احیای دریاچه ارومیه، خط پایانی بر دغدغه نخست آذربایجان

مطرح شدن احیای دریاچه ارومیه در نخستین جلسه هیات دولت به ریاست دکتر حسن روحانی در مرداد سال ۱۳۹۲، سبب شگفتی بسیاری از مردم به ویژه مردم آذربایجان غربی و مناطق حاشیه ای دریاچه شد؛ چرا که قبل از دولت یازدهم، مطالبه برای احیای دریاچه ارومیه یک موضوع امنیتی تلقی می‌شد.

از آنجایی که تا پیش از دکتر حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی، هیچ مسوول کشوری در جلسه مهمی نظیر هیات دولت، به موضوع دریاچه ارومیه نپرداخته بود، طرح این مسئله آن هم در نخستین جلسه برای همه ملت منطقه تازگی داشت ولی در کنار آن، عده ای از مردم نیز به طرح این موضوع، زیاد خوش بین نبودند و آن را در جمع وعده‌های بی سرانجام نظیر دولت های گذشته می‌دانستند.

دیری نگذشت تا با تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه و آغاز اقدامات عملی برای احیای نگین آبی آذربایجان، امید به مردم به جدیت دولت در احیای دریاچه افزایش یافت؛ اما بودند و هستند کسانی که در راستای اهداف سیاسی و جناحی خود و صرفا برای مخالفت با دولت، امید مردم را نشانه رفته‌اند.

مخالفان دولت در حالی برای ناکارآمد نشان دادن ستاد احیا تمامی تلاش خود را به کار گرفتند که پس از گذشت بیش از هفت سال، آخرین گام‌های دولت برای تحقق احیای دریاچه برداشته شده و در این راستا بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد ریال با وجود تحریم و مشکلات اعتباری از سوی دولت تدبیر و امید هزینه شده است؛ هزینه‌ای که نشان داد دولت به موضوعات زیست محیطی و مطالبات مردمی حساسیت کافی دارد.

تلاش‌ها از سوی دولت برای احیای نگین آبی آذربایجان به اندازه‌ای موفق بوده که کارشناسان محیط زیست، راه‌کار نجات تالاب‌های کشور را نیز تدوین برنامه‌ای همچون حیای دریاچه ارومیه می‌دانند.

اکنون وضعیت دریاچه ارومیه  نه تنها امیدوارکننده بوده بلکه تراز آن نسبت به کمترین ارتفاع ثبت شده برای نگین آبی آذربایجان بیش از یک متر و ۵۵ سانتی متر افزایش یافته و این امیدواری را افزایش داده که قول رییس دولت تدبیر و امید به مردم آذربایجان در مسیر پایانی است.

سرمایه‌گذاری ۱۰۰ هزار میلیارد ریالی دولت برای افزایش آب دریاچه ارومیه

رییس سازمان برنامه و بودجه در بازدید اخیر خود از دریاچه ارومیه با اشاره به اهتمام دولت برای رفع دغدغه مردم درباره دریاچه ارومیه گفت: دولت تدبیر و امید برای اجرای طرح های احیایی این دریاچه، ۱۰۰ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری کرده است.

محمدباقر نوبخت افزود: احیای دریاچه ارومیه یک طرح عظیم ملی بود که مردم سراسر ایران و علاقه مندان به طبیعت را در همه نقاط جهان حساس کرده بود و دولت تدبیر و امید نیز در راستای رفع این دغدغه با همه توان وارد کار احیای دریاچه ارومیه شد.

سال ۱۳۹۹، سال پایانی طرح‌های کلیدی احیای دریاچه ارومیه

وی با اشاره به آغاز طرح های احیایی دریاچه ارومیه از سال ۱۳۹۳ بیان کرد: می توانیم سال ۱۳۹۹ را به عنوان سال پایانی اجرای این طرح ها نامگذاری کنیم که در این راستا، ۱۲ طرح احیایی با تلاش خستگی‌ناپذیر دولت تدبیر و امید و همه بخش های مرتبط به سرانجام می‌رسد.

معاون رییس جمهوری اضافه کرد: یکی از قسمت های مهم این طرح ها، انتقال آب از سد کانی سیب به دریاچه ارومیه بود که در این راستا حدود ۳۶ کیلومتر تونل با هدف انتقال سالانه بیش از ۶۰۰ میلیون مترمکعب به این دریاچه احداث شده است.

نوبخت ادامه داد: این کار در مراحل پایانی است به طوری که در اواخر تابستان امسال انتظار بهره برداری از آن را داریم.

وی با اشاره به لزوم اتمام برخی اقدامات جنبی در راستای افتتاح این خط انتقال گفت: امیدواریم آذر یا دی امسال شاهد افتتاح کامل این طرح مهم احیای دریاچه ارومیه باشیم.

انتقال سالانه بیش از یک میلیارد مترمکعب آب به پیکره دریاچه ارومیه

 رییس سازمان حفاظت محیط زیست نیز در بازدید اخیر خود از دریاچه ارومیه گفت: با تدابیر دولت تدبیر و امید در کاهش مصرف آب در حوزه کشاورزی، آب سد کانی سیب، تصفیه خانه‌های ارومیه،  تبریز و سدهای اقماری به بستر دریاچه ارومیه وارد شده، سالانه حدود یک میلیارد مترمکعب افزایش ورودی به دریاچه را خواهیم داشت.

عیسی کلانتری افزود: همه اقدامات سخت افزاری و مهندسی برای احیای دریاچه ارومیه در دولت تدبیر و امید پایان می‌یابد و شرایط با وضعیت مناسب، به دولت آینده تحویل داده خواهد شد.

وی اضافه کرد: هم اینک چهار میلیارد و ۲۹۰ مترمکعب آب در دریاچه ارومیه وجود دارد که این رقم با طرح‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه در دولت تدبیر و امید باید تا هفت سال دیگر به ۱۴.۷ میلیارد مترمکعب برسد.

وی گفت: اتمام کامل طرح‌های احیای دریاچه ارومیه تا پایان سال جاری نیز به حدود ۱۰ هزار میلیارد ریال اعتبار دیگر نیاز دارد.

انتقال آب به دریاچه ارومیه یکی از بزرگترین پروژه‌های آبرسانی کشور

معاون آب و آبفای وزیر نیرو نیز در یکی از شبکه‌های اجتماعی نوشت: سامانه انتقال آب به دریاچه ارومیه با ظرفیت ۶۵۰ میلیون متر مکعب از سد درحال ساخت "کانی سیب" با هدف احیای این دریاچه یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های آبرسانی کشور است که امسال و در دولت تدبیر و امید به نتیجه خواهد رسید.

قاسم تقی‌زاده خامسی با انتشار ویدئویی از خارج‌شدن دستگاه حفار از تونل "زاب" در صفحه اینستاگرام خود نوشت: خروج ماشین حفار از تونل ۳۶ کیلومتری زاب، خوشحالی مهندسان و کارگران شاغل در این پروژه را به همراه داشت.

وی پیشتر درباره دریاچه ارومیه گفته بود: وضعیت دریاچه در دولت تدبیر و امید مناسب شده و حدود ۶ میلیارد متر مکعب از سدها و رودخانه‌ها برای احیای آن در این سال‌ها رهاسازی شده است. نسبت به سال ۱۳۷۴ نیمی از آن پر شده است و با پایان چند طرح مهم و تاثیر گذار تا پایان این دولت حال آن بهتر هم خواهد شد.

وی نوشت: امسال از سدهای استان آذربایجان‌غربی تاکنون یک هزارو ۴۰۰ میلیون متر مکعب آب برای احیای دریاچه رها سازی شده است که دو برابر تعهد پایه است.

پایان یافتن خط انتقال آب به دریاچه ارومیه در مرداد امسال 

استاندار آذربایجان‌غربی با اشاره به اینکه عملیات انتقال آب از سد کانی‌سیب شامل چندین طرح از جمله تونل و کانال خط انتقال می‌باشد، گفت: حفاری تونل این طرح ۳۶ کیلومتری، مرداد امسال پایان می‌یابد.

محمدمهدی شهریاری با اشاره به فعالیت مطلوب مراحل انتقال آب از سد کانی‌سیب به دریاچه ارومیه، افزود: طبق گزارش ارسالی، دستگاه حفاری TBM از سمت ورودی تونل پس از حفاری حدود ۱۲.۵ کیلومتر با موفقیت و با دقت بسیار بالا وارد شفت شده است.

وی اضافه کرد: شفت ایجاد شده در عمق ۸۰ متری محلی برای اورهال دستگاه حفاری TBM بوده و رسیدن به این نقطه از نظر تدقیق مسیر و دقت حفاری از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

استاندار آذربایجان‌غربی ادامه داد: طبق برنامه زمان‌بندی با حفاری یک‌هزار و۹۰۰ متر باقیمانده کل حفاری از سمت ورودی تونل به اتمام خواهد رسید.

شهریاری بیان کرد: از سمت خروجی هم تنها ۳۰۰ متر باقی مانده که دستگاه TBM دوم تا پایان مرداد عملیات حفاری را به اتمام خواهد رساند.

تزریق ۴۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار به طرح انتقال آب دریاچه ارومیه

استاندار آذربایجان‌غربی با اشاره به حل مشکل اعتباری طرح انتقال آب از سد کانی سیب به دریاچه ارومیه در سفر معاون رییس جمهوری به استان گفت: پیش از این سفر چهار هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال برای این طرح اختصاص داده شده بود که سبب تحرک بیشتر اجرایی در این پروژه شد.

محمدمهدی شهریاری افزود: در سفر سال گذشته معاون اول رییس جمهوری به آذربایجان غربی، بخشی از اعتبار این طرح تامین و کسری تامین اعتبار پروژه حل و در این سفر نیز این امر تکمیل شد.

وی گفت: در حال حاضر، بودجه کامل احداث سد کانی سیب و تونل انتقال آب به دریاچه ارومیه تامین شده است.

استاندار آذربایجان‌غربی با اشاره به اینکه علاوه بر تونل انتقال آب به دریاچه، از پساب تصفیه خانه های فاضلاب و سد چپرآباد نیز بخشی از آب مورد نیاز برای احیای دریاچه ارومیه تامین خواهد شد، اظهار داشت: از هرکدام از طرح های سد چپرآباد و پساب تصفیه خانه ها ۵۰ میلیون مترمکعب اختصاص می یابد که رقم قابل توجهی است.

شهریاری ادامه داد: با اتمام پروژه های دریاچه ارومیه و با بارش مناسب بین ۲ تا سه میلیارد مترمکعب آب وارد دریاچه می‌شود که امیدواریم با این رقم طی سال های آینده دریاچه به تراز خوب برسد.

افزایش یک متر و ۵۵ سانتی‌متری تراز دریاچه ارومیه 

رییس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه با اعلام اینکه تراز دریاچه ارومیه به یک‌هزار و ۲۷۱ متر و ۵۹ سانتی‌متر رسیده، افزود: تراز دریاچه ارومیه نسبت به کمترین تراز ثبت شده برای آن در دولت تدبیر و امید بیش از یک متر و ۵۵ سانتی‌متر افزایش یافته است.

فرهاد سرخوش با اعلام اینکه وسعت نگین آبی آذربایجان هم‌اکنون به سه هزار و ۲۳ کیلومتر مربع رسیده است، اظهار داشت: با توجه به کاهش چشم‌گیر بارش‌ها، وضعیت دریاچه ارومیه هم‌اکنون نسبت به سال‌های اخیر مساعد است اما باید توجه کرد که تلاش‌ها برای احیای نگین آبی آذربایجان طبق برنامه ادامه دارد.

وی با اشاره به آغاز فصل گرما و تبخیر بالای آب در حوضه آبریز دریاچه، گفت: حجم آب دریاچه ارومیه نسبت به دوره‌های گذشته وضعیت مناسبی دارد و به چهار میلیارد و ۲۹۰ میلیون مترمکعب رسیده است.

طبیعی بودن کاهش تراز دریاچه ارومیه در فصل گرما

رییس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌غربی با بیان اینکه کاهش تراز دریاچه ارومیه در فصل گرما طبیعی است، گفت: دریاچه ارومیه یک حوضه آبی بسته است و کاهش تراز آن با متوقف شدن آب ورودی به دریاچه و تبخیر بالای آب، موضوعی غیرعادی نیست.

وی افزود: متاسفانه برخی‌ها از تبخیر بالای آب در فصل تابستان سوء استفاده کرده و آن را نشان از اقدامات ناموفق دولت در احیای دریاچه ارومیه القا می‌کنند که به هیچ وجه صحیح نیست.

سرخوش با تاکید بر اینکه حتی باید در انتقاد از دولت انصاف را مدنظر قرار داد، بیان کرد: اعتبارات تزریق شده از ستاد احیا دریاچه ارومیه سبب شد تا بسیاری از حوزه‌های کشاروزی همچون اصلاح الگوی کشت و آبیاری تحت فشار با کمک این ستاد و در راستای کمک به احیای دریاچه اجرایی شود.

به این ترتیب اقدام‌های دولت تدبیر و امید توانست ضمن احیای این نگین ایران زمین،  خطر طوفان‌های نمک را از سر کشورمان دور سازد.

هرچند تراز یک‌هزار و ۲۷۴ متر به عنوان ارتفاع اکولوژیک دریاچه ارومیه اعلام شده‌ ولی این دریاچه در تراز یک‌هزار و ۲۷۲ متر هم شرایط مطلوب خواهد داشت و بیش از ۹۵ درصد کانون‌های ریزگرد آن رفع خواهد شد.