کاهش نرخ ازدواج معضل تازه چین

در حالی چین بتدریج وارد دوره ای از رکود نسبی اقتصادی می شود و درگیر جنگ تجاری با آمریکا است و بشدت به محرکه های اقتصادی نیاز دارد، کاسته شدن از نرخ ازدواج می تواند خبر بسیار بدی برای اقتصاد کشور باشد.

آمارهای رسمی حاکی است که نرخ ازدواج در چین در حال حاضر به پایین ترین میزان در 11 سال گذشته رسیده و همزمان باعث شده است تا برنامه چین برای درخواست مصرف و تقاضای بیشتر در جامعه با اختلالاتی مواجه شود.

نرخ ازدواج در سال ۲۰۱۶ میلادی نزدیک به ۴.۶ درصد کاهش یافت اما شرایط در نیمه اول سال ۲۰۱۹ میلادی زمانی که این نرخ ۷.۷ درصد دیگر سقوط کرد، بسیار بحرانی تر شد و همین باعث نگرانی های فزاینده از تاثیرات اجتماعی و اقتصادی آن بر کشور شده است.

چین می خواهد در جنگ تجاری با آمریکا و برای برون رفت از رکود اقتصادی، مردم بیشتر مصرف کنند اما زمانی که ضریب ازدواج ها کمتر شود طبیعتا نوزادان کمتری متولد می شوند و همزمان نرخ سالمندی در کشور بالاتر می رود و این موجب می شود تا مصرف در سراسر کشور کاهش نسبی داشته باشد.

از سوی دیگر کاهش نرخ ازدواج مشکلات اجتماعی و جمعیتی برای کشور خواهد داشت و سالمندان نیز که در تولید نقشی ندارند عملا مصرف کنندگان بزرگ منابع خواهند بود و این زیان چند جانبه اقتصاد چین را هم اکنون تهدید می کند.

در سال ۲۰۱۸ میلادی در چین فقط ۱۰ میلیون و ۱۴۰ هزار ازدواج به ثبت رسید که نسبت به یک سال قبل از آن ۴.۶ درصد کاهش یافته و نرخ ازدواج های سال ۲۰۱۹ میلادی کمتر هم بوده است.

تضعیف اقتصادی و موانع مالی باعث شده است تا جوانان چینی کمتر تمایلی به ازدواج و تشکیل خانواده داشته باشند این موضوعی بسیار جدی است که می تواند دومین اقتصاد بزرگ دنیا و موتور محرکه اقتصادی جهان را به خطر بیندازد.

«لیانگ تانگ» از محققان آکادمی علوم اجتماعی چین بر این باور است که سختگیری هایی که روی نسل های دوره های مختلف در چهار دهه گذشته و بخصوص در دوران تک فرزندی از سال های ۱۹۷۰ میلادی به این طرف اعمال شد باعث شکل گیری این شرایط شده و جوانان را دچار تنگناهای زیادی کرده است.

وی افزود که بسیاری از جوانانی که با آنها صحبت کرده است قصد ازدواج ندارند و نمی خواهند صاحب فرزند شوند برای همین از دولت های محلی خواسته شده است سختگیری ها برای داشتن کودکان بیشتر در خانوارها را کنار بگذارند.

او تاکید کرد مشکل دیگر وجود ۳۰۰ میلیون کارگر مهاجر در چین است که دارای شغل های فصلی و گذرا با درامدهای کم هستند و امنیت شغلی، اجتماعی و اقتصادی ندارند.

آمارها نشان می دهد رشد اقتصادی چین به ۶.۲ درصد کاهش یافته است که پایین ترین رقم در سه دهه گذشته است و اکنون تشویق مردم به ازدواج و داشتن فرزندان بیشتر برای اقتصادی قوی تر با مصرف و تقاضای بالاتر دردسر بزرگی برای مقام های چین است.

مصرف بیشتر برای اقتصاد چین مهم است در سه ماهه دوم سال ۲۰۱۹ میلادی بیش از ۶۰ درصد از رشد اقتصادی چین مدیون مصرف بخش های خصوصی و داخلی بوده است در حالی که پایین آمدن مصرف در کنار جنگ تجاری با آمریکا اقتدار اقتصادی چین را سلب می کند.

اینها در شرایطی است که میزان خرید خودرو در چین هم به پایین ترین رقم در ۱۳ ماه گذشته رسیده و به طور متوالی در این مدت کاهش داشته است ضمن آنکه نرخ خرده فروشی هم که در ماه ژوئن امسال نزدیک به ۹.۸ درصد رشد داشت در ماه اوت کمتر از ۸ درصد رشد کرده است.

«شیا دان» از کارشناسان بانک ارتباطات در چین می گوید هر چقدر نرخ ازدواج کاهش یابد به همان نسبت جامعه به سمت پیر شدن می رود این به معنای کاهش تقاضا برای کالاها است که خرید و مصرف آنها نقش حیاتی در رشد اقتصادی چین دارد.

هزینه برگزاری مراسم ازدواج که به طور معمول با خریدهای جواهر آلات ، برگزاری جشن ها ، پذیرایی ، خرید خودرو و مسکن همراه است در سال در چین به ۲۵۴ میلیارد دلار می رسد که رقم بسیار کلانی است و در رشد اقتصادی کشور تاثیرات بسزایی دارد.

اگرچه چین در سال ۲۰۱۶ میلادی سیاست تک فرزندی را رها کرد اما در سال ۲۰۱۸ میلادی فقط ۱۵ میلیون و ۲۳۰ هزار نوزاد در این کشور متولد شدند که پایین ترین رقم سه سال گذشته و پایین ترین نرخ تولد نوزاد از سال ۱۹۶۱ میلادی بوده است که ۱۱ میلیون و ۸۷۰ هزار نوزاد به دنیا آمده اند.

با این حساب اقتصاد چین که حالا درگیر یک مناقشه بزرگ تجاری با آمریکاست و از اطراف ضربات سنگینی را متحمل می شود باید از درون هم برای حل معضل کاهش نرخ ازدواج و تولید از یک سو و سالمند شدن جمعیت از طرف دیگر و تاثیرات منفی آن بر مصرف و تقاضا تدابیری بیندیشد.