در همین راستا دیروز کریستین امانپور خبرنگار ارشد سی‌ان‌ان در توئیتر خود با انتشاری عکسی از محمدجواد ظریف، اعلام کرد که وزیر خارجه ایران در مصاحبه با من گفته که روحانی آماده است با ترامپ همین هفته دیدار کند، به شرط آنکه آمریکا تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند. امانپور سپس گفت که ظریف تصریح کرده ایران حاضر است در ازای لغو تحریم‌ها اجازه بازرسی دائمی از تاسیسات هسته‌ای را به آژانس اعطاء کند.
تحولاتی که در راه است
این صحبت‌ها در حالی مطرح شده که روز گذشته حسام‌الدین آشنا رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری نیز در توئیتر خود نوشته که رئیس‌جمهوری در آستانه انجام ماموریتی دشوار از جانب ملت ایران است؛ ماموریتی شاید دشوارتر از همیشه. از سوی دیگر امانوئل ماکرون رئیس‌جمهوری فرانسه نیز روز گذشته هنگام عزیمت به نیویورک اعلام کرد: درباره ایران ممکن است اتفاقاتی طی روزهای آینده صورت بگیرد. بنابر گزارش خبرگزاری یورونیوز، ماکرون با اشاره به اینکه پس از حملات به تاسیسات نفتی عربستان سعودی تنش‌ها افزایش یافته است، گفت: «چالشی در نیویورک مطرح است. دو بازیگر این بحران آنجا هستند. وحدت مکانی وجود دارد اما نه لزوما وحدت رویه و اقدام. ما در عربستان سعودی نیستیم اما چیزی می‌تواند اتفاق بیفتد. وی همچنین گفته است که پس از حملات به تاسیسات نفتی عربستان سعودی شانس ملاقات میان ایران و آمریکا قطعا افزایش نیافته اما نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد به ما اجازه می‌دهد اقدامات ناتمامی که در جریان اجلاس گروه۷ در شهر بیاریتز در جنوب فرانسه انجام داده‌ایم را در نیویورک پیگیری کنیم.
ایران و آمریکا در طول شش ماه گذشته شاهد دو تنش قابل ملاحظه بودند. نخستین مسئله مربوط به تحرکات معنادار آمریکا در سالگرد خروج این کشور از برجام بود که به قرار گرفتن نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی، عدم تمدید معافیت فروش نفت و ادعای دست داشتن ایران در حملات مشکوک به چهار نفتکش در دریای عمان بود؛ امری که پس از آن با ساقط شدن پهپاد آمریکایی توسط یگان پدافندی سپاه می‌رفت تا مقدمات لازم برای یک رویارویی مستقیم میان دو کشور را فراهم کند.
پس از این ماجرا و در حالی که کشورهای اروپایی به رهبری فرانسه ابتکار عمل جدیدی را برای تنش‌زدایی ارائه و پیشنهاد کردند که در ازای راه‌اندازی یک خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری و نیز صدور معافیت فروش نفت به دو کشور چین و هند، ایران به پای میز مذاکره بیاید، آمریکایی‌ها ضمن مخالفت با این خط اعتباری، تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال کرده و حتی در اقدامی بی‌سابقه ۱۵ میلیون دلار جایزه برای لو دادن کانال‌های ارتباطی سپاه به منظور دور زدن تحریم‌ها نیز تعیین کردند. در این کشاکش و در حالی که برخی از کارشناسان از احتمال مذاکره میان ایران و آمریکا سخن می‌گفتند، حملات موشکی و پهپادی انصارالله یمن به دو منطقه نفتی عربستان باعث شد تا بار دیگر آتش تنش‌ها در منطقه به میزان محسوسی افزایش پیدا کند. در این رابطه هرچند انصارالله مسئولیت این حملات را برعهده گرفته و اعلام کرده است که با پیشرفت‌های نظامی صورت گرفته تمامی نقاط عربستان را در تیررس دارد، اما آمریکا و عربستان در کارزاری روانی در حدود ده روز است که مسئول این حملات را ایران اعلام کرده و حتی مدعی هستند که این مسئله را به منزله اعلام جنگ به یک کشور تعبیر می‌کنند.
برخی از تحلیلگران معتقدند که ایالات متحده آمریکا با بهانه قرار دادن حملات آرامکو که سبب قطع شدن ۵.۷ میلیون بشکه نفت شده و گفته می‌شود که عربستان در یک روز از این رهگذر ۵۰۰ میلیارد دلار نیز آسیب اقتصادی دیده است، قصد دارد طرح خود را به منظور تشدید فشار حداکثری و ایجاد یک اجماع جهانی علیه ایران تکمیل کند. از همین رو کاخ سفید در جدیدترین اقدام خود بانک مرکزی ایران را بار دیگر مشمول تحریم قرار داده و مقامات این کشور از طرح گزینه‌های مختلف برای پاسخگویی به این حملات سخن می‌گویند. به موازات این موضوع اکنون برخی از کشورهای اروپایی نیز همنوا با آمریکا، موضوع حمله به آرامکو را به ایران مرتبط دانسته‌اند. در همین راستا طی دو روز گذشته شاهد موضع‌گیری نخست وزیر و وزیر خارجه انگلیس در این خصوص بوده‌ایم که اعلام کردند ایران در پس این حملات نقش داشته است.
کارزار سخت دیپلماتیک
در مقابل، ایران که بارها تاکید کرده درهای مذاکره را باز گذاشته، خواستار توقف جنگ اقتصادی و لغو تحریم‌ها به منظور فراهم شدن مقدمات گفت‌وگوها است. مقامات کشورمان بارها اعلام کردند که مذاکره با وجود تحریم امکان‌پذیر نیست و اگر آمریکا خواستار گفت‌وگو با ایران است، باید در اولین گام تحریم‌ها را لغو کرده و تروریسم اقتصادی را پایان دهد. در همین رابطه ظریف که به نیویورک سفر کرده و ضمن مصاحبه با رسانه‌های مختلف با وزرای خارجه ژاپن و فرانسه نیز دیدار داشته، با بیان اینکه حسن روحانی ابتکار عمل جدیدی را برای صلح در منطقه خلیج فارس مطرح خواهد کرد، به رادیو NPR آمریکا گفت: اطمینان می‌دهم که آمریکا قادر به به‌زانو در آوردن ایران نیست. ما در برابر خصومت‌ورزی بی‌پروای آمریکا مقاومت می‌کنیم و شما هم این توهم را که می‌توان ایران را با فشار شکست داد، رها کنید.
با توجه به این تحولات است که کارشناسان معتقدند، گمانه‌زنی‌های اخیر درمورد دیدار احتمالی میان روحانی و ترامپ بسیار امری بعید است. زیرا ایران بارها مواضع خود را به صورت رسمی اعلام کرده و دور از ذهن است که آمریکا نیز حاضر به لغو تحریم‌ها شود.
از سوی دیگر ایالات متحده هم با ژست دیپلماتیک هرچند صحبت از تمایل به گفت‌وگو و مذاکره و توامان برخورد با ایران را مطرح می‌کند، اما درپی آن است که در جبهه‌ای دیپلماتیک مسئله آرامکو را به سازمان ملل کشانده و در آنجا یا در قالب یک قطعنامه و یا در چارچوب یک بیانیه، زمینه‌های لازم برای اجماع جهانی علیه ایران را فراهم کند. به همین منظور است که سفر روحانی و ظریف به نیویورک شاید امسال از جنسی بسیار متفاوت‌تر از گذشته باشد زیرا کارزار دیپلماسی در هفتادوچهارمین نشست سازمان ملل و حاشیه آن پیرامون ایران و آمریکا بوده و بازنده این جنگ دیپلماتیک هزینه‌ها و تبعات بیشتری را متقبل خواهد شد.
نظر شما