ترجمه سفرنامه‌ها همیشه و همواره دشوار بوده است، اطلاعات گسترده و دیدگاه نویسنده می‌تواند کار مترجمان پیچیده‌تر کند، زمان دوری که از آنها می‌گذرد و از دست رفتن بخشی از اطلاعات و حتی اماکن و موقعیت‌ها، مترجم را وادار می‌کند، تغییراتی را در ترجمه اِعمال کند و یا مطالبی را در پانوشت و انتهای کتاب بیاورد، به همین دلیل مترجم سفرنامه باید جدا از دانش زبانی، آگاهی‌های دیگری نیز داشته باشد.
علی اصغر سعیدی، یکی از مترجمان سفرنامه‌های فرانسوی است که از این آگاهی به بهترین شکل بهره برد، او ترجمه سفرنامه ها را از سال های دور آغاز کرد و در این راه قدم‌های مهمی برداشت.
ایران امروز (سفرنامه و بررسی‌های سفیر فرانسه در ایران)، نوشته اوژن اوبن، با ترجمه، حواشی و توضیحات سعیدی، در حجمی بیش از ۵۰۰ صفحه، توسط نشر زوار و نشر علم به چاپ رسیده است. نام حقیقی نویسنده این کتاب کولار دسکو است که در سال ۱۹۵۶ تا ۱۹۵۷ میلادی وزیر مختار کشور فرانسه در ایران بود و این کتاب را با نام مستعار اوبن منتشر کرد.
در این کتاب، که از تبریز آغاز می‌شود و پس از عبور از شهرهای ایران، در به پایان می رسد، نویسنده به بررسی بخش‌های مختلفی از فرهنگ، آداب و رسوم، طبیعت و حتی پیشرفت‌های فنی ایران می‌پردازد و برخی از رسوم دربار قاجاری را نیز بازگو می‌کند.
کتاب دیگری که سعیدی به ترجمه و توشیح آن پرداخته است، سفرنامه مادام کارلا سرنا با عنوان آدم‌ها و آیین‌ها در ایران است.
این کتاب را هم نشر زوار در ۳۴۰ صفحه منتشر کرده است، مادام کارلا سرنا یک جهانگرد ایتالیایی قرن نوزدهم اروپا بود که در زمان حکومت قاجار و همزمان با سلطنت ناصرالدین شاه از طریق دریای خزر به ایران آمد. این کتاب درباره در احوال، خلق و خو و آداب و رسوم ایرانیان است، او نخستین بار ناصرالدین شاه را در پاریس ملاقات کرده است و پس از سفر به ایران، انتقادات و حتی بدگویی‌هایی را از برخی شرایط ایران و زندگی ایرانی در کتاب خود آورده است.
سفرنامه قفقاز و ایران، نوشته ارنست اورسل یکی از مهم‌ترین ترجمه‌های سعیدی است.
اورسل، در سال ۱۸۵۸ در مونس یکی از شهرهای کوچک بلژیک به دنیا آمده و تحصیلات خود را با مدرک دکترای حقوق به پایان رسانده است. او قبل از سفر به مشرق زمین، به کشور پرتغال رفته و کتاب سیری در سرزمین پرتغال، یادداشت‌های یک جهانگرد را بر اساس این سفر نوشته است. سفرنامه قفقاز و ایران، در ۱۸۸۵ در پاریس منتشر شده است و بیست و دو فصل دارد.
اورسل در این کتاب از شهرهایی چون گیلان، قزوین، مازندران و به ویژه تهران که مرکز ایران بوده، روایت کرده است و درباره آداب، مذهب، معماری و مردم ایران، مطالب جالب توجهی را بازگو می‌کند.
کتاب سفیر زیبا اثر ایون گرس نیز یکی دیگر از ترجمه‌های علی اصغر سعیدی است. این کتاب به سرگذشت و سفرنامه ژان باتیست فابر، سفیر فرانسه دربار شاه سلطان حسین صفوی می‌پردازد. او در زمان لوئی چهاردهم برای عقد قراردادی تجاری به دربار شاه سلطان حسین صفوی آمد و همراه او زنی ماجرا جو به نام ماری کلود پوتی بود ک حوادثی گوناگونی را به وجود آورد.
این کتاب توسط نشر تهران در ۴۳۰ صفحه منتشر شده است.
کتاب نامه‌هایی درباره ایران و ترکیه آسیا، نوشته ژی. ام. تانکوانی، نیز ترجمه علی‌اصغر سعیدی است.
نویسنده این سفرنامه، با زبان فارسی آشنایی و از تاریخ ایران آگاهی داشته است، او به به پیشنهاد ژنرال سباستیانی، سفیر وقت فرانسه در امپراتوری عثمانی، در قسطنطنیه به عنوان مترجم به اعضای هیاتی که به ریاست ژنرال گارادن، از سوی ناپلئون عازم ایران بود، دهم سپتامبر ۱۸۰۷، به ایران می‌آید و مشاهدات خود را روز به روز در قالب ۳۶ نامه به رشته تحریر می‌کشد. توصیف شهرهای مسیر، فواصل بین راه، شرح شیوه زندگی اصناف ایرانی ـ از فتحعلی شاه و شاهزاده عباس میرزا تا طبقات پائین و مردم عادی، آداب و معاشرت، خلقیات مردم، پوشش، انواع سرگرمی‌ها، مراسم عزا و جشن و سرور و... از مطالبی هستند که در این کتاب به چشم می‌خورد.
این کتاب ۴۰۰ صفحه‌ای توسط نشر چشمه به چاپ رسیده است.
از دیگر آثاری که با ترجمه علی اصغر سعیدی منتشر شده است به صبوری در سپهر لاجوردی: آخرین آگاهی‌ها درباره تکوین و تحول کیهان، اثر هوبرت ریوز، نشر چشمه؛ آهنگ عشق (سمفونی پاستورال)، نوشته آندره ژید، نشر قطره؛ گنجینه حماسه‌های جهان، اثر ژرار شالیان، نشر چشمه؛ مستی عشق، اثر آندره موروا، نشر قطره می‌توان اشاره کرد.
علی اصغر سعیدی، ۱۳۱۲ در خوی متولد شد، او کارمند سابق وزارت فرهنگ و هنر و فارغ‌التحصیل دکترای ادبیات تطبیقی از کشور فرانسه بود، سعیدی ۱۷ اسفند ۱۳۹۸، در سکوت خبری درگذشت.
نظر شما