا آرام تر شده است. با توجه به این فضا باید از سفر شنزو آبه، نخست وزیر ژاپن به تهران استقبال کرد. ژاپن اگرچه متحد واشنگتن است و از منظر برخی شاید نتواند میانجی یا پیام آور بی طرفی باشد، اما در سیاست هر تهدیدی می‌تواند به فرصت تبدیل شود.
یادداشت روز روزنامه آرمان به مطلبی با عنوان " نه ذوق‌زدگی، نه ترش‌رویی! " اختصاص یافته است. در بخشی از این یادداشت می‌خوانیم: سفر نخست وزیر ژاپن به ایران ممکن است هیچ ثمری نداشته باشد و ممکن است تأثیر قابل توجهی در تنش میان آمریکا و ایران بگذارد. آقای شینزو آبه بر مشکلات پیچیده و دیرپا در روابط تهران-واشگتن واقف است و اگر در این رابطه می‌خواهد تلاش کند احتمالاً روزنه‌هایی را دیده است و در ایجاد یک امکان جدید امیدی به اندازه یک دیدار رسمی دارد. می‌توان حدس زد که شینزو آبه حامل امتیازی از سوی آمریکا است امتیازی که آقای دونالد ترامپ نمی‌خواهد مجانی آن را خرج کند و در قبالش انعطافی از سوی تهران دریافت نکند.
موفقیت می‌تواند آن باشد که از تنش‌های غیر واقعی که بعضاً توسط بازیگران ثالث ایجاد می‌شوند جلوگیری به‌عمل آید، برای دعوایی که داریم چارچوبی مشخص شود و از رسیدن به مراحل خطرناکی که هیچ‌یک مایل به ورود به آن مراحل نیستند جلوگیری شود.
اهداف ژاپن از میانجیگری
به گزارش روزنامه شرق به نقلل از خبرگزاری کیودو، آبه گفت: برای ژاپن و آمریکا و کل جامعه بین‌المللی، صلح و امنیت و ثبات در خاورمیانه مهم است. نخست‌وزیر ژاپن اظهار کرده است که مایل نیست چنین تنش‌هایی افزایش داشته باشد؛ او گفته است: «من برای کاستن از تنش‌ها و برون‌رفت از این شرایط تلاش خواهم کرد».
در ادامه این مطلب آمده است: مرتضی رحمانی‌موحد، سفیر فوق‌العاده و تام‌الاختیار ایران در توکیو، در گفت‌وگو با یک کانال خبری داخلی گفته است که «اصولا مشترکات دو کشور می‌تواند یکی از بسترهای گسترش روابط دوجانبه باشد اما با وجود برقراربودن این اصل در مناسبات ایران و ژاپن، روابط دو کشور تحت تأثیر فشار کشور ثالث قرار گرفته است. بیش از ۸۰ درصد انرژی فسیلی ژاپن از منطقه خلیج‌فارس تأمین می‌شود، پس منطقی به نظر می‌رسد که ژاپن به تحولات و تنش‌های موجود در این منطقه حساس باشد و عکس‌العمل نشان دهد. طبیعتاً ژاپن برای صیانت از منافع خود از مجموعه ظرفیت‌های قابل فعال‌سازی برای حل‌وفصل تنش‌ها و مشکلات و برقراری ثبات لازم در منطقه استفاده خواهد کرد. بر این اساس، ژاپن در تلاش است با استفاده از روابط دوستانه خود با ایران و آمریکا حداکثر مساعی ممکن را برای تحقق این هدف به‌کار گیرد. به موازات این امر، نباید از رابطه دوستانه و نزدیک ژاپن با کشورهای منطقه خلیج‌فارس نیز غافل ماند، به طور طبیعی این مناسبات می‌تواند در ایجاد بستر لازم برای برقراری مفاهمه و گفت‌وگوی منطقه‌ای به‌کار گرفته شود».
همچنین "حسن بهشتی‌پور" کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌و گو با همدلی گفت: اگر از منظر ژاپن ببنییم، شرایط ایران برای آنها خیلی مطرح نیست. ژاپنی‌ها بیش از ۹۰ درصد انرژی‌شان را از منطقه خاورمیانه تأمین می‌کند. بنابراین، وقتی به ثبات و امنیت خاورمیانه و به ویژه خلیج‌فارس کمک کند، در واقع در راستای ثبات و امنیت انرژی مایحتاج خودش گامی محکم برداشته است. چون می‌داند رفتن به بازارهای دیگر برایش هزینه‌بر خواهد بود. موضوع دوم، این است که اگر بتواند بین ایران و آمریکا میانجیگری‌ای توأم با اثرگذاری داشته باشد، می‌تواند در نظام بین‌الملل حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد و همچنین بتواند در نودمین سال برقراری دو کشور، بازار خوبی برای کالاهای صادراتی تولید داخلی‌شان فراهم کنند. همچنین باید در نظر داشت، روابط دو کشور همیشه نزدیک بوده و حتی در روزهای سخت جنگ تحمیلی، ژاپنی‌ها حمایت‌های همه‌جانبه‌ای از ایرانی‌ها داشتند. در راستای چنین فضایی، نخست‌وزیرشان بعد از ۴۰ سال برای باز کردن گرهِ کورِ برجام تلاش‌هایی داشته باشد.
سخنان ظریف درخصوص سفر همتای آلمانی اش به ایران
روزنامه آرمان در مطلبی با عنوان "روایت ظریف از رفت و آمدها" نوشت: وزیر امور خارجه کشورمان در مورد اهداف سفر نخست‌وزیر ژاپن به تهران و وزیر خارجه آلمان به ایران و برخی از مباحثی که در ارتباط با این دو سفر مطرح شده است، گفت: در شرایطی که دولت آمریکا از یک طرف فشارهای خود علیه ایران را افزایش می‌دهد و از طرف دیگر به دروغ می‌گوید که تمایل به مذاکره دارد جمهوری اسلامی ایران باید نگرش‌ها و واقعیت‌ها را برای دنیا و جامعه بین‌الملل بیان کند.
به گزارش روزنامه آفتاب یزد، ظریف گفت: اروپایی‌ها در موقعیتی نیستند که به ایران انتقاد کنند....محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه روز دوشنبه همتای آلمانی شما به تهران خواهد آمد و از دیگر سو در روزهای اخیر شاهد مطرح شدن انتقاداتی از سوی کشورهای اروپایی به تهران هستیم با توجه به این موضوع، چه صحبت‌هایی باید در تهران با وزیر امور خارجه آلمان صورت بگیرد، اظهار کرد: اروپایی‌ها اصلاً در موقعیتی نیستند که به ایران انتقاد کنند حتی در موضوعاتی که ارتباطی به برجام ندارد.
هدف از سفر وزیر امورخارجه آلمان به ایران
روزنامه شرق: هایکو ماس در حالی امروز به تهران سفر می‌کند که در اولین مقصد سفر منطقه‌ای به بغداد رفته بود. او در عراق از آنچه در خاورمیانه می‌گذرد، ابراز نگرانی کرده و گفته حفظ برجام ارزش تلاش دارد. پیش از آغاز سفر او، سخنگوی وزارت خارجه آلمان گفت سفر هایکو ماس با هماهنگی فرانسه و انگلیس انجام می‌شود.
وزیر امور خارجه آلمان گفت در سفرش به تهران قصد دارد به ایرانی‌ها درباره پایبندی کشورش و اروپا به توافق هسته‌ای اطمینان دهد. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری شینهوا، هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان که در سفر منطقه‌ای خود به بغداد رفته است، شنبه‌شب در دیدار با عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق با ابراز نگرانی درباره وضعیت منطقه تأکید کرد که آلمان به‌شدت خواهان برقراری ثبات در منطقه است. ماس گفت در دیدار با مقامات ایرانی نیز درباره ثبات خاورمیانه رایزنی خواهد کرد.
سیاست اروپا در برابر ایران و اهداف سفر وزیر امورخارجه آلمان به ایران
روزنامه شرق با اشاره به سفر وزیر خارجه آلمان به تهران به "تلاش‌های دیپلماتیک اروپا و نتایج آتی آن" اشاره کرد و نوشت: اروپایی‌ها، به‌خصوص در دوره ترامپ، سعی داشته‌اند خود را به عنوان متحدان استراتژیک آمریکا نشان بدهند و در این مسیر هم به‌ویژه در شرایط جاری، تا حدودی موفق شده‌اند. اگرچه در قبال ایران و برجام اختلافات اجرایی دارند؛ اما در مبانی اصولی باهم اتفاق دیدگاه دارند.... آلمان نیز در فرصت فراهم‌شده تلاش دارد در اینجا طرف ایرانی را به نوعی متقاعد به نرمش در برابر خواسته‌های فراوان آمریکایی‌ها کند؛ به‌طوری‌که هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، در جریان دیدار تازه خود از بغداد، نگرانی خود را از وقوع هرگونه بحران در خلیج‌فارس و جنگ علیه ایران پنهان نکرده و گفته است: «تنش‌های بین ایران و آمریکا می‌تواند پیامدهای پیش‌بینی‌نشده‌ای را به دنبال داشته باشد».
طرف اروپایی با درک اینکه فشارهای آمریکا بر ایران نمی‌تواند نتیجه لازم را به بار آورد، سعی در وساطت دارد. برخی دیگر از کشورها نظیر ژاپن نیز بنا بر توصیه آمریکا، اجرای این همکاری را پذیرفته‌اند. این کشورها به دلیل موقعیت خود در رابطه با دو طرف ایران و آمریکا، چنین تلاش‌هایی را آغاز می‌کنند. از این رو، باید در انتظار نتایج این دیدارها بود و در صورت ارائه طرح عملی می‌توان به مصالحه‌ای عملی نیز دست یافت.
"هفته سرنوشت ساز" عنوان مطلبی است که در روزنامه آرمان منتشر شده است. در این مطلب می‌خوانیم: صف پرواز مقامات کشورهای مختلف به ایران شلوغ است؛ وزیر خارجه آلمان و نخست وزیر ژاپن و شاید مقامات دیگر در این صف هستند. تارنمای وزارت خارجه آلمان اعلام کرده که هایکو ماس روز دوشنبه در تهران با مقامات ایرانی دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد. وزیر امور خارجه آلمان گفت: «به دنبال افزایش تنش‌هایی که اخیراً اتفاق افتاده است، ما وظیفه داریم تا از کاهش تنش‌ها و مصالحه حمایت کنیم. ما نباید تنها درخواست مذاکره داشته باشیم بلکه باید در راستای تحقق آن اقدام کنیم به ویژه وقتی که مواضع متشنج وجود دارد و کشمکش‌های عمیق در جریان است. این خطر وجود دارد که اشتباه در محاسبات، سوءتفاهم‌ها یا تحریکاتی در منطقه‌ای بسیار متشنج منجر به عواقبی غیرقابل پیش‌بینی شود.» رادیو دویچه وله آلمان نیز به این سفر ماس اشاره کرد و مدعی شد، وزیر امور خارجه آلمان در این سفر تضمین‌هایی در خصوص حمایت از مکانیزم تبادل تجاری بین تهران و اتحادیه اروپا به طرف ایرانی خواهد داد. این رسانه آلمانی نوشت: این بخش از طرح آلمان بی‌شک خشم آمریکا را در پی خواهد داشت و دولت‌های آلمان، انگلیس و فرانسه می‌خواهند با اعطای تضمین‌هایی به ایران، این کشور را تشویق به ماندن در برجام کنند.
"هایکو ماس در راه تهران؛ اروپا در فکر هدایت مذاکرات ایران و آمریکا" عنوان گزارشی است که در تارنمای فرارو منتشر شده است. در این مطلب می‌خوانیم: موضوعات سفر ماس به تهران نشان می‌دهد که اروپا یک رویکرد دو محوری در برابر ایران طراحی کرده است که بر ترغیب ایران به حفظ توافق هسته‌ای و آغاز مذاکرات جدید با آمریکا استوار است. اخیراً بخش دوم این رویکرد، یعنی مذاکرات جدید، برجسته‌تر شده است. در تلاشی بر حفظ وضعیت موجود و ترغیب ایران به گفتگو با آمریکا، رئیس دستگاه دیپلماسی آلمان به چندین کشور در خاورمیانه سفر می‌کند تا به آرام کردن تنش‌ها در منطقه کمک کند. به گزارش فرارو، هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، در یک سفر چهار روزه به خاورمیانه سفر و با مقامات چندین کشور دیدار و گفتگو کرده است. این سفر هنوز ادامه دارد و قرار است روز دوشنبه ماس به تهران بیاید. سفر ماس از این منظر مهم است که نخستین سفر یک وزیر خارجه کشور اروپایی عضو توافق هسته‌ای پس از تعیین مهلت دو ماهه ایران است. سفر ماس در حالی صورت می‌گیرد که صبر ایران در برابر تحرکات آمریکا کمتر شده و کمتر از یک ماه دیگر اولتیماتوم ۶۰ روزه آن به اعضای باقیمانده در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به پایان می‌رسد.
بازتاب سفر آبه در رسانه‌های ژاپن
گزارش رسانه‌های ژاپن از جمله ژاپن‌تایمز و ژاپن‌تودی حاکی از آن است که آمریکا از تلاش‌های آبه برای سفر به ایران با هدف بازکردن راهی برای ارتباط میان آمریکا و ایران استقبال و حمایت کرده است.
رسانه‌های اصولگرا
برخی از عبارات کانونی استفاده شده در این رسانه‌ها عبارتند از: از آلمان چه انتظاری داریم وقتی یک باک بنزین هم به ظریف نداد؛ کلاه‌برداری با عنوان میانجی!؛ در آستانه سفر نخست‌وزیر ژاپن و وزیر خارجه آلمان به تهران، رسانه‌های دولتی و زنجیره‌ای در داخل، مشغول فضاسازی و بزرگنمایی آن هستند.
بی ثمر دانستن سفرهای دیپلماتیک به ایران
کیهان تیتر نخست خود را به گزارشی با عنوان "از آلمان چه انتظاری داریم وقتی یک باک بنزین هم به ظریف نداد" اختصاص داد و نوشت: آلمان، کشوری که به پادوی آمریکا مشهور است و بدون اجازه واشنگتن حتی نمی‌تواند در خاک خود یک باک بنزین به هواپیمای حامل ظریف بدهد، چه به نقش‌آفرینی برای احقاق حقوق ایران؟! «هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان امروز (دوشنبه) با مقامات کشورمان در تهران دیدار می‌کند. سفر وزیر خارجه آلمان به تهران تحت عنوان واسطه (میان ایران و آمریکا) در حالی است که وزارت خارجه آلمان در روزهای گذشته در بیانیه‌ای گستاخانه و وقیحانه تاکید کرده بود: «اجرای کامل برجام از جانب ایران، عاملی کلیدی برای ثبات در منطقه است»!
آلمان به هیچ عنوان به بی‌عملی خود و دیگر اعضای اروپایی برجام (فرانسه، انگلیس) در اجرای تعهدات اشاره‌ای نکرده است و در شرایطی که در مقابل ایران بدهکار است، ژست طلبکار به خود گرفته و مدعی شده است که ایران باید بدون هیچ چشم داشتی تعهدات برجامی خود را یکطرفه انجام بدهد!
تارنمای رجا نیوز هم در مطلبی با عنوان "کلاه‌برداری با عنوان میانجی! " نوشت: برخلاف برخی فضاسازی‌ها، مقامات ژاپن و آلمان برای میانجیگری و حفظ برجام و ارتقای روابط اقتصادی به ایران نمی‌آیند، بلکه اینها تنها در نقش «پیام‌رسان‌های ترامپ» به ایران سفر می‌کنند و هدف اصلی صرفاً دلالی برای پیاده‌سازی خواسته‌های زیاده‌خواهانه رئیس‌جمهور آمریکا است.
در آستانه سفر نخست‌وزیر ژاپن و وزیر خارجه آلمان به تهران، رسانه‌های دولتی و زنجیره‌ای در داخل، مشغول فضاسازی و بزرگنمایی آن هستند.
متأسفانه برخی دولتمردان در کنار رسانه‌های دولتی و زنجیره‌ای همچنان در پی شرطی‌سازی مردم هستند. یک روز با گره‌زدن معیشت مردم به برجام، روز دیگر با معطل کردن اقتصاد کشور به بسته اروپایی و دیگر روز با گره‌زدن اقتصاد کشور به وعده‌های نسیه پیام‌رسان‌های ترامپ.
شبکه اطلاع رسانی راه دانا نیز با طرح سوالی مبنی بر " «شینزو آبه» میانجی است یا گزینه فشار؟ " نوشت: درواقع در این شیوه برای تسلیم کردن طرف مقابل و کشاندن آن به سمت اهداف طرف اول از ابزار دوگانه استفاده می‌شود تا با بازی فریب خصوصاً در مواجهه با افکارعمومی نیروی طرف مقابل تحلیل رود. از این روست که دیده می‌شود در کنار تهدید و فشار و تحریم‌های آمریکایی‌ها شاهد آن هستیم که ترامپ ادعای مذاکره با ایران را مطرح کرده است. ترامپ دست به دامان بسیاری از کشورهای شده تا طرح دوسویه خود علیه کشورمان را عملی کند.
ژاپن، سوئیس، آلمان، عمان، عراق، فرانسه و این روزها قطر از جمله کشورهایی هستند که آمریکایی‌ها از آنها خواسته‌اند که به عنوان میانجی با ایران به ظاهر مشکلات طرفین را حل نمایند اما این تاکتیک نخ نما شده با توجه به عدم اعتماد شدید به آمریکایی‌ها که تنها مختص ایران نیست به هیچ وجه جواب نمی‌دهد.
روزنامه جوان در مطلبی با عنوان "شرط موفقیت دیپلماسی دو ستونی آبه و ماس" نوشت: همزمان قرار بر این است که شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن در سفری به ایران درباره روابط ایران و امریکا و خواهش ترامپ برای نشستن پای میز مذاکره با ایرانی‌ها سخن بگوید. دونالد ترامپ در سفر به ژاپن از آبه خواسته است که ایرانیان را متقاعد به مذاکره کند. این نشان می‌دهد «دیپلماسی دو ستونی» به راه افتاده و امریکا و اروپا هر کدام خواهان رسیدن به اهداف خود هستند. اروپا برای موقعیت خود و منافعی که دارد به دنبال این است که ایران در برجام بماند و تعهدات قطعنامه ۲۲۳۱ را انجام دهد، دولت ترامپ نیز به دلیل کیش شخصیت، نیاز انتخاباتی و تبلیغات بین‌المللی، خود را نیازمند به مذاکره می‌بیند. در چنین شرایطی اروپا تنها خواهان به اجرا درآمدن تعهدات از طرف ایران است، اما آنچه که تاکنون نشان داده توانی برای اجرای تعهدات خود در بستر SPV و INSTEX ندارد. امریکا نیز همزمان با میل به مذاکره هر بار تحریم‌ها علیه ایران را افزایش می‌دهد. این دیپلماسی دو ستونی توأم با فشار، اگر بین اروپا و امریکا به نتیجه نرسد و آن دو بین خود راه‌حل میانه‌ای پیدا نکنند و همزمان سیاست فرار اروپا از اجرای تعهدات اقتصادی و رویکرد فشار و تحریم امریکا تداوم پیدا کند، نه آبه و امریکا به مقصود می‌رسند و نه ماس و اروپا.
هدف آلمان از سفر به ایران
"دیپلماسی «ماس» مالی برجام" عنوانی است که در تیتر نخست روزنامه جوان به کار رفته است. در این مطلب می‌خوانیم: سفر وزیر خارجه آلمان یک سفر منطقه‌ای پنج روزه است. او پیش از تهران به بغداد رفت، شنبه شب با عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر عراق دیدار کرد و با ابراز نگرانی از وضعیت منطقه تأکید کرد که آلمان به‌شدت خواهان برقراری ثبات در منطقه است. ماس در بغداد با بیان اینکه قصد دارد به ایران سفر کند، گفت که در دیدار با مقامات ایرانی نیز درباره ثبات خاورمیانه رایزنی خواهد کرد. وزیر امور خارجه آلمان بر حمایت برلین از نقش متعادل‌کننده بغداد در منطقه به‌ویژه در شرایط کنونی منطقه و تنش میان امریکا و ایران تأکید کرد و گفت که در «فضایی آکنده از تحریک و سوءظن» ممکن است جنگی آغاز شود که به نفع هیچکس نیست. وی مدعی شده که اروپا برای کاهش فشار تحریم‌های امریکا علیه ایران و تعاملات مالی با این کشور طرحی را ارائه کرده است.
سفر وزیر خارجه آلمان به ایران، دو روز قبل از سفر شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن به تهران، می‌تواند نشانه نگرانی اروپاییان از این واقعیت باشد که مسیر مذاکره با ایران، از مدار اروپا خارج شود. با این حال، اروپاییان در حالی تلاش می‌کنند که تهران را در مدار توافق هسته‌ای حفظ کنند که مقام‌های بلندپایه ایرانی در بالاترین سطوح، هیچ رضایتی از نحوه برخورد اروپا ندارند.
موضع ظریف
به گزارش روزنامه جوان، وزیر امور خارجه در آستانه سفر همتای آلمانی‌اش به تهران گفته که اروپایی‌ها اصلاً در موقعیتی نیستند که به ایران انتقاد کنند؛ موضعی کم‌سابقه از ظریف که البته با حال و روز این ایام اروپاییان نیز هم‌ساز است.
گروه نشریات خبری
پژوهشم **۳۲۱۱**۱۷۳۲
