به گزارش ایرنا، ترکیه با حمله نظامی به خاک شمال سوریه سرانجام تهدیدهای خود را عملیاتی کرد و در جریان عملیاتی به نام «چشمه صلح» مناطق تحت کنترل شبه نظامیان کرد در سوریه را هدف حمله قرار داد. آنکارا که مدعی است مناطق مرزی جنوب ترکیه به واسطه حضور یگان‌های مدافع خلق به «گذرگاهی تروریستی» تبدیل شده، برای راندن شبه‌نظامیان کُرد که آنها را در ارتباط با پ. ک. ک می‌داند، از روز چهارشنبه ۱۷ مهر دست به این عملیات زده است.
سیامک کاکایی روز جمعه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا درباره حمله نظامی اردوغان و ترکیه به شمال سوریه گفت: مداخله نظامی و حمله ترکیه به شمال سوریه، توجه محافل سیاسی و رسانه‌ای را در روزهای اخیر به طور جدی به خود معطوف داشته است. از مدت‌ها پیش تهدیدهای مستمر از سوی شخص اردوغان رئیس جمهوری ترکیه مبنی بر انجام عملیات نظامی در شمال سوریه و مناطقی که کردها مستقر هستند، انجام شد و بین امریکا و ترکیه بگو مگوهایی برای استقرار یک منطقه امن برقرار بود، اما ظاهرا به اجماعی نرسیدند.
وی اضافه کرد: انجام حمله نظامی به سوریه در شرایطی که امریکایی‌ها اعلام کردند نیروهای خود را از آن منطقه خارج خواهند کرد و همچنین واکنش بین‌المللی به این موضوع، نوعی مماشات است. این رفتار امریکا توافق احتمالی بین انکارا و واشنگتن خبر می‌دهد به خصوص که در نشست فوق‌العاده شورای امنیت که برای بررسی موضوع حمله ترکیه به سوریه برقرار شده بود، ظاهرا امریکا موافق صدور بیانیه‌ای در محکومیت ترکیه نبود.
کاکایی خاطرنشان کرد: در تحلیل این حمله از منظر دیگر، بیش از همه یک دیدگاه قوت پیدا می‌کند که نشان از تهاجمی بودن سیاست ترکیه دارد، به آن مفهوم دولت ترکیه در چارچوب ملاحظات امنیتی سیاسی که به شمال سوریه دارد انجام عملیات را تعقیب کرد؛ بنا بر اعلام اردوغان و دیگر مقامات ترکیه هدفشان از این عملیات، مقابله با تروریست‌های آن منطقه‌ای است و پ. ک. ک را مطرح کردند.
وی ادامه داد: درعین حال اعلام شد ترکیه می‌خواهد در مناطق مرزی استقرار امنیت بیشتری داشته باشد، ترکیه استقرار پناهندگان یا آوارگان سوریه در داخل سوریه را مطرح کردند و ترکیه از این طریق دنبال حدفاصلی است که درآنجا عملیات نظامی داشته باشد و تعریف منطقه حائل باشد تا آوارگان را آنجا مستقر کند.
این پژوهشگر مسائل ترکیه گفت: برخی از ناظران در تحلیل وضعیت پیش آمده به نقد رویکردهای احزاب کردی و به خصوص پ. ی .د پرداختند، به این شکل که نوع نگاه آنها در چند سال گذشته در سوریه، دستخوش بحران و زمینه‌ساز دخالت‌های بیرونی و کشمکش‌ها در شمال سوریه شده است. شاید مذاکره و همکاری با دولت دمشق در چارچوب تمامیت ارضی سوریه راهکار مناسب‌تری برای برون رفت از بحران می‌بود اما ظاهرا حضور امریکایی‌ها در شمال سوریه موجب نوعی دلخوشی به وعده‌هایی شده است که اکنون خود می‌گویند آمریکا به ما پشت کرده است. آنان دلخوش بودند در حالی که معضلات پیش آمده در مناطق شمالی سوریه هم با یک نگاه داخلی قابل حل و فصل بود.
کاکایی با بیان اینکه اقدام نظامی ترکیه به شمال سوریه تبعات و پیامد قابل توجهی می‌تواند در سطح منطقه، روابط ترکیه و سوریه و چگونگی سیاست خارجه ترکیه داشته باشد، اظهار داشت: این روش تهاجمی ترکیه در قبال سوریه تازگی ندارد پیش از این هم اقدام مداخله نظامی در سوریه انجام داد، مانند عملیات عفرین که ترکیه در این عملیات نیروهای خود را در آنجا مستقر کرده و به شکلی شاید روشی شبیه آن را اکنون در شمال سوریه انجام می‌دهد.
وی اضافه کرد: این اقدام با واکنش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای مواجه بوده به خصوص در سطح بین‌الملل اروپایی‌ها واکنش‌های جدی‌تر نشان دادند؛ کشورهای منطقه به ویژه ایران انتقاد جدی‌تر داشتند و وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده ترکیه باید عملیات خود را متوقف کند و وزارت خارجه مخالفت خود را از این حمله اعلام کرده است. در عرصه بین‌المللی این موضوع به شورای امنیت هم کشیده شده است و می‌گویند ممکن است تبعاتی مانند افزایش تنش در منطقه خاورمیانه و آوارگان بیشتر و افزایش ناامنی‌ها در این منطقه را به همراه داشته باشد.
این کارشناس سیاسی تصریح کرد: در عرصه بین‌المللی با توجه به اعلام موضع شورای امنیت هیچ قاطعیتی در مواجهه با اقدامات ترکیه به نمایش گذاشته نشده و این ممکن است ترکیه را در مواجهه با برنامه‌های خود جدی‌تر کند. درعین حال تهدیدها ترکیه به اروپا در ارتباط با آوارگان سوریه قابل تامل است و جای سوال دارد.
کاکایی سیاست‌های امریکا در قبال ترکیه و کردهای سوریه را در این بین قابل تامل دانست و گفت: رئیس جمهوری امریکا بحث‌هایی درباره مسائل داخلی سوریه مطرح کرد که جای بحث دارد. ترامپ پیش از خروج از سوریه گفته بود حضور نظامیان امریکا در سوریه امر مضحکی است و چه ضرورتی دارد امریکا هزینه اضافی برای حضور در خاورمیانه انجام دهد. در ارتباط با عملیاتی شدن این درخواست اگرچه تردید وجود دارد اما عملا امریکا نشان داد نمی‌خواهد تعهدی در قبال گروه‌های هم‌پیمان خود داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه دولت دمشق اقدام ترکیه را اشغالگری و تجاوزکارانه خوانده و در واقع مقام وزارت خارجه بیانیه‌ای داده است، راجع به موضع کردهای سوریه در قبال این حمله نظامی تصریح کرد: کردهای سوریه اعلام کردند این رفتار امریکا نوعی پشت کردن به وعده‌ها و کردها در سوریه است و این موضوع عنوان شد سیاست‌های امریکا در قبال کردها در چندسال گذشته موجب شد آنها از دمشق هم دور شوند و این یک انتقاد جدی است که به سیاست امریکا وارد شده است.
این پژوهشگر مسائل ترکیه با بیان اینکه عرصه سیاست و جهت‌گیری‌های اقتصاد خارجی عرصه‌ای مبتنی بر واقع‌گرایی است، اقدام ترکیه را مبتنی بر نوعی ملاحظات توصیف کرد که ترکیه برای افزایش نفوذ منطقه‌ای خود و استفاده از حمله نظامی برای پیشبرد برنامه‌های تهاجمی در مناطق خود و همین طور تاثیرگذاری بر معادلاتی را دنبال می‌کند که ممکن است در آینده نسبت به سوریه در پیش باشد. برای همین این رویکرد را شخص اردوغان رهبری کرده تا بتواند بر آینده تحولات، به شکلی قدرت چانه‌زنی و قدرت تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد.
وی افزود: اما در عین حال باید گفت اقدامات اینچنینی تنها یک روی صفحه یا سکه نیست و ممکن است در عرصه دیگر منجر به پدید آمدن وضعیتی شود که از طریق آن ترکیه هم متضرر شود، اگر در روند این تحولات، علمیات‌های نظامی در شمال سوریه گسترش یابد و به کانون بحرانی تبدیل شود ممکن است اقدامات دیگری حتی در عرصه بین‌المللی نسبت به این موضوع شکل بگیرد که شرایط را بدتر کند. بنابراین در عین حال انتقادهایی که به ترکیه در ارتباط با حمله نظامی وارد شد بیشتر از حیث نگرانی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نسبت به پیامدهای چنین اقدام نظامی ترکیه است.
کاکایی گفت: در عرصه داخلی هم به نظر می‌رسد یک شبه اجماعی در داخل ترکیه از سوی گروه‌ها و جریانات داخلی این کشور نسبت به اقدام نظامی در شمال سوریه وجود دارد یا شاید دامنه انتقادها به شکلی مطرح نشده که در قبال تصمیم اردوغان بازدارنده باشد.
این پژوهشگر مسائل ترکیه، اقدام نظامی ترکیه یا حرکت سیاست خارجی این کشور را به سمت تهاجمی شدن و تاثیرگذاری بر فرایند سیاست‌گذاری داخلی ترکیه به نفع حزب حاکم عنوان و تصریح کرد: در سال‌های اخیر موضع سیاست خارجی ترکیه نشان می‌دهد که رویکرد درگیرانه و تهاجمی در منطقه شکل گرفته که آثار و پیامدهای آن همچنان بر عرصه محیط منطقه پیداست.
نظر شما