از چهره اهالی کوچه و خیابان مناطق ترکمن‌نشین گلستان می‌شود فهمید که حال و روز شهر غیرعادی است که بخشی از آن به خاطر استفاده از ماسک و توصیه های پزشکی برای مهار کرونا و بخشی دیگر به خاطر ازدحام در خرید لباس و خوراکی های عید است.
عیدقربان یکی از مناسبت‌های مورد احترام ترکمن ها محسوب می شود که در زبان ترکمنی به آن "قربانلق" می‌گویند.
دید و بازدیدهای چند روزه، نونوار کردن البسه و منازل قربانی گاو(اویله) و گوسفند (توقلی) از جمله آداب ترکمن ها در عید قربان است که کرونا امکان برگزاری برخی از آنها را نمی دهد و در این شرایط تغییرات اساسی در اجرای آن بسیار محتمل است.
آیین کر یا شستن و نظافت لباس های و اسباب خانه، رسمی است که امسال هرچند برگزار می شود اما رنگ و لعاب الکل به خود گرفته و فرسنگ ها از قواعد اولیه خود دور شده است
در سال های قبل، شستن قالیچه ترکمن و چارقدها بیشتر مد نظر زنان ترکمن و کاری تقریبا تشریفاتی به شمار می رفت اما امسال بیش از شستشو، ضدعفونی کردن خانه ها مورد توجه قرار می گیرد.
پشتی های ترکمن ها، قالیچه ها. و نمدها با الکل آشنا می شوند تا شاید اهالی خانه بتوانند از اقوام و نزدیکان خود بدون دغدغه انتقال و ابتلا به کرونا برای دقایقی پذیرایی کنند.
مشخص نبودن برگزاری نماز عید قربان در مصلاها که در زبان ترکمنی به آن عیدگاه می گویند سبب شده تا هنوز جنب و جوشی مانند سال‌های قبل برای آیین کر در عیدگاه و مصلی ها دیده نشود .
کرونا علاوه بر اینکه رویه نظافت و پاکسازی خانه ها و مساجد را تغییر داده، بر رسم دیگر این قوم گلستانی نیز اثر داشته است.
خیرات و توزیع نذری پیش از فرارسیدن عید قربان یا قوقن‌پایلماق یکی از رسوم دیرینه ترکمن های ساکن گلستان است که برگزاری امسال آن به اما و اگرهای زیادی بستگی دارد.
در قوقن‌پایماق زنان و دختران ترکمن با پخت انواع شیرینی مانند بیشمه و بورک و توزیع آن بین همسایه ها، خیرات و نذری برای رفتگان و درگذشتگان خود داده و نوید فرا رسیدن عید قربان را می دهند .
از معروف‌ترین آیین ترکمن ها در روز عید قربان، تهیه غذا از گوشت قربانی است.
این غذا که به "قورمه شوری" معروف است از گوشت قربانی تهیه می‌شود و با آن از میهمانان پذیرایی می‌شود.
ترکمن‌ها معتقدند، قورمه شور اثر چشم زخم و یا چشم شور را از بین می‌برد و از طرفی، خوردن آن سبب قوت بدن می‌شود اما با اوضاع و احوال کرونا مشخص نیست که آیا بوی قرومه شوری از مطبخ خواهد آمد یا خیر؟
به ظاهر امسال ترکمن ها باید رسومی مانند گرفتن روزه یا "قربان شور" و یا تاب بازی "هندی‌لیگ" را فراموش کنند و نوعروسان هم فقط با پوشیدن لباس های مخصوصی در خلوت و تنهایی به جشن و شادمانی بپزدازند تا مزاحمت کرونا، از دیار صحرا رخت بر بندند.
قربانی شور از جمله آیین‌های رسمی است که مردان و زنان ترکمن شب قبل از عید قربان انجام داده و با غسل و شستشوی خود با طهارت و پاکی به سراغ و استقبال عید می زوند.
جدا از گرانی بازار و کسادی کسب و کار، ضرورت حفظ ملاحظات بهداشتی امکان برگزاری این رسم ها را بسیار ضعیف کرده است.
با اوضاع و احوال فعلی گلستان هنوز مجوزی برای برپایی نماز عید قربان صادر نشده و بسیاری از قالیچه ها و جانمازی های خوش نقش بافت زنان ترکمن امسال از پستوی خانه، منازل چوبی ساحل نشینان ترکمن خارج نخواهد شد.
کم توجهی برخی گروه‌های مردم شرق گلستان به توصیه‌های مسوولان و رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی بویژه در آستانه عید سعید قربان همچنین گله‌مندی و ابراز نگرانی معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را نیز در سفر چند روز پیش خود به گلستان و بازدید از برخی مراکز درمانی این استان بویژه نواحی شرقی آن را به همراه داشت.
دکتر ایرج حریرچی با اشاره به آمار نگران‌کننده ابتلا به کرونا در مناطق شرقی گلستان از مردم این منطقه خواست برای در امان ماندن از آسیب‌های این بیماری، پروتکل‌های بهداشتی را بویژه در عمل به آداب و رسوم محلی از جمله عید سعید قربان و عزاداری محروم و صفر رعایت کنند تا شاهد تشدید بیماری کرونا نباشیم.
وی افزود: در شرایطی که به دلیل شیوع کرونا، برگزاری نماز جماعت یا حج تمتع تعطیل شده، مردم باید برنامه‌های تجمعی مانند عروسی و دورهمی‌ها را به خاطر دور ماندن از آسیب کرونا به تاخیر بیندازند و در این راه از علما و روحانیون مذاهب اسلامی می‌خواهیم تا برای کمک به مجموعه بهداشت و درمان کشور و اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به مردم وارد عمل شده و با توصیه های بهداشتی خود به مردم از جان مسلمانان صیانت کنند.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز شنبه گفت: تاکنون ۲۸۸ هزار و ۸۳۹ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و با فوت ۱۹۵ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، شمار جان‌باختگان کرونا در کشور به ۱۵ هزار و ۴۸۴ نفر رسید.
نظر شما