استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد در این نشست گفت: مشهد و خراسان رضوی همواره مرکز شعر و ادب بوده است اما تربیت شدگان این حوزه در این استان نمانده اند و این منطقه صادر کننده شعرا و ادبا بوده زیرا آنچه کرده ایم تنها دافعه ای برای ادیبان و شاعران بوده است.
محمد جعفر یاحقی افزود: آنچه می تواند دلبستگی های سرزمینی را بیشتر کند، جاذبه های بومی است لذا در این زمینه باید ارتباطات فرهنگی و ادبی بیشتر شده و انجمن های ادبی سر و سامان یابند.
وی با بیان اینکه تشکیلات جدیدی مانند اداره کل شعر و ادب برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یک بار بیشتر برای دولت است اظهار داشت: باید دولت با دادن امکانات مختصر به دغدغه مندان، مدیریت شعر و ادب را به ملت بسپارد.
وی گفت: در حوزه فرهنگی و ادبی، جای نهادی مانند شهرداری خالی است، وظیفه شهرداری فقط شهرسازی و زیباسازی شهر نیست بلکه مسئولیت سنگینی در حوزه فرهنگ و هنر نیز دارد زیرا آنچه شهر واقعی را ایجاد می کند، فرهنگ و مردم آن شهر هستند.
یاحقی افزود: خراسان رضوی مملو از مفاخر و شخصیت های بزرگ ادبی و فرهنگی است، بسیاری از کشورها به دنبال اشخاص دسته سوم فرهنگ و هنر هستند که با بزرگ کردن آنها و زیر سایه آنان، کشور خود را معرفی کنند اما ما با این همه تاریخ و تمدن و شخصیت های برجسته از آنان غافلیم.
خراسان فقط فردوسی و خیام نیست
وی اظهار داشت: خراسان رضوی فقط فردوسی، خیام و عطار نیست، هزاران هزار شخصیت ادبی و فرهنگی در این خطه رشد کرده اند که سزاوار بزرگداشت هستند، بارها خواسته ایم که یک دبیرخانه ثابت برای تجلیل از مفاخر این استان ایجاد شود تا هماهنگ کننده و زمینه ساز معرفی و بزرگداشت شخصیت های این حوزه باشد.
وی گفت: خراسان رضوی سرزمین زبان و ادب فارسی است و هر قدمی که در این خطه در حوزه فرهنگ و ادب برداشته شود، خدمتی به زبان مادری ماست لذا باید تشکلهای مردم نهاد در این حوزه مورد حمایت قرار گیرند و در همه برنامه های این حوزه، شهرداری حضور داشته باشد.
یکی دیگر از استادان شعر و ادب این استان نیز گفت: هرچند اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی برای رفتگان حوزه شعر و ادب در صدد ساخت مقبره الشعراست اما بهتر است شاعران در قید حیات نیز خانه ای برای خود داشته باشند.
رضا اشرف زاده افزود: ضروری است دفتر خاصی مربوط به مفاخر خراسان رضوی ایجاد شود و بودجه ویژه ای از سوی دولت به آن اختصاص یابد.
جامعه امروز نیاز به ادبیات مقاومت دارد
یکی دیگر از شاعران خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: ذائقه ادبی در جامعه تغییر کرده است و نمی توان آن را نادیده گرفت و ادبیات امروز نیازمند نوآوری است.
محمد باقر کلاهی اهری افزود: زبان امروز جامعه، زبان ترجمه است که از مفاهیم و فناوری های جدید کشورهای دیگر برآمده است لذا ادبیات را باید با تحولات امروز همراه کرد.
وی اظهار داشت: همانطور که اقتصاد نیازمند مقاوم سازی است و سیاست هایی در این زمینه با عنوان اقتصاد مقاومتی تدوین و اجرایی شده است، جامعه امروز نیاز به ادبیات مقاومتی نیز دارد و باید سیاست هایی در این زمینه تدوین شود.
وی گفت: بسیاری از شاهکارهای ادبی مانند کلیله و دمنه امروز به فراموشی سپرده شده است، گنجینه های بزرگ ادبی این سرزمین نباید فراموش شوند.
این استاد ادبیات افزود: ادبیات بطن بزرگی دارد که به آن کمتر پرداخته شده است، کتاب های ادبیات در مدارس کسل کننده شده و محتوای برخی از آنها به گونه ای است که دانش آموزان را از فلان شاعر یا نویسنده منزجر کرده است، لذا باید به درون ادبیات رجوعی دوباره داشته باشیم.
وی اظهار داشت: تاکید بر دستور زبان در مدارس به شیوه کنونی، دانش آموزان را از درس گریزان می کند در حالی که باید زیبایی های این زبان در کتابها منعکس شود تا دانش آموزان در دانشگاه انگیزه برای انتخاب رشته زبان و ادبیات فارسی را پیدا کنند.
ضرورت ارتباط موثر بین ادبا و شاعران خراسانی و افغانستانی
یکی از شاعران مهاجر افغانستان نیز در این نشست گفت: در افغانستان بویژه شهر هرات مردم علاقه بسیار به ادبیات فارسی و بازسابی نیمه های گمشده خراسان دارند زیرا افغانستان و خراسان از تاریخ و تمدن مشترک برخوردارند.
محمد کاظم کاظمی افزود: به دلیل ناامنی های موجود در افغانستان، تاکنون ارتباط موثری بین ادبا و شاعران افغانستانی و خراسانی ایجاد نشده است، این در حالی است که بسیاری از خراسانی ها و همچنین بسیاری از افغانستانی ها تمایل بسیار به شناخت بیشتر از فرهنگ و ادب یکدیگر دارند.
وی اظهار داشت: مهاجران افغانستانی که سالها در خراسان رضوی زندگی می کنند نیازمند فرهنگسرایی برای خود هستند که این مهم حمایت برنامه ریزان در سطح عالی کشور را می طلبد.
یکی دیگر از شاعران در این نشست گفت: جفا به ادبیات خراسان است اگر فقط آن را محدود به خراسان رضوی کنیم زیرا خراسان فشرده ای از زبان و فرهنگ سرزمین ایران است و به اندازه تمام دنیا فرهنگ و ادبیات را در خود جای داده است.
حسن نصیری افزود: خراسان فقط مشهد نیست، بهتر است به ظرفیت ادبی شهرستان های دیگر خراسان بزرگ و همچنین کشور افغانستان بویژه هرات توجه ویژه ای شود، شاید طرح خواهرخواندگی مشهد و هرات در این بین مناسب باشد.
روی گردانی مسئولان از نقد با زبان طنز
یکی از شاعران طنزپرداز خراسانی نیز در این نشست گفت: دستگاه های دولتی نگرش مناسبی نسبت به انتقاد های طنز به زبان شعر ندارند و گاهی از شاعران طنزپرداز نسبت به شعر یا مطلبی که می نویسند، شکایت قضایی می کنند.
قاسم رفیعا افزود: شاعران نیز مانند سایر اقشار جامعه دغدغه معیشتی دارند و از نظر حمایت های مالی در پایین ترین رده از اصحاب فرهنگ و هنر قرار گرفته اند که این نگرش نیازمند اصلاح است.
وی با تاکید بر تقویت اقتصاد فرهنگ اظهار داشت: اینکه استاندار خراسان رضوی طرحی با عنوان "مثلث توسعه اقتصادی، فرهنگی" را برای به فعلیت رساندن ظرفیت های منطقه ای بکار بسته، در خور تحسین است لذا پیشنهاد می شود مشابه این طرح برای درآمدزا کردن فعالیت های فرهنگی و هنری نیز طراحی شود.
سوغات ادبی زائر
یکی دیگر از شاعران خراسانی در این نشست گفت: همانطور که زعفران و تسبیح و نبات و دیگر اقلام سوغات مشهد یا خراسان رضوی برای زائران است، گنجینه ادبی مفاخر و شاعران و ادبای بزرگ این سرزمین نیز می تواند بخشی از سوغات این سرزمین باشد.
علیرضا حیدری با بیان اینکه باید پیشینه فرهنگی شهر مشهد نمود پیدا کند، افزود: انجمن های ادبی خراسان از این ظرفیت برخوردار هستند که هدف گردشگری قرار گیرند.
وی اظهار داشت: توس می تواند به شهرک فرهنگی نامداران ادبیات خراسان و به خاستگاه بهترین رخدادهای فرهنگی تبدیل شود.
وی گفت: مشهد، فرهنگ شهر اصلی خراسان بزرگ است و می تواند به کانون فرهنگ تبدیل شود، اگر در این شهر پاسدار زبان فارسی نباشیم، از زبان فارسی چیزی باقی نخواهد ماند.
زبان فارسی در خطر است
رئیس حوزه هنری خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: توسعه انجمن های ادبی از برکات انقلاب اسلامی است و ارتقای این انجمن ها نخبگان را امیدوار می کند.
میثم مرادی افزود: امروز زبان فارسی در خطر است و رهبر معظم انقلاب بر صیانت و پاسداشت زبان فارسی تاکید کرده اند لذا اگر بخواهیم برای پاسداشت این زبان حرکتی ماندگار انجام دهیم باید شعر را دوباره به عرصه عمومی بازگردانیم.
وی اظهار داشت: امروزه انتقال پیام در ساحت ارتباطات در قالب زبان انگلیسی انجام می گیرد و واژه های بیگانه جایگزین بسیاری از شعرها و ضرب المثل های بومی مناطق شده است.
وی گفت: بهتر است برای صیانت از زبان فارسی محافل ادبی در شهرهای خراسان راه اندازی کنیم به عنوان مثال در مشهد، محفل فردوسی خوانی، در نیشابور محفل عطار خوانی یا در سبزوار محفل سبزواری خوانی و امثال آن ایجاد کنیم تا ظرفیت های ادبی و شعری هر منطقه دوباره معرفی شوند.
مرادی افزود: اگر از شاعران بنام خراسان در مراسم و همایش ها بهره گرفته شود و شروع هر مراسمی با شعرخوانی یکی از این بزرگان همراه باشد، می توان به درخشش دوباره شعر خراسان در بین مردم امید داشت.
وی اظهار داشت: ذائقه شعری در بین نسل چهارم انقلاب هنوز زنده است، حتی در حاشیه شهر مشهد با ذوق شعری مواجه هستیم لذا اگر پیوندی بین جامعه نخبگان و این افراد انجام گیرد، می توان هم از زبان فارسی صیانت کرد و هم از ثروت های حوزه شعر و ادب فارسی پاسداری نمود.
استفاده از ظرفیت مفاخر ادبی کمک به صیانت از زبان فارسی است
نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست گفت: یکی از سرمایه های بزرگ کشور حوزه ادبیات است که امروز به دلیل کوتاهی های صورت گرفته از سوی مسئولان، آسیب های بسیار به آن وارد شده است.
حجت الاسلام نصرالله پژمانفر افزود: دانش آموزان و حتی دانشجویان در نوشتن کلمات فارسی اشکالات بسیار دارند که نگران کننده است، از سوی دیگر فضای مجازی، ادبیات دیگری را در جامعه رواج داده که زبان فارسی را تهدید می کند.
وی اظهار داشت: در شرایط کنونی مفاخر و استادان زبان و ادبیات فارسی می توانند به کمک جامعه بیایند و با استفاده از ظرفیت استادان خراسانی می توان زبان فارسی را در برابر تهدیدها صیانت کرد.
وی با اشاره به دغدغه رهبر معظم انقلاب در زمینه ادبیات شعر گفت: در این راستا دو اقدام صورت گرفت که یکی ثبت روز "زبان و ادب فارسی" در سالنامه جمهوری اسلامی بود و اقدام دیگر ایجاد اداره کل شعر و ادب در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که اقدامات مقدماتی آن در حال انجام است.
استان خراسان رضوی ۱۶۰ انجمن ادبی و بیش از ۵۰۰ شاعر مطرح و دارای مقام کشوری در سبکها و قالبهای شعری مختلف مانند غزل، قصیده، مثنوی، شعر نو و شعر سپید دارد که تعداد قابل توجهی از آنان کمتر از ۳۰ سال سن دارند.
۷۴۸۹/ ۶۰۵۳
نظر شما