«محمود شوری» روز سه شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، در خصوص سفر رئیس‌جمهور روسیه به عربستان گفت: روابط روسیه و عربستان چندان استراتژیک، ریشه‌دار و تاریخی نیست.با این حال مسائل و منافع مشترکی در شرایط خاص کنونی این دو کشور را به هم نزدیک می‌کند که مهمترین مسئله را می‌توان بازار جهانی انرژی دانست.
وی اظهار داشت: روسیه به امنیت منطقه خاورمیانه و خلیج فارس اهمیت بسیار زیادی می‌دهد و از آنجا که عربستان یکی از قدرت‌های مهم و اثرگذار در منطقه است، این دو مسئله موجب شده نوع تعامل ریاض و مسکو نقش تعیین‌کننده‌ای در معادلات امنیتی منطقه داشته باشد.
کارشناس ارشد مسائل اوراسیا ادامه داد: البته برخی از همکاری‌های اقتصادی هم میان ریاض و مسکو وجود دارد که نمی‌توان آنها را گسترده دانست. این لایه آشکار روابط میان عربستان و روسیه است. در واقع، ریاض می‌خواهد با تنوع‌بخشی در روابط خارجی‌اش، یک نوع توازن را در سیاست خارجی خود ایجاد کند و در گسترش رابطه با روس‌ها، بر نوع روابط مسکو با تهران هم اثر بگذارد و روسیه هم تلاش می‌کند در این رابطه، موازنه قدرت در منطقه غرب آسیا را کنترل کند.
شوری با تشریح بیشتر این مسئله تصریح کرد: سعودی‌ها در طول چند سال گذشته به دنبال تطمیع روس‌ها بوده‌اند تا روابط روسیه با ایران را محدود کنند. از این رهگذر ریاض می‌کوشد با پیشنهاد گزینه‌های جذاب اقتصادی و تعاملاتی که در این چارچوب با مسکو برقرار می‌کند، مانع از گسترش روابط ایران و روسیه شود به ویژه آنکه مسکو حامی تهران در مجامع بین‌المللی به ویژه شورای امنیت سازمان ملل متحد بوده است.
وی افزود: از سوی دیگر روس‌ها تامین‌کننده بخشی از تکنولوژی نظامی و راهبردی ایران هستند که این مسائل عربستان را نگران می‌کند و موجب می‌شود ریاض برای اثرگذاری در روابط میان تهران و مسکو تلاش کند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه نیازهای اقتصادی عربستان و روسیه به یکدیگر محدود است، خاطرنشان کرد؛ نه روسیه کالاهای زیادی برای عرضه به عربستان دارد و نه ریاض نیازی به تسلیحات روسی دارد ولی هر دو طرف سعی می‌کنند از این شرایط حداکثر استفاده را کنند.
مسکو نمی‌خواهد غرب آسیا دچار درگیری و بحران مجدد شود
شوری درباره اهداف سفر پوتین به عربستان ابراز داشت: پوتین پس از موفقیتی که روسیه در سوریه به دست آورده است، با جسارت بیشتری در سیاست خارجی عمل کرده و تلاش می‌کند با موضع مدیریت بحران‌ها حرکت کرده و موضع فعالانه‌ای در منطقه داشته باشد.
وی با بیان اینکه روس‌ها تا پیش از بحران سوریه موضع منفعلانه‌ای درباره خاورمیانه داشتند و حسب شرایط ورود می‌کردند، عنوان کرد: تحولات سوریه و گسترش تروریسم در خاورمیانه برای روسیه اهمیت یافته است و آنها نمی‌خواهند غرب آسیا وارد بحران و درگیری مجددی شود که از دل آن نیروهای افراطی رشد کنند.
این کارشناس مسائل بین الملل افزود: بخشی از هدف سفر پوتین به ریاض آن است که نقش روسیه به عنوان کشوری که روندها را مدیریت می‌کند و اثرگذار است، ایفا شود و به دلیل روابط خوب مسکو با همه طرف‌های درگیر در خاورمیانه اجازه ندهد بحران‌ها در خاورمیانه رشد کنند.
روسیه مایل به میانجیگری میان ایران و عربستان است
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه مناسبات دو جانبه در سفر پوتین دنبال شده و مسائل اقتصادی برای روسیه مهم است، یادآور شد: هرچند عربستان عمده تسلیحات خود را از آمریکا و کشورهای غربی دریافت می‌کند ولی روس‌ها بدشان نمی‌آید از بخشی از این بازار پرسود بهره‌مند شوند و از این مسئله برای برای گسترش رابطه با ریاض استفاده کنند. البته بحث سرمایه‌گذاری دو کشور نیز مطرح است که هنوز به رقم قابل توجهی نرسیده اما می‌توانند تعیین‌کننده باشد.
شوری در پاسخ به این سوال که روسیه چندین بار در گذشته بحث میانجیگری میان ایران و عربستان را مطرح کرده است. آیا در سفر پوتین این مسئله مطرح می‌شود؟ بیان کرد: روسیه بدش نمی‌آید اگر فرصتی برایش به دست بیاید، این سناریو را مطرح کند ولی آنها شانس‌شان را برای موفقیت زیاد نمی‌دانند. نه ریاض متاثر از مسکو است و نه تهران؛ اگرچه روسیه با هر دو کشور رابطه خوبی دارد ولی با توجه به شرایط منطقه، روس‌ها شانس خود را زیاد نمی‌دانند چرا که آمریکا علاقه‌مند نیست و اجازه نمی‌دهد آنها نقش میانجیگر را میان ایران و عربستان ایفا کنند.
وی درباره حل و فصل احتمالی بحران در سوریه در پی سفر پوتین به ریاض هم گفت: شرایط سوریه در حال ورود به مقطع تدوین قانون اساسی از طریق تشکیل کمیته مربوطه است. این موضوع هم‌اینک مهمترین مسئله روند آستانه و همچنین روند ژنو است. اگر مسکو بتواند ریاض را به نحوی در این موضوع با خود هماهنگ کند، حتماً این تلاش‌ها موثر است چرا که بخشی از نیروهای معارضه در سوریه تحت تاثیر عربستان هستند.
این کارشناس ارشد مسائل اوراسیا افزود: حتماً یکی از دستورکارهای پوتین در ریاض، ایجاد هماهنگی میان عربستان و روسیه برای تشکیل کمیته تدوین قانون اساسی است اگرچه فاصله این دو کشور در این مسئله زیاد است.
نظر شما