غم از دست دادن ققنوس های اورامان برای نجات طبیعت، غمی بس بزرگ و دردناک است، این روزها بوزین و مرخیل بوی مرگ گرفته و در این منطقه حفاظت شده به سختی می توان در میان حجم گسترده ای از دود و آتش نفس کشید و حیات دوباره ای برقرار کرد.
تراژدی چنگ اندازی حریق به جنگل ها و مراتع طبیعی استان هر ساله تکرار می شود و این تراژدی از از روز پنجشنبه در منطقه بوزین و مرخیل باز هم تکرار شد تا اینکه در روز گذشته شعله ورشدن زبانه های های آتش، سه دوستدار طبیعت و فعال زیست محیطی را به کام مرگ فرستاد.
«مختار خندانی» از مؤسسین انجمن ژیوای شهرستان پاوه، یکی از جان باختگان این حادثه دردآور بود، نجات طبیعت از شعله بیرحمانه حریق، غم بزرگ زندگی اش بود و بارها در مصاحبه های خود، بر مشکلات اطفای حریق در این منطقه مرزی تاکید کرده بود و خواهان بیمه و اعطای کارت معتبر به افراد آموزش دیده بود.
هرجا که پای آتش به طبیعت برسد حضور مردم محلی که در راس آن، سمن های زیست محیطی قرار دارند دیده می شود، مردمی که اکثرا با دستان خالی و بدون وسایل و امکانات استاندارد با دلواپسی و بیقراری به نجات طبیعت می شتابند و هنوز هم کمبود وسایل و تجهیزات از سوی آنان یادآور می شود.
بی شک ایثار و از خودگذشتگی مختار به همراه «یاسین کریمی» و «بلال امینی» به قصه ای پرتکرار در حافظه طبیعی اورامان تبدیل می شود تا یادمان نرود برافروختن آتشی کوچک نه تنها ممکن است طبیعت و سرمایه ملی ما را بسوزاند بلکه می تواند جان بگیرد و به دستان خالی طبیعت دوستان هم رحم نکند.
با وجود این همه مصائب و دردبزرگی که زبان از بیانش ناتوان است نباید بازهم آتش سهل انگاری برخی از طبیعت گردان به جان طبیعت برسد و بازهم نباید شاهد جارسوزی و طمع برخی برخی از کشاورزان در اراضی طبیعی و کشاورزی باشیم.
در مهار آتش سوزی مهمترین مساله زمان هست، اگر در دقایق یا ساعات اولیه آتش سوزی، لحظات طلایی را از دست ندهیم، آتش با کمترین آسیب مهار می‌شود ولی اگر زمان بگذرد روند گسترش تصاعدی شده و خسارات جبران ناپذیری به بار خواهد آمد.
برای مقابله و مهار آتش سوزی، باید نیروهای محلی تقویت شود، در سال‌های اخیر تعداد سمن‌ها افزایش یافته و آگاهی جوامع محلی هم بالارفته ولی به دلیل کمبود امکانات حضور نیروهای مردمی با دست خالی کافی نخواهد بود.
کنترل و اطفای حریق نیازمند ادوات است و علاوه براینکه باید اعتباری برای این منظور لحاظ شود باید از ظرفیت سمن ها به هنگام آتش سوزی استفاده کرد چرا که آنان انرژی مضاعفی برای دستگاه های دولتی هستند و بازوان توانمند و ظرفیت خوبی برای کشور قلمداد می شوند.
با توجه به صعب العبور بودن منطقه بوزین مرخیل مهار آتش با نیروی انسانی کار بسیار دشواری است به گونه ای که مدیرکل محیط زیست استان کرمانشاه به ایرنا گفت: آتش فقط با دست و دستگاه دمنده خاموش می شود و هرجا که جاده دسترسی داشته باشد نیز خودرو آتش نشانی به کمک می آید.
فریدون یاوری افزود: صعب العبور بودن و مین گذاری در این منطقه مرزی ایجاب می کند که آتش سوزی با کمک هواپیما و یا بالگرد آب پاش خاموش شود اما ظاهرا اصلا چنین موضوعی در حفاظت از محیط زیست ما جایگاهی ندارد.
وی اضافه کرد: ای کاش برای هر چند استان یک سایت مجهز به هواپیما و یا بالگرد آب پاش تعریف می شد چرا که به گفته او در منطقه ای مانند بوزین و مرخیل به دلیل صعب العبور بودن و شیب تند، امکان سقوط امدادگران بسیار زیاد است.
طبق برآوردی که مدیرکل محیط زیست کرمانشاه دارد تا غروب روز شنبه آتش به جان ۴۳۰ هکتار از منطقه افتاده و پوشش گیاهی آنجا را نابود کرده است؛ البته به گفته یاوری طبق بررسی نقشه های هوایی پوشش جنگلی کمتر آسیب دیده است.
منطقه حفاظت شده بوزین و مرخیل باهدف حمایت از گونه با ارزش شوکا و ارزش‌های رویشگاهی با مساحت ۲۳ هزار و ۷۲۴ هکتار در پاییز ۱۳۷۴ به عنوان منطقه شکار و تیراندازی ممنوع و در سال ۱۳۷۸ حفاظت شده اعلام شد.
شهرستان پاوه در ۱۲۰ کیلومتری شمال غربی کرمانشاه و در منطقه ای کوهستانی واقع شده که بیش از ۷۷ هزار هکتار منابع ملی شامل جنگل و مرتع دارد، منطقه حفاظت شده بوزین و مرخیل حدود ۲۳ هزار ۷۲۴ هکتار مساحت دارد و در منطقه صفر مرزی در بخش باینگان واقع شده است.
استان کرمانشاه ۲ میلیون و ۴۹۹ هزار هکتار مساحت دارد که ۷۰ درصد آن را عرصه‌های منابع طبیعی با بیش از ۵۲۷ هزار هکتار جنگل و یک میلیون و ۱۹۲ هزار هکتار مرتع تشکیل داده است.
گزارش از زهره کریم زاده
