تنیدگی مسئولیت‌پذیری عمومی و تدبیر دولتی برای عبور از کرونا

دکتر محمود شارع پور از اساتید جامعه شناسی دانشگاه مازندران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: شاید در زمینه پیشگیری از ورود ویروس کرونا به کشور از سوی حاکمیت سهل‌انگاری‌هایی صورت گرفته است که باید در جای خود رسیدگی و برای مردم شفاف سازی شود،اما اکنون وقت عذرخواهی های تشریفاتی و یا به دنبال مقصر گشتن نیست. 

وی افزود: اکنون کل ساختار اجتماعی کشور از حکومت تا لایه های پایین اقتصادی و فرهنگی با ویروس کرونا درگیر هستند و نیاز به عزمی جدی در تمامی اقشار برای برخورد و مقابله با این بحران است. 

استاد جامعه شناسی دانشگاه مازندران گفت: مسئله کرونا را نمی توان مانند یک بحران عمرانی و یا اقتصادی دانست تا دولت را برای آن بازخواست کرد و یاهمانند یک آئین فرهنگی غلط نیست تا جامعه را برای آن سرزنش و ملامت کرد، بلکه بحران ویروس کرونا فرا ساختاری بوده و باید همه اجزای جامعه در برابر آن برای خود سهم و نقش قائل باشند. 

دکتر شارع پور این مسئله را که ویروس کرونا تقصیر دولت است ویا اینکه مردم در گسترش ویروس کرونا مقصر هستند را یک برداشت غلط و اشتباه توصیف کرد و گفت: این برداشت غلط نه تنها می‌تواند عواقب بسیار خطرناکی داشته باشد، بلکه متاسفانه تمام انرژی که تاکنون برای درمان و یا پیشگیری از شیوع این ویروس انجام شده را به هدر خواهد داد. 

وی معتقد است که همه اقشار باید در مقابله با ویروس کرونا مسئولیت خود را پذیرفته و ایفای نقش کنند و از طرف دیگر دولت و حاکمیت نیز نه تنها مردم را هدایت کند، بلکه آنها را محرم خود دانسته و با اتخاذ تصمیمات درست در وهله نخست امنیت روانی و سپس سلامت فیزیکی مردم را فراهم کند. 

تدبیر درست سهم دولت در بحران کرونا

استاد جامعه شناسی دانشگاه مازندران اظهار داشت: بزرگ‌ترین وظیفه دولت در شرایط کنونی اندیشیدن تدبیر درست ، تصمیم گیری بدور از هیجان یا احساسات و کله شقی و استفاده از رهنمود متخصصان و کارشناسان در تصمیم گیری است . 

شارع پور با اشاره به اینکه ویروس کرونا یک مجادله سیاسی-نظامی نیست که با روش ها و الگوهای سیاسی-نظامی حل شود، افزود: باید در تصمیم سازی ها و اجرای تصمیمات متخصصان پزشکی و کارشناسان اجتماعی نقش تعیین کننده را ایفا کنند. 

وی افزود: سازمان بهداشت جهانی تأکید می‌کند که اپیدمی ویروس کرونا  فقط با رهیافتی جمعی، هماهنگ و جامع که تمام مولفه‌های ماشین حکومتی در آن دخیل باشند و هماهنگ کار کنند، به عقب رانده می‌شود.

این استاد جامعه شناسی با اشاره به اینکه سرباز را بی‌سلاح به جنگ فرستادن، هنر نیست گفت: انتظار می‌رود دولت با تمام توان خود برای کمک به نظام سلامت ورود کند و مردم نیز به صورت دقیق با اقدامات دولت آگاه شده و نسبت به شکست ها و پیروزی های طرح های مقابله با ویروس کرونا اشنا شوند. 

شارع پور با بیان اینکه متاسفانه مردم در تناقض گفته های دولتی قرار دارند ، افزود: از یک طرف گفته می شود کرونا را جدی بگیرید زیرا بسیار خطرناک است و از طرف دیگر رسانه ملی با پمپاژ اخبار از مردم می‌خواهد که از ویروس کرونا نترسند و در مقابل آن ایستادگی کنند. همچنین آمارهای به ظاهر خوشحال کننده از مسئولان پزشکی می شنویم که با اطلاعات پیرامونی همخوانی ندارند که نتیجه آن کاهش اعتماد عمومی است. 

وی به مسئولیت دیگر دولت پرداخت و گفت: در حال حاضر که تمام افکار و جسم جامعه با بحران کرونا درگیر است انتظار می رود تا خود شخص رئیس‌جمهور و یا معاون اول او، مسئولیت مستقیم ستاد مبارزه با کرونا را بر عهده گرفته و ضمن تأمین تجهیزات موردنیاز کادرهای درمانی را تأمین کنند و مسائل را به صورت مستقیم رهبری کنند تا خیال عمومی از این بابت آسوده شود.

استاد جامعه شناسی دانشگاه ادامه داد: استفاده از قوای قهریه برای اجبار افراد بی‌تفاوت و بی‌مسئولیت به رعایت سیاست محدودسازی از دیگر مسئولیت ها و وظایف دولت است و در صورت عدم همراهی این افراد از انواع مجازات‌های قانونی بهره گیرد.

به گفته شارع پور، اکثریت جامعه قادر به فهم این نکته هستند که استفاده از زور و قوای قهریه در این شرایط خاص برای یکجانشینی مردم در جهت منافع تمام مردم کشور است.

وی تصریح کرد: قرنطینه خانگی به اقشار آسیب‌پذیر اقتصادی ضربه می‌زند و ضروری است دولت به سرعت بسته سیاست‌های حمایتی از این اقشار در دوره شرایط اضطراری را تنظیم و ارائه کند. این کار بر همراهی این اقشار با سیاست قطع شبکه انتقال ویروس می‌افزاید. 

استاد جامعه شناسی دانشگاه گفت: کادر پزشکی و درمانی با این کمک دولت و نیروهای نظامی – انتظامی فرصتی خواهند یافت تا از زیر فشار شدید خارج شده و خود را برای مبارزه بهتر بازسازی نماید. اگر چنین نشود، می‌توان انتظار داشت بخش‌هایی از مردم بصورت خودانگیخته و احساسی مبادرت به اجرای ناقص سیاست قرنطینه‌سازی محلی نمایند که زمینه بروز آشفتگی و بی‌ثباتی در کشور را فراهم خواهد ساخت.

شارع پور تاکید کرد: لازم است تا دیر نشده دولت نقش خود را در این زمینه به‌خوبی ایفا نماید و اجرای وظیفه خود را به‌دست افراد خودانگیخته نسپارد. این رفتار دولت به صورت خودکار مسئولیت‌پذیری مردم  همراهی عمومی را به همراه خواهد داشت. 

مسئولت عمومی در قبال ویروس کرونا

استاد جامعه شناسی دانشگاه مازندران بار دیگر به توصیه های سازمان بهداشت جهانی اشاره کرد و گفت: سازمان بهداشت جهانی دائم تأکید می‌کند که  زنجیره انتقال ویروس باید شکسته شود و شکسته شدن این زنجیره مستلزم اتخاذ سیاست‌هایی نظیر ایجاد فاصله اجتماعی بین مردم و در صورت لزوم تا حد قرنطینه خانگی آن‌هاست. 

به گفته شارع پور، با وجود آنکه بارها مسئولین اجرایی و متولیان سلامت کشور از مردم خواسته‌اند که در مبارزه با این ویروس با ماندن درخانه و اجتناب از سفر، به شکسته شدن زنجیره انتقال کمک کنند، ولی گویی هنوز بخشی از جامعه این پیام مهم را نشنیده و با بی‌توجهی به این تذکرات، بار سنگینی بر دوش نظام سلامت کشور اعم از پزشکان و پرستاران می‌گذارد.

وی تشکیل کمپین های مختلف با اسامی متفاوت را در راستای مسئولیت پذیری اجتماعی توصیف کرد و گفت: با وجود اینکه کمپین های اجتماعی در کشورهای توسعه یافته اکنون به یک بازیگر قدرتمند اجتماعی تبدیل شده و مسئولیت آن همانند هنجار های قانونی لازم الاجرا است ، اما در کشور ما هنوز به درستی درک و عمل نشده است .

این جامعه شناس افزود: تا کنون این بی فکری و بی مسئولیتی هزینه های سنگینی بر دوش کشور ، خانواده ها و نظام سلامت وارد کرده است که این خود نیز ریشه در بی کفایتی در اطلاع رسانی دارد. 

شارع پور با اشاره به اینکه برای مسئولیت پذیری باید قشر معتمد جامعه به صحنه وارد شود، گفت: فرهنگیان، هنرمندان، سینماگران وسلبریتی ها ، قهرمانان ملی ، جانبازان و شخصیت‌های معتمد محلی و ملی باید مردم را برای مسئلویت پذیری هدایت کنند.  

او همچنین به تعطیلی ها اشاره کرد و گفت: تعطیلی ادارات، مدارس و دانشگاه‌ها به دلیل نداشتن عوامل بازدارنده مانند قرنطینه های استانی سفرها و جابه جایی ها را افزایش داده است و فشار را بر شبکه سلامت کشور بیشتر کرده است .

این استان جمعه شناسی اظهار داشت: نظام سلامت کشور زیر بار بی‌مسئولیتی عده‌ای از ما مردم و پنددرمانی دولت بدون راهبرد مشخصی برای ممانعت از سفرها تحت فشار سنگینی قرار گرفته است. 

شارع پور تاکید کرد: اکنون وقت آن رسیده تا همه اجزای جامعه از دولت تا کودکان مسئولیت های فردی و اجتماعی خود را پذیرفته و به آن عمل کنند تا بتوان شرایط را برای پشت سرگذاشتن بحران کرونا مساعد ساخت.