به گزارش ایرنا صنعت چاپ و نشر از صنایع پیشتاز در حوزه فرهنگ و هنر محسوب می‌شود و بیشتر فعالیت‌های فرهنگی به ویژه مطبوعاتی و انتشاراتی با آن گره خورده است.
صنعت چاپ در استان خراسان جنوبی به طور رسمی از سال ۱۳۳۷ آغاز به فعالیت کرد و اولین چاپخانه با نام چاپ زرین با همت و سرمایه‌گذاری ۶ نفر در خیابان حکیم نزاری فعلی بیرجند راه‌اندازی شد.
این چاپخانه تنها چاپخانه در جنوب خراسان بزرگ بود که سفارش‌های گناباد، قاین، سربیشه و نهبندان را انجام می‌داد.
در واقع قدمت طولانی صنعت چاپ در خراسان جنوبی را باید به پیشینه فرهنگی و آموزشی این منطقه که شهرت ملی دارد، نسبت داد و بخش مهمی از آثار برجا مانده از بزرگان علم و ادب خراسان جنوبی مدیون چاپخانه‌هاست.
اکنون نیز ۶۰ چاپخانه در شهرستان‌های مختلف خراسان جنوبی مشغول فعالیت هستند که بخشی مهم از اقتصاد فرهنگ این استان را تشکیل می‌دهد.
معاون امور فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی گفت: در حال حاضر چاپخانه‌های استان با تجهیزات و امکانات به روز، با ظرفیت بالا و کیفیت مطلوب محصولات چاپی، همتراز و همسطح با سایر استان‌ها فعالیت دارند و همزمان با شصت سالگی این صنعت در استان بزرگترین ماشین چاپ رول ۱۰ رنگ در جنوب شرق کشور با ظرفیت ۳۵ هزار برگ در یکی از چاپخانه‌های استان شروع به فعالیت کرد.
محمود رمضانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: چاپخانه‌های استان در زمینه‌های پیش از چاپ، چاپ و پس از چاپ و با انواع مختلف چاپ سنتی، افست، لیتوگرافی، فلکسو و روتوگراور، سیلک، دیجیتال و چاپ خاص در استان فعالیت دارند.
وی افزود ۲۹ چاپخانه در مرکز استان (بیرجند) مشغول به کار هستند.
وی گفت: همچنین در شهرستان‌های فردوس و طبس هر کدام ۹ چاپخانه، قاینات چهار چاپخانه، شهرستان‌های نهبندان، سرایان و سربیشه هر کدام ۲ چاپخانه و در شهرستان‌های درمیان، بشرویه و خوسف هر کدام یک چاپخانه فعال هستند و در زیرکوه یک چاپخانه در مرحله راه‌اندازی است.
سفارش خارج استان برای چاپخانه‌های خراسان جنوبی
معاون امور فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی بیان کرد: اکنون چاپخانه‌های استان علاوه بر پاسخگویی به نیازهای چاپ و بسته‌بندی داخل استان، سفارش‌های چاپی زیادی از استان‌های همجوار به خصوص سیستان و بلوچستان، کرمان و خراسان شمالی دارند و بسیاری از کارهای چاپی استان از طریق گمرک مشهد به کشور افغانستان صادر می‌شود.
وی گفت: صنعت چاپ حساس‌ترین نقش را در توسعه فرهنگی و اجتماعی یک جامعه برعهده دارد و هرچه این صنعت پیشرفت و توسعه بیشتری پیدا کند، میراث مکتوب یک کشور با کیفیت برتری به آیندگان سپرده خواهد شد.
رمضانی اضافه کرد: چاپخانه‌داران در استان خراسان جنوبی در زمینه معرفی خود باید بیشتر کار کنند و یکی از دلایل اصلی خروج کارهای چاپی از داخل استان به دیگر استان‌های کشور همین موضوع است.
وی گفت: چاپخانه‌داران باید ظرفیت‌های خود را به خوبی به مردم معرفی کنند زیرا در حال حاضر چاپخانه‌های خراسان جنوبی ظرفیت‌های کم‌نظیری دارند اما در بحث معرفی این ظرفیت‌ها باید تلاش بیشتری صورت گیرد چون وظیفه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی صدور مجوز، نظارت و حمایت‌های لازم است.
وی اظهار داشت: برای حمایت از صنعت چاپ تفاهم‌نامه‌ای بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بانک مرکزی امضا شد تا به چاپخانه‌داران وام ارائه شود و تعدادی از چاپخانه‌داران استان هم از این وام استفاده کردند.
معاون امور فرهنگی و رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی گفت: همچنین چاپ کتاب‌هایی که در چاپخانه‌های استان انجام شود، از طرف اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان حمایت ویژه می‌شود و این گونه کتاب‌ها را با تعداد بیشتری از کتاب نویسنده‌ای که در چاپخانه خارج استان چاپ شود، خریداری می‌کنیم.
وی افزود: البته برخی چاپخانه‌های خراسان جنوبی ظرفیت‌های خود را به خوبی معرفی کرده‌اند و بیشتر سفارش آنها از خارج استان است از این رو بقیه چاپخانه‌داران استان هم باید به دنبال معرفی ظرفیت‌های خود و تبلیغات باشند.
همچنین صنعت چاپ خراسان جنوبی این روزها متاثر از شرایط کشور با مشکلاتی مانند گرانی کاغذ، خروج آثار چاپی از استان، نبود بسته‌های حمایتی، شیوع کرونا و تعدیل نیروی انسانی دست و پنجه نرم می‌کند که خروج از این وضعیت نیازمند توجه و حمایت ویژه است.
چاپ از مشهد تا بیرجند
یک فعال صنعت چاپ در خراسان جنوبی گفت: از سال ۱۳۷۹ فعالیت رسانه‌ای خود را شروع کردم و چون آن زمان چاپخانه‌ای در بیرجند نبود که چاپ افست را انجام دهد، هر ماه همه فایل چاپی خود را به مشهد می‌بردم و در زیرزمین روزنامه توس کار چاپ را انجام می‌دادم.
ابوالفضل زاهدی پور افزود: سال ۱۳۹۵ چاپ افست را خودم راه‌اندازی کردم و همچنان فعال است.
وی اظهار داشت: در حال حاضر صنعت چاپ در خراسان جنوبی هزینه بالایی را بر چاپخانه‌داران تحمیل می‌کند زیرا مواد اولیه مثل کاغذ، زینک، داروی ظهور فیلم و سایر موارد را نداریم و چون از مرکز دور هستیم تهیه این مواد هزینه بالایی را به ما تحمیل می‌کند.
وی گفت: اگر دستگاه چاپی خراب شود امکان تعمیر آن در استان وجود ندارد و دستگاه مدت‌ها از کار می‌افتد چون باید متخصص آن را از تهران یا مشهد بیاوریم تا دستگاه را راه‌اندازی مجدد کند.
این فعال صنعت چاپ ادامه داد: در حال حاضر بسیاری از کارهای چاپی استان به استان‌های اصفهان و خراسان رضوی ارسال می‌شود و این هم از دیگر مشکلات این صنعت در استان است چون یک ذهنیت اشتباه بین عموم شکل گرفته که کار چاپ خراسان جنوبی ضعیف است در حالی که چاپخانه‌های استان به امکانات خوب مجهز هستند و کارهای چاپی را با کیفیت بالا انجام می‌دهند.
وی گفت: برای تهیه کاغذ نیز با مشکل جدی مواجه هستیم و باید این کاغذ را از تهران به بیرجند منتقل کنیم که هزینه زیادی را برای حمل بار به چاپخانه‌دار تحمیل می‌کند.
زاهدی افزود: به دلیل گسترش فضای مجازی عده زیادی از چاپ پوستر و بنر خودداری می‌کنند و بخصوص با شیوع کرونا تعداد سفارش‌های کارهای چاپی به شدت کاهش پیدا کرده است.
وی اظهار داشت: دستگاه های متولی در استان باید در تامین مواد اولیه مورد نیاز چاپخانه‌ها مساعدت کنند به شکلی که تهیه کاغذ با ارز دولتی انجام شود.
وی گفت: هرچند باید به سمت کارهای دیگر علاوه بر کارهای صرف چاپی رفت؛ برای مثال در استان‌هایی مثل اصفهان و تهران چاپخانه‌داران به سمت کارتن‌سازی و جعبه‌سازی هم رفته‌اند تا این صنعت پابرجا بماند و این اتفاق باید در خراسان جنوبی هم رخ دهد.
زاهدی افزود: کارخانه‌داران ما که تولید دارند باید تهیه جعبه خود را به چاپخانه‌های داخل استان سفارش دهند تا کار چاپخانه‌ها هم تقویت شود و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی هم می‌تواند میزبان یک جلسه با حضور تولیدکنندگان و چاپخانه‌داران استان باشد و در این خصوص همراهی بخش تولید با صنعت چاپ استان را تقاضا کند.
وی اظهار داشت: کرونا هم ضربه جدی به چاپخانه‌های استان زد و بسیاری از نیروهای خود را به دلیل نبود سفارش تعدیل کردیم اما نمی‌توان کاغذ را از صحنه زندگی مردم حذف کرد چون آنچه روی کاغذ نوشته شود، سند است و نمی‌توان نوشته روی شبکه مجازی را سند قلمداد کرد.
وجود ۶۰ چاپخانه در استان علاوه بر بعد فرهنگی دارای ظرفیت‌های اقتصادی از جمله درآمدزایی و اشتغالزایی نیز است که در کنار توجه و حمایت‌های مالی و فنی باید برای معرفی و تبلیغات آن نیز کوشید.
نظر شما