ژئو پارک یا پارک زمین شناسی بر اساس تعریف یونسکو منطقه‌ای با وسعت کافی است که مرزهای آن به وضوح مشخص شده و چندین پدیده بارز زمین شناسی در محدوده آن قرار گرفته باشد. این محدوده باید بتواند در توسعه اقتصادی جوامع پیرامونی خود نقش موثری ایفا کند.ژئوپارک ممکن است علاوه بر پدیده‌های زمین شناسی از آثار تاریخی، بوم شناسی، باستان شناسی و میراث فرهنگی و طبیعی دیگر نیز برخوردار باشد.
به گزارش روز پنجشنبه روابط عمومی استانداری مازندران ، نخستین نشست تخصصی ژئو پارک مازندران با حضور استاندار ، عضو هیات ارزیابان رسمی ژئو پارک های جهانی یونسکو و برخی مدیران دستگاه های اجرایی مسئول با هدف شناسایی نقاط دارای قابلیت برای این مهم برگزار شد.
استاندار مازندران در این نشست با اشاره به اهمیت و ارزش مدل های جدید گردشگری و اقتصادی نظیر ژئو پارک، گفت: مازندران دارای ظرفیت های زمین شناختی ویژه برای ایجاد ژئو پارک و توسعه ژئوتوریسم است.
احمد حسین زادگان نخستین زیرساخت فرهنگی برای شناسایی و تعریف ژئو پارک در استان را درک و احساس ضرورت ایجاد آن در سیستم مدیریتی استان دانست و تاکید کرد که باید کمیته ای برای مدیریت موضوع و نحوه نقش آفرینی دستگاه ها برای این منظور تشکیل شود.
ظرفیت های بزرگ مازندران برای ژئو پارک
علیرضا امری کاظمی، عضو هیات ارزیابان رسمی ژئو پارک های جهانی یونسکو نیز در این نشست گفت: برآنیم تا یک برنامه جهانی مبتنی بر محیط زیست پایدار برای ژئو پارک های مازندران و مختصات طبیعی و زمین شناختی این استان در جهت بهره برداری مستمر، درست و اصولی تدوین و ارایه کنیم.
وی با اعلام این که ۳۰ نقطه به این منظور در کشور شناسایی شده است، افزود: در مازندران چندین ظرفیت بزرگ برای ژئو پارک وجود دارد که می توان با تکیه بر مواریث زمین شناختی؛ ظرفیت های خوبی را برای ژئو توریسم فراهم آورد.
امری کاظمی، تعداد ژئو پارک های جهان را ۱۴۷ قطعه در ۱۴۱ کشور اعلام کرد و گفت : در حال حاضر تنها ژئوپارک ثبت شده خاورمیانه در یونسکو در قشم است و دو محدوده ی ارس و طبس نامزد ثبت جهانی در سال های آتی هستند.
ژئوپارک قشم در سال ۲۰۰۶ میلادی برابر با ۱۳۸۵ هجری شمسی در شبکه جهانی ژئوپارک‌های یونسکو ثبت شد. این پارک زمین شناسی به خاطر قرار گرفتن در کنار ساحل و جنگل های حرا شامل چندین پدیده زمین شناسی است و به همین دلیل هم از ژئو پارک های خاص جهان محسوب می شود.
ثبت ملی ژئوپارک مازندران کمتر از یک سال
عضو هیات ارزیابان رسمی ژئو پارک های جهانی یونسکو با اعلام این که ژئوپارک یک قلمرو بزرگ با هدف توسعه پایدار منطقه و حفاظت از سایت های حساس و مواریث ارزشمند زمین شناسی است ، گفت هدف ژئوپارک ؛ همگرایی دستگاه های اجرایی و جوامع محلی برای ایجاد ارزش افزوده برای کل منطقه است.
امری کاظمی با اشاره به این که در این مورد ابتدا باید برنامه ریزی صورت گیرد و پروژه های مورد نیاز اجرا و سپس برای ارایه آماده گردد، افزود : با تمرکز و همکاری همه دستگاه ها در زمانی کمتر از یکسال؛ ثبت ملی ژئو پارک مازندران می تواند اتفاق بیفتد و یکسال پس از آن به یونسکو ارایه شود.
وی گفت : ژئوپارک ها عمدتا در کشورهای اقتصادی و توسعه یافته راه اندازی شده اند چرا که نگاه به این مهم در این کشورها به عنوان یک ظرفیت اقتصادی بزرگ است.
در این جلسه با حضور استاندار مازندران پس از بحث و بررسی های تخصصی مقرر شد که کار گروه تشکیل ژئوپارک مازندران؛ ذیل یکی از معاونت های استانداری تشکیل و اقدامات اولیه جهت ثبت ملی مناطق پیشنهادی انجام پذیرد.
نامزدهای ژئو پارک مازندران
با توجه به این که مهم‌ترین موضوع ژئوپارک‌ها زمین‌شناسی است ؛ ساختار زمین‌شناسی در مازندران فرصت های زیادی را برای این منظور در خود جای داده است که از جمله آن می توان به منطقه هزارجریب بزرگ از منتهی الیه شرق در گلوگاه تا کیاسر در شهرستان ساری ، منطقه دماوند و منطقه علم‌کوه در غرب به عنوان نامزدهای مهم ژئوپارک استان یاد کرد که حتی می توانند با یکدیگر زنجیره ژئوپارک‌های مازندران را تشکیل دهند.
ژئو پارک‌ها در دنیا فرصت‌های اقتصادی را برای جوامع محلی و حتی ملی ایجاد می کنند . وقتی منطقه‌ای به عنوان ژئوپارک توسعه می‌یابد، در درجه نخست محیط زیست طبیعی حفظ می‌شود، در مرحله بعدی جامعه مهمان یعنی گردشگران حضور می‌یابند. همچنین در ژئوپارک‌ها به مردم آموزش عمومی داده می‌شود که چگونه با طبیعت و حیوانات برخورد کنند.
یکی از مزیت های مهم ژئوپارک‌ها این است که سبب ماندگاری بومیان در منطقه می شوند چرا که گردشگرانی که برای دیدن ژئوپارک به منطقه می روند نیاز به خدمات مختلف از غذا گرفته تا راهنما ، حمل و نقل و اسکان دارند و به همین دلیل سبب ایجاد اشتغال و درآمدزایی می شوند و فرصت اقتصادی و توانمندی ایجاد می کنند.
از آنجایی که مازندران مهم ترین مقصد گردشگری طبیعی ایران محسوب می شود و بر اساس آمارهای رسمی سالانه ۶۰ میلیون نفر شب اقامت گردشگر در این استان ثبت می شود، تعریف ژئو پارک می تواند گام مهمی برای هدفمند کردن گردشگری در این استان به شمار بیاید.
در حال حاضر به استناد آمارهای رسمی بیش از ۷۰ درصد گردشگری مازندران به دریا وابستگی دارد و جنگل هم در کنار آن انگیزه مضاعف برای سفر به این استان می دهد ولی با همه اینها گردشگری مازندران با همه این ظرفیت ها غیرهدفمند است چون آورده اقتصادی ملموسی برای استان ندارد در حالی که تبعات منفی آن از زباله گرفته تا اثرگذاری فرهنگی بسیار زیاد است.
ژئو پارک مازندران همچنین می تواند این استان را به مقصدی مهم برای گردشگران خارجی تبدیل کند . در حال حاضر مازندران مقصد گردشگران خارجی نیست چون این استان نه تنها در انتخاب مقصد در دنیا ناشناخته است ، بلکه مشابه طبیعت استان در سطحی که در حال حاضر زبانزد گردشگران و مسافران است ، در دنیا بسیار زیاد وجود دارد در حالی که مازندران با ظرفیت های زمین شناختی مانند کوه دماوند، چشمه‌های آب معدنی گوگردی، چشمه سورت و همچنین در اختیار داشتن بیشترین وسعت جنگل های هیرکانی و حتی محوطه های تاریخی چند هزارساله به جهان معرفی نشده است.
دست‌افزارهای ۴۰۰ هزار ساله، غارهای هزاران ساله، محوطه‌هایی مثل گوهر تپه، وستمین کیاسر، تپه کلار، برج‌های آرامگاهی رسکت و لاجیم، گورستان سفید چاه، باغ عباس آباد، شهر بندری و تاریخی فرح‌آباد از جمله ظرفیت های مغفول مانده مازندران هستند که با تعریف ژئو پارک می توانند به جذابیت های اضافی برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شوند.
یکی دیگر از مزیت های ژئو پارک اعمال ضوابط خاص یونسکو بر آنهاست و به عبارتی منطقه ای که به عنوان ژئوپارک‌ها تعریف می شود تحت حمایت این سازمان بین المللی قرار می گیرد و کارشناسان یونسکو هم به جوامع محلی آموزش می دهند آنچه را که در معرض انقراض وجود دارد مثل ببر ، پلنگ ، شوکا و حتی گونه های مختلف گیاهی اقدامات حمایتی انجام دهند.
نظر شما