فقر و کرونا؛ نبردی نابرابر

به گزارش روز دوشنبه ایرنا، رسانه های آلمان گزارش دادند طی هفته های اخیر شمار زیادی از کشورهای ثروتمند اروپایی و آمریکایی (کشورهای شمال) روند واکسیناسیون را آغاز کرده اند. این کشورها امیدوارند که تا تابستان بتوانند کل جمعیت خود را از طریق واکسیناسیون در برابر ویروس کرونا مصون کنند هر  چند با مشکلات و مسائلی در این مسیر مواجه شده اند که به نظر می رسد محقق شدن وعده آنها برای تکمیل روند واکسیناسیون تا ماه های آینده، با تاخیر طولانی مواجه شود .

با این حال دهها کشور فقیر و در حال توسعه (کشورهای جنوب) که به تنها با همه گیری دست به گریبان اند، حتی به یک دوز واکسن هم دسترسی ندارند. اکنون با گذشت یک سال از درخواست جهانی برای توزیع عادلانه واکسن، واقعیتی تلخ در پیش روی همگان است. در راستای تهیه و توزیع عادلانه واکسن در کشورهای فقیر و کمتر بهره مند جهان، ابتکار واکسن جهانی موسوم به کوواکس (Covax) در تلاش است دوزهایی را برای کشورهای فقیرتر نیز بدست آورد و اولین توزیع واکسن را در ماه فوریه (بهمن) انجام دهد. اما مشخص است که کوواکس نمی تواند اساساً مشکل توزیع را حل کند.

از همین رو برخی کشورهای در حال توسعه به دنبال کمک گرفتن از چین و روسیه هستند و برخی دیگر نمی توانند کاری جز صبر انجام دهند.کارشناسان می گویند رقابت جهانی برای دریافت دوزهای واکسن بیشتر، در حالی که خیلی از کشورها مشتاقانه منتظر دریافت سهم حداقلی هستند ، مبارزه با همه گیری کرونا را دشوارتر می کند و این برای همه جهان نگران کننده است.

طبق تجزیه و تحلیل فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و جمعیت های هلال احمر(IFRC) نزدیک به ۷۰ درصد واکسیناسیون های انجام شده تاکنون در۵۰ کشور ثروتمند بوده است. با این حال در ۵۰ کشور فقیر تنها یک دهم درصد از دوزهای واکسن، مصرف شده است.«جگن چپاگین» دبیرکل این فدارسیون می گوید:این نگران کننده است زیرا ناعادلانه است و می تواند این همه گیری وحشتناک را طولانی یا حتی بدتر کند.

طبق آمارهای رسمی از بین ۵۴ کشور آفریقایی ، فقط ۶ کشور واکسیناسیون را آغاز کرده اند و تعداد کمی از این کشورها نیز در آسیا وجود دارد. کوواکس اعلام کرده که اولین دوزهای واکسن را در ماه فوریه به کشورهای در حال توسعه می فرستد. اما تاکنون فقط واکسن فایزر-بایون تک تأیید اضطراری سازمان بهداشت جهانی را را دریافت کرده است و دوزهای این واکسن تنها به ۱۸ کشور فرستاده می شود. طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت این کشورها براساس توانایی شان برای ذخیره سازی واکسن در فضای بسیار سرد انتخاب شده اند و مسلما در بین آنها فقیرترین کشورهای جهان دیده نمی شوند.

اینگونه است که تفاوت بین کشورهای فقیر و ثروتمند در برنامه های جهانی برای اقدامات واکسیناسیون آشکار می شود: در حالی که اتحادیه اروپا قصد دارد ۷۰ درصد بزرگسالان را تا پایان تابستان علیه کرونا واکسینه کند، کشوری مانند کنیا در حال برنامه ریزی برای واکسیناسیون بوده و امیدوار است تا ژوئن (خرداد) بتواند نهایتا ۱.۲۵ میلیون نفر را که حدود پنج درصد افراد بالای ۱۸ سال در این کشور آفریقایی را شامل می شود، واکسینه کند.

دولت ویتنام با ۹۶ میلیون نفر جمعیت نیز در تلاش است که حدود ۳۰ میلیون دوز واکسن آسترازنکا را برای ۱۵ میلیون نفر خریداری کند.در تایلند امیدواری وجود دارد که صنعت مهم گردشگری احیا شود و  احتمالاً تنها نیمی از ۷۰ میلیون شهروند تا پایان سال واکسینه می شوند.

اما چرا اینقدر واکسیناسیون کم است و چرا در برخی کشورها خیلی دیر انجام می شود؟ پاسخ آن ساده است: نبود پول.  بسیاری از کشورهای ثروتمند، میلیون ها دوز واکسن را از تولیدکنندگان پیش خرید کرده اند و بنابراین اولین سفارش ها را دریافت کرده اند. اخیراً «جان نکنگاسونگ» رئیس سازمان بهداشت پان آفریقا (CDC) گفت: ما هنوز شروع نکرده ایم زیرا هنوز هیچ واکسنی دریافت نکرده ایم.

این نابرابری در قیمت ها نیز منعکس می شود. در حالی که اتحادیه اروپا ۱.۷۸ یورو برای یک دوز واکسن آسترازنکا پرداخت می کند، اوگاندا باید برای یک دوز ۷ دلار یعنی حدود ۵.۸۰ یورو بپردازد. «ماتشیدیسو موئتی» رئیس دفتر آفریقا سازمان جهانی بهداشت در واکنش به این موضوع می گوید: ما متوجه هستیم که این واقعیت بازارهای جهانی است، اما جای تأسف است که کشورهای فقیرتر باید بیش از کشورهای ثروتمند پول پرداخت کنند.

برای بسیاری از فقیرترین کشورهای جهان ، فقط یک راه باقی مانده است: اینکه صبر کنند و منتظر تصمیم گیری کشورهای ثروتمند بمانند. ابتکار کوواکس نوید تهیه واکسن برای ۱۴۵ کشور شرکت کننده را به طورمتوسط ​​برای ۳.۳ درصد از جمعیت شان تا اواسط سال داده است.این در حالی است که حتی با محقق شدن این وعده نیز تا ایمنی گله ای در جهان هنوز فاصله زیادی باقی است. «دیوید میلیبند» وزیر خارجه اسبق انگلیس و رئیس کمیته نجات بین المللی (IRC) هشدار می دهد: کمبود واکسن ، همراه با ملی گرایی بر سر تهیه واکسن، به ما می گوید که اکثر افراد درمناطق بحران زده و درگیر بیماری، واکسن را دریافت نخواهند کرد.

اما بیماری همه گیر مرز نمی شناسد و کشورهای ثروتمند باید این را به خاطر بسپارند. کارشناسان در این مورد بارها هشدار داده اند که این کشورها برای حفاظت از خودشان هم شده باید در کشورهای در حال توسعه واکسن بزنند، در غیر این صورت ویروس با هواپیمای بعدی به سوی آنها باز می گردد. همانطور که اخیراً «گرد مولر» وزیر توسعه فدرال آلمان هشدار داد؛ همه گیری را باید در سراسر جهان شکست داد.