لودویگ ویتگنشتاین (۱۹۵۱-۱۸۸۵م) بی‌شک یکی از بزرگترین فیلسوفان سده بیستم است. آثار مهم او نظیر تراکتاتوس و رسالۀ منطقی-فلسفی از جمله آثار جریان‌ساز در فلسفه معاصر محسوب می‌شوند. به دلیل زبان فشرده، کوتاه و بعضاً غامض آثار او خواندن کتاب هایش برای هر دوستدار مطالعه در وهلۀ اول آسان نیست و سخت می‌نماید. به این دلیل کتاب های جنبی در شرح آرای او می‌توانند یاریگر و روشنگر سرخط اندیشه‌ها باشند و با خواندنشان آسانتر به منظومه فکری و اندیشگیش نزدیک شد.
کتاب چگونه ویتگنشتاین بخوانیم (۲۰۰۵) انتشارات نورتن از جمله موارد بدیع و خواندنی این حوزه محسوب می‌شود. این کتاب یکی از سری مجموعه چگونه بخوانیم‌هاست که در آنها هر نویسنده با گزینش حدوداً ۱۰ قطعه کوتاه از آثار متفکر مورد نظر که به ترتیب زمانند، آنها را حلاجی کرده و ورود خواننده را به جهان فکری مورد نظر تسهیل می‌کند. این مجموعه به سرویراستاری سایمون کریچلی تهیه شده است که به متفکرانی نظیر فروید، نیچه، داروین، شکسپیر و مارکی دو ساد پرداخته است و تلاش می‌کند با دادن سرنخ‌هایی از مهمترین و مبنایی‌ترین رویکردهای آن شخصیت‌ها، خواننده را در پیمودن ادامه راه مطالعه آثار آن متفکران یاری کند.
در کتاب مربوط به ویتگنشتاین که مورد بحث ماست هم، ری مانک با گزینش یازده نوشته از او که به ترتیب گاه‌شماری مرتب شده‌اند، کوشیده است که شمایی از جزئیات و فعالیت‌های فلسفی این فیلسوف بزرگ سده بیست را بنمایاند. فیلسوفی که بیشتر فلسفه را نه مجموعه‌ای از آموزه‌ها، بلکه یک فعالیت منطقی در جهت شفاف‌سازی از ابهامات و بازی‌های افسونگرانه زبان به شمار می‌آورد.
کتاب از یک پیشگفتار کوتاه در رابطه با مجموعه چگونه بخوانیم‌ها و نیز یازده بخش و در نهایت گاه‌شمار زندگی ویتگنشتاین تشکیل شده است. یازده بخش به ترتیب عبارتند از: منطق، علم و تجارت، پاک کردن فلسفه در سه کلمه، به تصویر کشیدن جهان، گزاره چیست؟، فلسفه چیست؟ فروپاشی فرم منطقی، فلسفۀ نوین: رها کردن ناب‌بودن بلورمانند منطق، بازی‌های زبانی، آیا زبان خصوصی می‌تواند وجود داشته باشد؟، فهم روح نگارش ویتگنشتاین و فهمیدن دیگران، فهمیدن خودمان: شواهد ارزیابی‌ناپذیر.
در پشت جلد کتاب آمده است: هر چند موضوع نوشته‌های ویتگنشتاین مشابه موضوعات مطرح شده از طرف دیگر فیلسوفان تحلیلی- ماهیت منطق، مرزهای زبان، تحلیل معنا- است، اما او این کار را به سبکی شاعرانه انجام داد؛ همین امر کار او را از دیگر همتایانش متمایز می‌سازد و پرسش از چگونه خواندن ویتگنشتاین را به پرسشی به‌جا بدل می‌نماید. بنا به استدلال ری مانک در بُن اندیشه‌های ویتگنشتاین عزمی راسخ برای مقاومت در برابر علم‌گرایی عصر ما و نوعی تأکید بر انسجام و خودسامانیِ اشکال غیرعلمی فهمیدن وجود دارد. ویتگنشتاین تلاش می‌کرد، روشن سازد که فهم مورد نظر ما در فلسفه شبیه به فهم ممکن ما از یک فرد، یک قطعه موسیقی یا یک شعر است.
گفتنی است که کتاب چگونه ویتگنشتاین بخوانیم از سری مجموعه چگونه بخوانیم‌ها به تالیف ری مانک و سرویراستاری سایمون کریچلی و ترجمۀ همایون کاکاسلطانی به زبان فارسی از سوی نشر نی برای نخستین بار در سال ۱۳۹۷ منتشر شده است. شمارگان این کتاب ۱۰۰۰ و تعداد صفحات ۱۲۷ صفحه و قیمت چاپ نخست ۱۵ هزارتومان است.
نظر شما