عدالت آموزشی در علوم پزشکی باید پیاده‌سازی شود

علی اکبر حقدوست امروز دوشنبه در نشست خبری به مناسبت گرامیداشت دهه فجر اظهار داشت: ما به پیاده سازی مفهوم عدالت آموزشی معتقدیم که ترجمان آن اجرای آمایش سرزمینی است.
وی افزود: اکنون باید مفاهیم کلیدی که جنبه عدالت و افزایش کیفیت را دارند، دنبال کرد. ما معتقد به پیاده سازی مفهوم عدالت آموزش هستیم.
حقدوست تصریح کرد: آموزش علوم پزشکی از نظر اندازه شاید کمی کوچکتر از حوزه های دیگر آموزش عالی باشد، اما اهمیت ویژه ای دارد؛ چرا که بسیاری از دانشجویان دوره های پزشکی زمان طولانی تری همراه ما هستند. همچنین در تحصیلات تکمیلی انبوه رشته های دستیاری، تخصصی و فوق تخصصی وجود دارد. از سویی آموزش در این حوزه باید مطلوب باشد؛ زیرا پزشکان با انسان ها به عنوان اشرف مخلوقات سر وکار دارند. 
وی با اشاره به سرعت تغییرات در حوزه علمی و پزشکی کشور ادامه داد: دانشجویان باید قدرت خودتوانمندسازی و خودشکوفایی داشته باشند. دانشجویان علوم پزشکی از سال سوم به بعد تعطیلات ندارند، کشیک های طولانی و سخت در کنار کتب درسی دشوار دارند.

حقدوست عنوان کرد: باید به گونه ای حرکت کنیم که پس از چند سال تمامی خدمات آموزشی بهداشت، درمانی در تمامی ۱۰ نقطه کلان شهری و سایر نقاط ارائه شود.
وی ادامه داد: همچنین جذب دانشجوی بومی در کلان مناطق باید پررنگ شود؛ اگرچه این به معنای انحصار نیست بلکه تبادل دانشجو میان مناطق می تواند صورت گیرد.
معاون آموزشی وزارت بهداشت در ادامه از تلاش برای ترجمه نقشه خدمات و تعریف ماموریت دانشگاه ها خبر داد و گفت: نقشه توسعه هیات علمی دانشگاه ها نیز در حال ترسیم است و بیش از ۸۰ درصد رشته ها و مقاطع در آن تعیین تکلیف شده اند.

حقدوست در ادامه بر لزوم ارتقای کیفیت آموزشی تاکید کرد و گفت: مفهوم کیفیت باید با عینک آینده نگارانه دنبال شود. در این مسیر باید تحقق همگرایی علوم، استفاده بهینه از ظرفیت هیات علمی، تعیین مرز میان وزارتخانه های علوم و بهداشت و تعیین مرز میان معاونت آموزشی وزارت بهداشت انجام و گفت وگوهای مطلوب شکل گیرد.
وی افزود: در سال های ۹۰ و ۹۴ در دو نوبت دانشگاه های علوم پزشکی در طرحی به نام راد سنجش شدند. اکنون ارزیابی عملکرد آموزشی دانشگاه های علوم پزشکی کشور در مرحله سوم قرار گرفته است و تا پایان سال نتایج اعلام می شود.
معاون آموزشی وزارت بهداشت بر رقابت سازنده برای توسعه کیفیت اعتبارسنجی دانشگاه ها تاکید و عنوان کرد: استانداردها وضع شده و فاصله دانشگاه ها با استانداردها سنجیده شده است. 

وی ادامه داد: یکی دیگر از اقدامات مهم در اعتلای علمی سلامت، آموزش مهارتی است که وزارت بهداشت این مهم را از طریق مرکز آموزش مهارت های ملی اجرایی می سازد. این مرکز شرایطی را فراهم می سازد تا بخش خصوصی، غیردولتی، انجمن ها، سمن ها و دانشگاه های علوم پزشکی با فرمول مشخص دوره های مهارتی را مدیریت کنند.
حقدوست با اشاره به مرکز تحقیقات مطالعات راهبردی آموزشی اظهار داشت: این مرکز نیز در راستای حمایت و تسریع پژوهش های کاربردی در حوزه آموزش علوم پزشکی تاسیس شده است و در مدت کوتاه توانسته ۲۵۰ طرح را محقق سازد و بیش از ۸۰۰ طرح دریافت کرده است.

معاون آموزشی وزارت بهداشت به راه اندازی نظام پاسخگویی اشاره و تصریح کرد: در مدیریت فارغ از شعارزدگی باید به مفهوم پاسخگویی و شفافیت توجه کرد که می تواند به ارتقای سلامت منجر شود. 
وی گفت: صدای دانشجویان نه فقط به شکل اعتراض و نامه بلکه در ساختار اداری روشن باید شنیده و در تصمیم گیری ها وارد شود.

ارتقای وضعیت توزیع پزشک 
حقدوست در باره وضعیت توزیع پزشکان در سراسر کشور افزود: کمبود پزشک مفهوم نسبی است. در شهر بابک حدود سه متخصص داشتیم، در پایان دوره مدیریت من ۱۴ متخصص در آنجا وجود داشت. این اتفاق در سراسر کشور رخ داده است. بیش از ۱۰ متخصص در استان سیستان و بلوچستان وجود دارد که تمامی آن‌ها برای شهر زاهدان نیست. توقع مردم در بسیاری مواقع منطقی است و گاهی از روی ناآگاهی توقع زیادی دارند. در هیچ‌کجای دنیا میزان ارائه خدمات سلامت متناسب با انتظارات مردم نیست؛ حتی در کشورهای توسعه‌یافته، صف دریافت خدمات درمانی طولانی‌تر از کشور ماست.
وی ادامه داد: ۱۹۰ متخصص و ۳۱۰ فوق تخصص به‌عنوان عضو هیات علمی بالینی در سیستم آموزشی و درمانی کشور توزیع شده اند.

کنکور؛ معضل اجتماعی
معاون آموزشی وزیر بهداشت در پاسخ به سوالی درباره حذف کنکور گفت: کنکور بحث وزارت بهداشت، علوم و آموزش و پرورش نیست؛ بلکه معضلی اجتماعی است، سهم کنکور در سبد خانوار قابل توجه است. حضور شرکت‌ها و موسسات توانمندسازی کنکور در تلویزیون از برنامه‌های سلامت خیلی بیشتر است. پیچیدن نسخه‌ای معجزه‌آسا در این زمینه غیرممکن به‌نظر می‌رسد. شورای عالی انقلاب فرهنگی، جلسات زیادی در این زمینه برگزار کرده؛ اما همچنان فشار روانی روی داوطلبان و خانواده‌ها وجود دارد و از طرفی بازار کار برای بسیاری از رشته‌ها مهیا نیست.
حقدوست یادآور شد: مطالعات عمیقی در بحث کنکور انجام شده است. مجلس حذف کنکور را مصوب کرد، اما تا فراهم نشدن ساختار اجتماعی و فرهنگی، چنین موضوعی امکان‌پذیر نیست.
وی درباره سهمیه‌ها گفت: تصمیم بر آن شد شورای عالی انقلاب فرهنگی در این‌باره موضع نهایی را اعلام کند. امید است این شورا با توجه به اهمیت و فوریت موضوع، تصمیمی مدبرانه اتخاذ کند تا در کنکور سال بعد لحاظ شود. احتمالا برخی سهمیه‌ها اصلاح یا تعدیل خواهند شد.
وی عنوان کرد: وزارت علوم به تنهایی نمی تواند فرمولی برای کنکور صادر کند. ریشه کنکور در نوع امتحان گیری آن نیست و تا زمانی که تفاوت شمار داوطلبان در رشته های پزشکی و غیرپزشکی اختلاف داشته باشد، چنین وضعیتی وجود دارد.

حقدوست در ادامه در باره سهمیه ها افزود: موظف هستیم قوانین بالادستی را به بهترین شکل رعایت کنیم، این قوانین خالی از خطا نیستند و نوشته بشر است و اشکالات آن ها پس از اجرا دیده می شود. اشکالات دیده شده در حال بررسی هستند و در قالب لایحه از دولت به مجلس ارائه شده است.

وی درباره احتمال افزایش ظرفیت دانشجوی پزشکی از طریق کنکور عنوان کرد: ممکن است در برخی رشته‌ها کاهش نیز داشته باشیم، اما در مجموع ظرفیتی نزدیک به رقم سال گذشته خواهیم داشت.
حقدوست در مورد بومی‌گزینی اظهار داشت: بومی‌گزینی قانون مجلس است و باید ۳۰ درصد ظرفیت پذیرش را به خود اختصاص دهد. همان زمان اعلام کردیم این امر شدنی نیست؛ چون در برخی استان‌ها تعداد متقاضیان به ۳۰ درصد نمی‌رسد.
 

فروش صندلی نداریم

معاون آموزشی وزارت بهداشت درباره فروش صندلی در دانشگاه های علوم پزشکی توضیح داد: تاکنون هیچ تخلفی در پذیرش دانشجوی علوم پزشکی و صندلی‌فروشی از طریق کنکور گزارش و پیدا نشده است. در انتقال دانشجو از خارج به دانشگاه‌های زیرمجموعه وزارت بهداشت، کنترل‌های بسیار دقیقی انجام می‌شود. خبرنگاران می‌توانند هر زمان به وزارت بهداشت بیایند و روند انتقال را مشاهده کنند.

معاون آموزشی وزیر بهداشت گفت: تعداد مصاحبه‌های داوطلبان متقاضی ورود به داخل برای کاهش استرس خانواده ها افزایش یافته و از ۳۰ مصاحبه در هفته به بیش از ۱۰۰ مصاحبه رسیده است.

وی در مورد آمار دانشجویان خارجی محصل در کشور گفت: ۲ هزار و ۶۳۸ دانشجوی خارجی در ایران تحصیل می‌کنند. بسته آمایشی، یکی از موارد بسته تحول است. افزایش ۶ برابری تعداد دانشجویان خارجی، بحث مرجعیت علمی، برگزاری عمده آزمون‌ها به‌صورت الکترونیک از دیگر عناوین بسته تحول به‌شمار می‌رود.