فرود فلامینگوها زیر سایه خاطرات تلخ بوتولیسم در میانکاله

به گزارش ایرنا ، اوایل بهمن ماه سال گذشته بود که نخستین تلفات فلامینگوها در میانکاله رسانه ای شد. بر اساس گزارش های رسمی دامپزشکی و محیط زیست حدود ۴۰ هزار قطعه از این پرنده در یک دوره یک ماهه تلف شدند . بررسی های بعدی دامپزشکی و محیط زیست نشان داد که این گونه پرنده مهاجر به خاطر تغذیه مسموم به نوعی بیماری به نام بوتولیسم مبتلا و تلف شدند.

کارشناسانی که تلفات فلامینگوها را در منطقه مورد بررسی قرار دادند ، اعلام کردند که تلفات این گونه پرنده به خاطر مسمومیت ناشی از دو میکروب "کلوستریدیوم " و " بوتولینیوم" بوده است که بیماری بوتولیسم یا همان مسمومیت طبیعی را ایجاد می کند.
به اعتقاد این کارشناسان ، با توجه به این که آب تالاب میانکاله به خاطر خشکسالی های چند سال قبل راکد و باتلاقی شده بود ، همین شرایط منجر به تولید سم در گیاه و آب در این منطقه شد و با تغذیه پرندگان از این آب و گیاه منجر به بروز بیماری بوتولیسم و تلفات آنها شد.

امسال در آستانه دومین ماه فصل پاییز به عنوان پیک زمانی کوچ پرندگان مهاجر از مناطق سردسیر سیبری به مناطق شمالی کشور به خصوص استان مازندران ، کوچ فلامینگوها به  تالاب بین المللی میانکاله  که سکونتگاه اصلی زمستانی این گونه پرنده مهاجر به حساب می آید، شروع شده است ، ولی به دلیل عدم تغییر اساسی در میزان آبگیری این تالاب با اجرای نصف و نیمه طرح های احیاء  ، نگرانی در بین هواداران محیط زیست استان به خاطر احتمال تکرار حادثه تلخ تلفات دسته جمعی پرندگان مهاجر افزایش یافته است.

پایش تالاب میانکاله 
رییس اداره حیات وحش محیط زیست استان مازندران در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : خاطره تلخ تلفات چند ده هزاری پرندگان مهاجر زمستان گذران بویژه فلامینگوها که حدود ۷۰ درصد از تلفات مربوط به آنها بود ، تا حد زیادی آمادگی نسبی را برای پایش تالاب بین المللی میانکاله با وجود برخی محدودیت ها و تنگناهای ناشی از کمبود امکانات و تجهیزات و حتی نیروی انسانی ، رقم زد.
کوروس ربیعی افزود : به هر حال احتمال وجود برخی بیماری های فصلی مانند آنفلوانزای پرندگان و حتی مسمومیت غذایی یعنی بوتولیسم در بین پرندگان نیز همانند سایر جانداران وجود دارد، ولی پایش هفتگی از تالاب میانکاله کمک می کند تا چنانچه مورد مشکوکی از تلف شدن پرندگان مشاهده شد، سریع تر برای پیشگیری و حتی در صورت امکان درمان اقدام کرد.
وی دلیل اصلی تلفات چند ده هزاری پرندگان به خاطر بیماری بوتولیسم در سال گذشته را آگاهی یافتن دیر هنگام از شیوع این بیماری و ناشناخته بودن آن دانست.

ربیعی اظهار داشت : در سال جاری برای جلوگیری از تکرار مشکلات سال قبل ، پایش تالاب با حضور کارشناسان دامپزشکی و محیط بانان محیط زیست به طور مرتب در حال انجام است و این رویه کمک می کند تا بتوانیم چنانچه بیماری کشنده ای در بین پرندگان مشاهده شد، سریع برای کاهش اثرات و جلوگیری از ابتلا سایر پرندگان اقدام کنیم.
رییس اداره حیات وحش محیط زیست مازندران گفت : تاکنون هیچ موردی از تلفات مشکوک پرندگان مهاجر زمستان گذران در تالاب بین المللی میانکاله مشاهده نشده است و با شرایط ویژه ای که رخ داده از جمله سرمای زودهنگام در عرض های بالا کره زمین از جمله سیبری ، مهاجرت پرندگان افزایش بیشتری نسبت به سنوات گذشته داشته است.

وی افزود : محیط زیست و دامپزشکی مازندران پایش دایمی تالاب میانکاله را در دستور کاری فصل مهاجرت زمستانی پرندگان قرار دادند و امیدواریم که در سال جاری شاهد تکرار خاطره تلخ سال گذشته نباشیم.
ربیعی در مورد تاثیر مرگ حدود ۴۰ هزار قطعه پرنده مهاجر به خصوص فلامنیگو بر آمار جمعیتی این گروه از پرندگان در سال جاری هم اظهار داشت : در سال گذشته بیشترین تلفات ناشی از بوتولیسم مربوط به گونه هایی چون فلامینگو و چنگر معمولی بود که بیشترین گروه جمعیتی پرندگان مهاجر را تشکیل می دهد و گاهی آمار جمعیتی برخی از این گونه ها چون فلامینگو به حدود ۳۰۰ هزار بال می رسد و تاثیر چندانی این تلفات در آمار جمعیتی اشان نداشت.
وی افزود : در سال جاری با ممنوع شدن شکار پرندگان به دلیل اجرای اصلاحیه قانون شکار و صید ، شاید بهتر بتوان با تمام توان محیط زیست استان برای پایش تالاب برنامه ریزی کرد و بر روی آن متمرکز بود.

تالاب بین المللی میانکاله در شرق مازندران حدود ۴۸ هزار هکتار مساحت دارد و  از سال ۱۳۴۸ به عنوان منطقه حفاظت شده ثبت شد. این تالاب در حال حاضر نیز به عنوان یک ذخیره‌گاه‌های طبیعی زیست‌کره مهم بین‌المللی تحت نظر سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.
تالاب و جزیره میانکاله به دلیل داشتن ذخیره مناسب غذایی به خصوص نزدیکی به دریا و پناهگاه حیات وحش میانکاله با مساخت ۲۰ هزار هکتاری ، محل زمستان گذرانی و جوجه ریزی  صدها هزار بال پرنده مهاجر و همچنین زندگی گونه‌های جانوری و گیاهی مختلف و ارزشمند است. این منطقه به تنهایی بیش از ۶۰ درصد از پرندگان زمستان گذران را میزبانی می کند.
اگر چه در یک دهه گذشته به دلیل خشکسالی حاکم بر مازندران حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد تالاب بین المللی میانکاله رو به خشکی رفت ، ولی با پیگیری استانی و تایید نهاد ریاست جمهوری ، ستاد احیاء میانکاله در دولت یازدهم با مسئولیت معاونت اول رییس جمهوری و دبیری سازمان محیط زیست کشور تشکیل شد و تاکنون توانست برخی طرح ها از جمله تعیین حق آبه ، لایروبی کانال ها و مسیل های آبرسان ، احیاء تالاب های محلی پایین دست را با اعتبار چند ده میلیارد ریالی به نتیجه برساند.

پیش بینی می شود تا پایان دولت دوازدهم طرح های اجرایی برای احیای میانکاله به طور کامل به نتیجه برسد و نشاط بار دیگر به این تالاب بین المللی و یکی از ذخیره گاه های زیست کره جهان باز گردد.