اسناد عدلیه دوره قاجار آستان قدس رضوی رونمایی شد

مدیر مرکز اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در چهاردهمین سه شنبه فرهنگی این سازمان که با حضور مسئولان برگزار شد، گفت: این مجموعه سند متعلق به امجد السلطان، معاون وزارت عدلیه در سال های ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۹ قمری است که این اسناد شامل نامه نگاری های او با وزرا، روسا و کارکنان محاکم عدلیه است و بیشترین حجم این استاد مربوط به عدلیه تهران است.

ابوالفضل حسن آبادی افزود: میرزا محمدخان حسینی صدر، ملقب به امجدالسلطان، فرزند میرزا محمدعلی صدرالممالک، متولی‌باشی آستان قدس رضوی در سال‌های ۱۳۰۳ تا ۱۳۰۶ و ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۴ قمری است. پدربزرگ وی میرزا محمدحسین‌خان قزوینی عضدالملک و همچنین برادر امجدالسلطان به نام میرزا شفیع نیز متولی باشی آستان قدس رضوی بود.

وی اظهار داشت: این اسناد اولین اوراقی است که روند شکل گیری یک قوه قضائیه مستقل را در تاریخ معاصر ایران نشان می دهد، اهمیت این اسناد از آن جهت است که منشا آنها به میرزا محمدخان حسینی صدر، ملقب به امجد السلطان، معاون وزارت عدلیه می رسد. این اسناد در یک دوره پنج ساله نشان دهنده نیازها و درخواست های مردم است که مهمترین آن، ایجاد یک عدلیه مستقل از پادشاه همزمان با دوران مشروطیت بود.

مدیر مرکز اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: این اسناد که از مجموعه اسناد خریداریشده از آقای گلبن در سال ۱۳۸۲ است، در مرکز اسناد آماده سازی و سازماندهی شده و در فضای مجازی هم قابل جستجو است.

وی ادامه داد: محتوای این مجموعه اسناد به جهت دارا بودن اطلاعاتی مفید و جامع راجع به سیستم قضایی دورۀ قاجار، نمودار و چارت داخلی تشکیلات عدلیه، شرح و وظایف محاکم و کارکنان آن، محل جغرافیایی هریک از محاکم در شهرها، نحوه رسیدگی به پرونده های دعاوی، موضوع اختلاف، شناسایی رجال دولتی و محلی و بخشی از تاریخچه عدلیه ایران اهمیت دارد.

حسن آبادی گفت: مکاتبه عده‌ای از تجار سبزوار با رئیس عدلیه خراسان برای شتاب بخشی به تأسیس شعبۀ عدلیه در این شهر در سال ۱۳۲۷ و با شمارۀ سند ۱/۶۱۱۹۲، مکاتبۀ وزارت عدلیه با پرنس دادیان، مستشار وزارت عدلیه، مبنی بر انتصاب مشارالیه به سمت مستشاری کل وزارتخانه مزبور جهت انجام اصلاحات اساسی به تاریخ ۱۳۲۸ قمری و شمارۀ سند ۲/۵۹۷۳۹، سواد فرمان احمدشاه قاجار و تصویب وثوق‌الدوله وزیر عدلیه مبنی بر انتصاب میرزا محمدخان امجد السلطان به معاونت عدلیه به تاریخ ۱۳۲۷ قمری و شمارۀ سند ۴/۵۱۶۴۰ و سواد فرمان محمدعلی شاه قاجار و تصویب مهدی قلی‌خان مخبر السلطنه وزیر عدلیه اعظم مبنی بر انتصاب میرزا محمدخان امجد السلطان به معاونت اول وزارت عدلیه در تاریخ ۱۳۲۶ قمری و شمارۀ سند ۳/۵۱۶۴۰، محتوای برخی از اسناد رونمایی شده را شامل می شود.

۷۴۸۹