رشد ۲ برابری رهاسازی بچه ماهی خاویار در آب‌های گلستان

سید جواد قدس علوی اظهار داشت: پارسال حدود ۶۰۰ هزار قطعه بچه ماهی خاویاری گونه قره برون در آبهای استان رها شده بود که امسال علاوه بر افزایش ۲ برابری بچه ماهی خاویاری رها شده با وزن متوسط ۴ گرم ، تنوع گونه های آن نیز بیشتر شد.

وی بیان کرد: با توجه به محدودیت و کاهش ذخائر ماهیان خاویاری در دریای خزر، مرکز بازسازی و حفاظت از ذخائر ژنتیکی ماهیان خاویاری شهید مرجانی می تواند در احیای این گونه های ارزشمند نقش بسزایی داشته باشد.

مدیر کل شیلات گلستان افزود: هدف از احداث این مرکز تکثیر و پرورش پنج گونه از ماهیان با ارزش فیلماهی، قره برون، چالباش، شیپ و ازون برون است که آب مورد نیاز این مرکز نیز از رودخانه های زرین گل و فاضل آباد، ۴ حلقه چاه عمیق و سه آببندان تامین می شود.

به گزارش روابط عمومی شیلات گلستان، همچنین رئیس مرکز بازسازی و حفاظت از ذخائر ژنتیکی ماهیان خاویاری شهید مرجانی گلستان نیز گفت: از مجموع تعداد بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار قطعه بچه ماهی خاویاری تولید شده در این مرکز، ۳۰ هزار قطعه گونه شیپ، ۲۵ هزار قطعه گونه دراکول و مابقی گونه قره برون بود.

اسماعیل جباری بیان کرد: قبل از آغاز رهاسازی برای بررسی وضعیت سلامت بهداشتی بچه ماهیان، نمونه برداری توسط کارشناسان دامپزشکی انجام می شود تا سلامت بچه ماهیان تایید گردد.

 مرکز ۱۵۰ هکتاری بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی ماهیان خاویاری شهید مرجانی در ۴۵ کیلومتری شمال شرقی گرگان و در ۲۳ کیلومتری امتداد جاده آق قلا ـ گنبد قرار دارد.

رییس مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان آبهای داخلی چندی قبل به ایرنا گفته بود: پرورش ماهیان خاویاری خارج از محیط دریا و تکثیر مصنوعی، این آبزی مهم و با ارزش خزر را از خطر انقراض نجات خواهد داد.

عباسعلی آقایی مقدم اظهار داشت: در سال های اخیر مطالعات و تحقیقات فراوانی برای اجرای این طرح انجام و با نتایج آن، مزارع کوچک و بزرگ پرورش ماهیان خاویاری در گلستان راه اندازی شد. 

وی بیان کرد: تکثیر مولدین وحشی، تکثیر خارج از فصل، دورگه گیری و بکارگیری تکنولوژی پرورش گونه های مختلف ماهیان خاویاری از جمله اقدامات انجام شده برای توسعه تولید و پرورش این گونه ها است. 

رییس مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان آبهای داخلی مستقر در استان گلستان، افزود: در سال های اخیر با صید بی رویه و غیرمجاز، ذخایر ماهیان خاویاری دریای خزر به شدت کاهش یافته که اجرای طرح های پرورش مصنوعی در مزارع برای حفظ این گونه ها و تداوم تجارت در بازارهای بین المللی با توجه به ارزآوری بالای خاویار، ضروری است. 

گلستان به عنوان مرکز تولید و پرورش ماهیان خاویاری و محل صید تکثیری این گونه است و در سال های اخیر تلاش هایی برای جلوگیری از انقراض آن انجام شده تا با اجرای برنامه های پرورش و تکثیر مصنوعی برند خاویار برای ایران و استان حفظ شود.

راه اندازی مراکز و مزرعه های تکثیر و پرورش خاویار از جمله راهکارها برای حل این مشکل و کاهش دغدغه از میان رفتن همیشگی یکی از گونه های مهم آبزیان دریای خزر است.

فیل‌ماهی، تاس‌ماهی روسی یا چالباش، تاس‌ماهی ایرانی یا قره‌برون، ماهی شیپ و ماهی ازون‌برون یا سوروگا، گونه‌های اصلی ماهیان خاویاری دریای خزر است. 

استان مرزی و شمالی گلستان با کشور ترکمنستان، دریای خزر و استانهای مازندران، سمنان وخراسان شمالی همسایه است. 

خاویار به عنوان برند اختصاصی گلستان که در زمره گران ترین غذاها بوده و در دنیا به دلیل امتیازات فراوان تغذیه ای به مروارید سیاه معروف است، با راه اندازی مزارع منفرد و تولید انبوه در مجتمع بزرگ پرورش ماهیان خاویار این استان ارزان می شود.

توجه فراوان به مصرف این محصول در دنیا موجب شده در سالیان گذشته کشورهای حاشیه دریای خزر بی رویه اقدام به صید ماهیان خاویاری کنند تا جایی که ذخیره این گونه پرارزش آبزی رو به پایان رفته و در خطر انقراض قرار گرفته است. 

بر اساس آمارهای موجود، ۹۳ درصد از ذخایر ماهیان خاویاری جهان در دریای خزر قرار دارد و مدیریت حفظ و تکثیر و رهاسازی این گونه در دریا نیز با ایران است. 

کاهش ذخایر دریای خزر، رونق این گونه مزارع پرورش خاویار را ضروری کرده و در راستای دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی و همچنین توسعه ظرفیت بالای استان در پرورش این گونه، توجه به آن را در اولویت قرار دارد.

یکی از ویژگی های گلستان برای توسعه مزارع پرورش خاویار، وجود سفره های آب زیرزمینی شور به عنوان پیش نیاز تولید این گونه آبزی بوده که استان را به مرکزی مستعد برای رونق بخشیدن به راه اندازی مزارع تولید خاویار کرده است. 

علاوه بر راه اندازی مزارع منفرد پرورش خاویار، اداره کل شیلات گلستان اجرای طرح بزرگترین مجتمع پرورش ماهیان خاویاری جهان به مساحت ۵۰۰ هکتار را دنبال می کند. 

فاز اول این طرح در زمینی به مساحت ۲۲۰ هکتار اجرا می شود که در چشم انداز ۱۴۰۴ این مجتمع بزرگ می تواند ۴۰۰ تن خاویار و ۸ هزار تن گوشت ماهی تولید کند. 

مدیرکل شیلات گلستان گفت که اجرای این طرح علاوه بر فراهم کردن فرصت اشتغال مستقیم وغیرمستقیم برای ۴ هزار و ۸۰۰ نفر، با تولید انبوه این محصول می تواند قیمت خاویار را نیز کاهش دهد.