ضرورت صرفه جویی و اصلاح الگوی مصرف آب در سال‌های گذشته همواره یکی از دغدغه‌های اساسی مسئولان بوده است، چرا که ادامه استفاده بی رویه آب در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی کاهش محصولات تولیدی و افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی در بلندمدت را در پی دارد.
بیان اصلاح الگوی مصرف تنها به معنی اتخاذ راهبرد صرفه جویی در بخش آب آشامیدنی و مصارف خانگی نیست، بلکه فرهنگ سازی برای عبور از تنش آبی با مدیریت اصولی در بخش‌های دیگر از جمله کشاورزی، معدن و صنایع باید بیش از پیش مورد توجه مسئولان و مردم قرار گیرد.
حدود ۸۸ درصد از آب تولیدی کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که این رقم بر اساس استانداردهای جهانی باید به دست کم ۶۰ درصد کاهش یابد و اضافه برداشت‌ها از سفره‌های زیرزمینی در درازمدت علاوه بر کاهش تولید و بهره وری به رانش و فرونشست زمین در مناطق کویری کشور دامن می‌زند.
از سوی دیگر، میزان مصرف آب در بخش کشاورزی و صنعت استان سمنان بیش از ۹۰ درصد است که با تکمیل نشدن زنجیره اجرای طرح سامانه‌های نوین آبیاری به احتمال شاهد افت محسوس سطح آب‌های زیرزمینی در منطقه خواهیم بود.
به باور کارشناسان اگر ۴۰ درصد از تولید و منابع آبی یک منطقه از سفره‌های زیرزمینی باشد زنگ خطر برای فرسایش و فرونشست زمین به صدا در می‌آید در حالی که این رقم در سمنان بیش از ۸۰ درصد است و در این استان دست کم ۲.۵ برابر استاندارد جهانی از سفره‌های زیرزمینی آب برداشت می‌شود.
یقین داشته باشیم که اگر طرح‌های اصلاح الگوی مصرف در بخش‌های خانگی، صنعت، و کشاورزی در استان سمنان به خوبی انجام نشود، احتمال مهاجرت و خالی شدن فلات مرکزی کشور از جمعیت محتمل است.
با وجود بارش‌های مطلوب در ماه‌های گذشته، چالش کم آبی در استان سمنان همچنان وجود دارد و باید با اصلاح الگوی مصرف و صرفه جویی گامی مهم برای رفع عطش دیار سمنان برداشت.
بر اساس آمار شرکت آب و فاضلاب شهری سمنان ۱.۵ درصد از مشترکان آب و فاضلاب شهری کشور در این استان قرار دارند و سرانه مصرف آب در بخش خانگی در استان به ازای هر نفر ۱۵۶ لیتر بر ثانیه است.
همچنین برایند گزارش‌ها نشان از فرهنگ سازی گسترده برای اصلاح الگوی مصرف آب در سمنان در سال‌های گذشته دارد و سرانه مصرف آب شهروندان استان در سال ۹۶ دست کم ۱۶۱ لیتر در روز بود که این رقم اکنون به ۱۵۶ لیتر کاهش یافت و در مجموع ۵۰۰ هزار مترمکعب آب در بخش خانگی استان سمنان صرفه جویی شد.
چالش کم آبی در شهرهای سمنان و شاهرود به نسبت دیگر شهرهای استان بیشتر است و اکنون این ۲ شهر به ترتیب با کمبود ۲۰۰ و ۲۵۰ لیتر بر ثانیه آب مواجه هستند و در روزهای گذشته خبرهای زیادی از سوی رسانه‌ها در ارتباط با قطعی آب در برخی از مناطق شاهرود به دلایل مختلف مخابره شد.
میزان تولید آب در استان سمنان سالانه یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون متر مکعب است و اکنون ذخایر آب زیرزمینی در این استان ۱۵۰ میلیون متر مکعب کمبود دارد.
اصلاح الگوی مصرف به معنی استفاده نکردن از آب نیست، بلکه با رفع مشکلات زیرساختی در بخش انتقال و تأسیسات و نصب سامانه‌های نوین آبیاری و بازچرخانی آب در شهرک و مناطق ویژه اقتصادی می‌توان گام‌های اساسی برای اصلاح الگوی مصرف در استان برداشت.
برای تثبیت جمعیت و رونق اقتصادی باید از رویکردهای سنتی مصرف آب عبور کرد و با پایان بخشیدن به کشت غرقابی به جنگ مصرف بیش از حد آب در بخش کشاورزی رفت.
مدیریت مصرف راهبرد کوتاه مدت برای مقابله با چالش کم آبی است که برای اجرای این طرح فرهنگ سازی و درک مشترک نسبت به وضع موجود منابع آبی را می‌طلبد.
اصلاح الگوی مصرف باید به معنی واقعی فرهنگ سازی شود و با راه اندازی پویش‌های ملی، چالش کم آبی را به مردم یادآوری کرد.
۷۳۳۹/۶۱۰۳
