دکتر محمدجواد دهقانی سه‌شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با اعلام این خبر ابراز داشت: این در حالی است که در سال ۲۰۱۹ تعداد مراکز دانشگاهی ایران در نظام رتبه‌بندی لایدن ۲۶ دانشگاه بود.
رئیس مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری با بیان اینکه لایدن از نظام‌های معتبر ارزیابی دانشگاهی است، افزود: هر ساله دانشگاه‌های برتر دنیا در این نظام براساس شاخص‌های معتبر علم سنجی مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار می‌گیرند.
وی عنوان کرد: در سال ۲۰۲۰، دانشگاه‌های دنیا در ۲۰ شاخص در قالب چهار معیار کلی مرجعیت علمی، دیپلماسی علمی، دسترسی آزاد به انتشارات و تنوع جنسیتی در لایدن رتبه بندی شدند و در این ارزیابی از تولیدات علمی دانشگاه‌ها در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ از پایگاه اطلاعاتی Web of Science استفاده شده است.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) اظهار داشت: نظام لایدن در معیار مرجعیت علمی یا تاثیر علمی از شاخص‌هایی همچون مقالات یک‌درصد برتر، مقالات پنج درصد برتر، مقالات ۱۰ درصد برتر و مقالات ۵۰درصد برتر بهره گرفته است.
وی افزود: در معیار دیپلماسی علمی از شاخص‌هایی همانند همکاری علمی، همکاری بین‌المللی، همکاری صنعتی، همکاری علمی با فاصله جغرافیایی کمتر از ۱۰۰ کیلومتر و همکاری علمی با فاصله جغرافیایی بیشتر از ۵۰۰۰ کیلومتر استفاده شده است.
دهقانی معیار دسترسی آزاد به انتشارات را نیز از شاخص‌های مهم در این نظام رتبه‌بندی دانست و گفت: دسترسی آزاد، تعداد انتشارات دسترسی آزاد طلایی، انتشارات دسترسی آزاد هیبرید، انتشارات دسترسی آزاد برنز، انتشارت دسترسی آزاد سبز از موارد در نظر گرفته شده در این شاخص است.
وی افزود: معیار تنوع جنسیتی مواردی همچون شاخص‌های همکاری با نویسندگانی که جنسیت آن‌ها مشخص نیست، نویسندگان مرد ( به نسبت کل نویسندگان)، نویسندگان زن ( به نسبت کل نویسندگان)، نویسندگان مرد (به نسبت تمام نویسندگان مرد و زن)، نویسندگان زن ( به نسبت تمام نویسندگان مرد و زن) را در بر می‌گیرد.
رئیس مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری با بیان اینکه نظام رتبه‌بندی لایدن بر خلاف سایر نظام‌های رتبه‌بندی موجود در دنیا برای دانشگاه‌های حاضر در نظام خود رتبه‌ای واحد محاسبه نمی‌کند، توضیح داد: در نظام لایدن دانشگاه‌ها در همه معیارها و شاخص‌های موجود در نظام لایدن رتبه‌بندی می‌شوند؛ از این رو یکی از ویژگی‌های لایدن این است که به دانشگاه‌های حاضر در رتبه بندی خود، رتبه کل که برگرفته از تاثیر همه شاخص‌ها و وزن‌های مرتبط با آن‌هاست، اختصاص نمی‌دهد بلکه، برای تمامی دانشگاه‌ها در این شاخص‌ها نمرات و رتبه‌ها را جداگانه محاسبه و منتشر می‌کند.
وضعیت دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی لایدن
دهقانی با اشاره به وضعیت دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی لایدن گفت: تعداد دانشگاه‌های حاضر از ایران در رتبه بندی لایدن هر ساله افزایش پیدا کرده است؛ چنانکه ایران که در سال ۲۰۱۲ هیچ دانشگاهی در این رتبه‌بندی نداشت در سال ۲۰۱۳، ۵ دانشگاه، در سال ۲۰۱۴، ۱۲ دانشگاه، در سال ۲۰۱۵، ۱۳ دانشگاه، در سال ۲۰۱۶، ۱۴ دانشگاه، در سال ۲۰۱۷، ۱۸ دانشگاه، در سال ۲۰۱۸، ۲۳ دانشگاه و در سال ۲۰۱۹، ۲۶ دانشگاه در این رتبه‌بندی داشته است.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) درخصوص رتبه‌بندی سال ۲۰۲۰ گفت: ایران با حضور ۳۶ دانشگاه در این نظام رتبه‌بندی در سال جاری، همچون سال‌های گذشته در بین کشورهای اسلامی رتبه نخست را به لحاظ تعداد دانشگاه برتر را در اختیار خود دارد؛ پس از ایران ترکیه و مصر به ترتیب با ۳۰ و ۷ دانشگاه رتبه‌های دوم و سوم را دارند و جایگاه‌های بعدی به ترتیب متعلق به دانشگاه‌های کشورهای مالزی، پاکستان، عربستان، تونس، اردن، امارات، الجزایر، کویت، لبنان، عمان، قطرو اوگانداست.
دهقانی ادامه داد: در سال ۲۰۲۰، دانشگاه‌های تهران، صنعتی امیرکبیر، علوم پزشکی تهران، تربیت مدرس، صنعتی شریف، علم و صنعت ایران، صنعتی اصفهان، فردوسی مشهد، شیراز، تبریز، علوم پزشکی شهید بهشتی، شهید بهشتی، آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، علوم پزشکی تبریز، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، علوم پزشکی مشهد، اصفهان، گیلان، علوم پزشکی شیراز، کاشان، علوم پزشکی اصفهان، سمنان، علوم پزشکی ایران، شهید باهنر کرمان، رازی، بوعلی سینا، پیام نور، ارومیه، صنعتی نوشیروانی بابل، صنعتی مالک اشتر، مازندران، شاهرود، صنعتی سهند، زنجان، شهید چمران اهواز و یزد در رتبه بندی لایدن حضور دارند.
وی ابراز داشت: در معیار مرجعیت علمی تقریباً تمام دانشگاه‌های کشور، به جز پنج دانشگاه، به لحاظ رتبه‌ای نسبت به سال گذشته عملکرد بهتری داشته‌اند و دانشگاه تهران که دانشگاه رتبه اول کشور است، از رتبه ۱۵۶ در سال ۲۰۱۹ به رتبه ۱۴۰ در سال ۲۰۲۰ رسیده است.
معیار دیپلماسی علمی
دهقانی ادامه داد: در معیار دیپلماسی علمی به صورت کلی در رتبه دانشگاه های کشور ارتقای چشمگیری دیده نمی‌شود؛ با این حال بهترین رتبه کشور در این معیار از ۲۱۲ به ۲۰۱ رسیده است.
معیار دسترسی آزاد
وی عنوان کرد: در معیار دسترسی آزاد نیز رتبه دانشگاه‌های کشور تغییر چندانی نداشته است، بهترین رتبه کشور توسط دانشگاه تهران کسب شده که از ۲۱۲ در سال ۲۰۱۹ به ۲۰۱ در سال ۲۰۲۰ ارتقا پیدا کرده است.
معیار تنوع جنسیتی
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) افزود: در معیار تنوع جنسیتی نیز همانند معیارهای دیپلماسی علمی و دسترسی آزاد در رتبه های دانشگاه های کشور تغییر محسوسی دیده نمی شود؛ اما بهترین رتبه کشور توسط دانشگاه علوم پزشکی تهران از ۱۸۶ به ۱۵۶ ارتقا پیدا کرده است.
مقر مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در شیراز است.
نظر شما