اتومبیل‌های مدرن امروزی نخستین بار در سال ۱۸۸۶ با عرضه بنز پتنت- موتور واگن توسط کارل بنز مخترع آلمانی، متولد شدند. در سال ۱۹۸۶ میلادی ۵۰ میلیون خودرو فعال در جهان وجود داشت و این رقم در سال ۲۰۱۰ از مرز یک میلیارد دستگاه عبور کرد. امروزه ۱.۲ میلیارد خودرو در خیابان‌های جهان وجود دارد و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال ۲۰۳۵ به دو میلیارد دستگاه برسد. با وجود این حجم از خودرو در جهان این طور به نظر می‌رسد که دیگر راه فراری از آلودگی، سروصدا و خطری که این اختراع قرن نوزدهمی برای ما به همراه آورده است، وجود ندارد.
از همین رو، یک روز از سال با عنوان روز بدون خودرو تعیین شده تا با تشویق مردم به کاستن از میزان وابستگی خود به خودروهای شخصی و استفاده از گزینه‌های جایگزین برای رسیدن به مقصد، شهرهای شلوغ و پرازدحام دست‌کم برای ۲۴ ساعت در ۳۶۵ روز سال از دست خودروها و آلودگی نفس راحتی بکشند.
روز جهانی بدون خودرو
اگرچه روزهای بدون خودرو به صورت غیررسمی و پراکنده در سال‌های دهه ۹۰ میلادی نیز برگزار می‌شدند اما در سال ۲۰۰۰ بود که با ابتکار عمل شبکه جهانی بدون خودرو (WCN) بیست و دوم سپتامبر هر سال به عنوان روز جهانی بدون خودرو انتخاب شد. در این روز بسیاری از شهرهای بزرگ چون بوگوتا و جاکارتا خیابان‌های اصلی خود را بسته و در آن‌ها مسابقات پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری برگزار می‌کنند.
شبکه جهانی بدون خودرو معتقد است که این روز باید ویترینی باشد که نشان می‌دهد اگر خودروها نبودند، شهرهای ما در ۳۶۵ روز سال چه وضعیتی داشتند و چطور به نظر می‌رسیدند.
جان انسان بازیچه دست تابوت‌های متحرک
این روزها آسیب‌های ناشی از اختراعی که قرار بود در خدمت بشر قرار گیرد، از فواید آن پیشی گرفته‌اند.
خطرات آلودگی هوا برای سلامت انسان جدی است و خودروها با تولید حجم قابل توجهی از اکسیدهای نیتروژن، مونواکسید کربن و دیگر آلاینده‌ها، نقش مهمی در افزایش میزان این آلودگی‌ها ایفا می‌کنند. امروز آلودگی در جهان سه برابر ایدز، سل و مالاریا روی هم، قربانی می‌گیرد. کیفیت پایین هوا احتمال ابتلا به بیماری‌های تنفسی چون آسم و برونشیت را افزایش داده، بر خطر بروز بیماری‌های کشنده چون سرطان می‌افزاید و هزینه‌های درمانی سنگینی را به سیستم‌های خدمات درمانی وارد می‌کند. افزون بر این، ذرات معلق ناشی از خودروها به تنهایی مسئول بروز بیش از ۳۰ هزار مرگ و میر زودرس در سال هستند و به استناد مقاله‌ای که به تازگی منتشر شده است، سوخت‌های فسیلی امروزه «بزرگترین تهدید برای سلامت کودکان در جهان» به شمار می‌روند.
علاوه بر آلودگی هوا، خودروها در کلان‌شهرهای پر ازدحام یکی از منابع اصلی ایجاد آلودگی صوتی هستند. در واقع این روزها، قرار گرفتن در معرض آلودگی صوتی ناشی از موتور خودروها که یکی از عوامل مهم بروز استرس و بیماری است، به بخشی از زندگی روزمره ما تبدیل شده است.
در کنار تلفات غیر مستقیم، خطر وقوع تصادفات رانندگی همواره جان افراد و به‌ویژه عابران پیاده را تهدید می‌کند. به گزارش سازمان بهداشت جهانی، تصادفات رانندگی در سال ۲۰۱۶ به تنهایی جان ۱.۳۵ میلیون نفر را در جهان گرفتند؛ به عبارتی یک قربانی در هر ۲۵ ثانیه.
افزون بر این، سالانه نزدیک به ۴۰۰ هزار فرد زیر ۲۵ سال در اثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست می‌دهند؛ یعنی به طور میانگین هزار نفر در روز.
آسیب‌های زیست محیطی خودروها
آسیب اتومبیل‌ها به محیط زیست تنها به آزاد کردن آلاینده‌های خطرناک در جو زمین محدود نمی‌شود زیرا خودروها حتی پیش از آن که راهی خیابان‌ها شوند، انرژی زیادی مصرف می‌کنند. صنعت خودروسازی اثر آلایندگی گسترده‌ای برجای می‌گذارد زیرا برای ساخت یک ماشین بیش از هر چیز باید موادی چون فولاد، لاستیک، شیشه، پلاستیک، رنگ و هزاران ماده دیگر تولید شوند.
به طور مشابه، پایان عمر یک خودرو نیز به معنای پایان اثر منفی آن بر روی محیط‌زیست نیست. پلاستیک‌ها، اسیدهای سمی باتری و دیگر مواد آلاینده برجای مانده از خودروها ممکن است تا مدت‌ها در طبیعت باقی بمانند.
پیامدهای منفی استفاده از خودروها بر روی سلامت افراد و محیط زیست بر کسی پوشیده نیست اما در دنیای مدرن متاسفانه افراد در انجام بسیاری از فعالیت‌های روزمره خود به خودروهای شخصی وابسته شده‌اند و به این ترتیب نمی‌توان اهمیت و نقش آن‌ها را نادیده گرفت. با این حال هنوز جای امیدواری وجود دارد. خودرو و سوخت‌های پاک ابزاری مقرون به صرفه و در دسترس را برای مقابله با آلودگی هوا و انتشار گازهایی که موجب تشدید تغییرات اقلیمی می‌شوند، در اختیار ما قرار می‌دهند. از جمله این ابزارها می‌توان به وسایل نقلیه‌ای که مصرف سوخت کمتری دارند، سوخت‌های پاک که آلاینده‌های کمتری آزاد می‌کنند و خودروها و کامیون‌های برقی که می‌توانند به طور کامل به انتشار آلودگی‌ها از اگزوز اتومبیل‌ها پایان دهند، اشاره کرد.
نظر شما