همچنین برآوردها نشان از افزایش دو برابری عده مبتلایان به دیابت در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا دارد یعنی ۳۵ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر به ۷۲ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر خواهد رسید. در ایران نیز بیش از ۱۲ درصد بزرگسالان به دیابت مبتلا هستند و این مساله به معضلی بهداشتی، درمانی و اجتماعی بدل شده است.
دیابت یکی از مهم ترین بیماری های مزمن غیرواگیر است که رتبه های مرگ و میر آن در زمره ۶ بیماری اول در دنیا است. کشور ما نیز مستثنی نبوده، به طوری که داده های بهداشت و درمان کشور نشان می دهد طی سال های ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۹ مرگ و میر ۴۰ درصد، ازکارافتادگی ۱۳ درصد، سال های از دست رفته زندگی ۶۰ درصد در بیماران دیابتی افزایش یافته است، تا سه دهه پیش درمان دارویی دیابت منحصر به گروهی از داروهای خوراکی و انسولین ساده بود ولی در دهه های اخیر داروهای خوراکی متعددی برای درمان دیابت تولید شده است و همچنین انسولین های نوترکیب برای درمان بیماران عرضه شده اند.
داروهای جدید گران تر بوده و بین ۱۰ تا ۲۰ برابر هزینه بیشتری را به بیماران تحمیل می کنند، استفاده از این داروها برای همه بیماران دیابتی جز در کشورهای با تولید ناخالص بالا، امکان پذیر نیست. حتی در آن کشورها نیز راهنماهای متعدد برای کاهش هزینه های مراقبت دیابت درنظرگرفته می شود.
اسدالله رجب عضو انجمن دیابت ایران در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: کلمه دیابت برگرفته از کلمه یونانی سیفون است که نشانه دو ویژگی پر ادراری و پرنوشی در افراد مبتلا به این بیماری است و دیابت بیماریی است که بر استفاده بدن از گلوکز اثر می گذارد.
وی می افزاید: دیابت نوع یک پنج تا ۱۰ درصد از موارد ابتلا را به خود اختصاص می دهد، در این بیماری پانکراس قادر به ساختن انسولین نیست، بدن همچنان از طریق مصرف غذا، گلوکز دریافت می کند اما گلوکز نمی تواند وارد سلول شود، برای حل این مشکل فردی که دیابت نوع یک دارد، نیاز به دریافت انسولین از طریق تزریقات منظم دارد.
رجب با بیان اینکه ۹ تا ۹۵ درصد از کل موارد دیابت مربوط به دیابت نوع ۲ است و در این بیماری پانکراس هنوز انسولین می سازد، اظهار داشت: ترشح انسولین در این بیماری کاهش یافته یا به درستی در بدن عمل نمی کند. ریزسلول ها نیز نسبت به عمل انسولین مقاومت می کنند که دلیل اصلی این مقاومت چاقی و اضافه وزن است.
وی تصریح کرد: پیش از ابتلا به دیابت نوع ۲ افراد به شرایطی دچار می شوند که در آن هیچ یک از علایم مربوط به دیابت مشاهده نمی شود که به این حالت مرحله پیش دیابت گفته می شود، در این حالت قندخون فرد بالاتر از میزان طبیعی بوده ولی نه به میزانی که به عنوان دیابت شناخته شود.
رجب با اشاره به اینکه دستورالعمل های بالینی سال‌هاست به ما توصیه می کند هر فرد دیابتی باید از آموزش های لازم برخوردار شود، گفت: این آموزش ها باید بلافاصله بعد از تشخیص دیابت آغاز شود و سپس بر اساس نیاز بیمار ادامه یابد، این آموزش ها نه فقط فرد دیابتی بلکه اطرافیان وی را نیز باید دربرگیرد.
وی اظهار داشت: اصولا تغییر هر رفتار، زمانی میسر است که به فرد اطلاعات مربوط به رفتار هدف داده شود و انگیزه کافی برای مشارکت در تغییر رفتار و اعمال رفتار جدید به وجود آید. در واقع این مهم ترین و برجسته ترین وظایف یک آموزش دهنده است.
رضا منادی متخصص غدد نیز در زمینه چالش های درمان دیابت به خبرنگار ایرنا می گوید: درمان بیماری های مزمن که با عوارض متعدد و ازکارافتادگی همراه هستند، در همه کشورهای دنیا با چالش های زیادی همراه و در سال های اخیر، مردم کشور ما برای پرداخت هزینه های درمان با مشکلات عدیده ای روبرو بوده اند. میزان پرداخت از جیب حتی برای بیمه شدگان در سال ۸۸ حدود ۶۰ درصد و اکنون حدود ۸۰ درصد تخمین زده می شود. در حالی که این میزان در کشورهای توسعه یافته و حتی برخی کشورهای در حال توسعه، کمتر از ۲۰ درصد است.
وی تاکید می کند: همکاران پزشک معمولا عوارض دارویی را به بیمار گوشزد می کنند و در صورت بروز هر یک از عوارض، راهنمای مقابله با آن و مراقبت از سلامت بیمار را تعلیم می دهند، اما پزشکان معمولا هزینه امور تشخیصی و درمانی را که تجویز می کنند، با بیمار در میان نمی گذارند، لذا بسیاری از مواقع بیمار بدون آمادگی قبلی با مشکلات عدیده ای در پرداخت هزینه ها روبرو می شود.
این استاد دانشگاه می گوید: شرایط کنونی می طلبد که ما پزشکان، طبیبانه با پرداخت از جیب بیماران برخورد کنیم، این امر سبک جدیدی در ویزیت بیماران توسط پزشک ایجاد می کند. همچنین تقویت این باور که در زمره مسئولیت های پزشک است تا هزینه های تشخیص و درمانی و نسخه هایی را که برای بیمار تجویز می کند، با او در میان بگذارد، امری کاملا ضروری است.
منادی می افزاید: پزشک قبل از نوشتن نسخه وضعیت مالی بیمار را در نظر داشته باشد و از نوشتن داروهایی که گران هستند و مشابه ارزانتری دارند، خودداری کند، در مواردی که داروهای جدید بسیار گرانی به بازار عرضه شده، که درصد اندکی ارجحیت به داروی قبلی دارد، پزشک مخارج آن را (بدون سوگیری) با بیمار در میان گذاشته و تصمیم را به بیمار واگذارد.
وی می گوید: در مواقعی که روش های درمانی متعددی وجود دارد که تفاوت عمده ای از نظر تاثیر ندارند، هزینه درمان به ویژه پرداخت از جیب بیماران به بیمار اطلاع داده شود، برخی بیماران ناچار هستند درمانی را انتخاب کنند که به زندگی آن ها لطمه ای وارد نکند.
منادی خاطرنشان می کند: داروسازان از اشاعه فرهنگ استفاده از داروهای خارجی گران قیمت خودداری کنند، مخارج این داروها همگی از جیب بیماران پرداخت می شوند و اکثریت آن ها بر داروهای داخلی ارجحیت ندارند.
نظر شما