زاگرس بزرگترین ناحیه رویشی و جنگلی کشور با وسعت بیش از ۶ میلیون هکتار، ۴۱.۹ درصد جنگل‌های کشور را به خود اختصاص داده است.
تغییرات اقلیمی، گسترش آفت و بیماری، خشکسالی، سدسازی، معدن‌کاوی، چرای بی‌رویه دام، آتش‌سوزی، هجوم ریزگردها و اجرای طرح‌های عمرانی از مهمترین عوامل تهدید و تخریب جنگل‌های زاگرس به شمار می‌آید و با وجود برنامه‌هایی که تاکنون برای حفظ و احیای این جنگلها اجرا شده اما حال این جنگلها خوب نیست و ضروری است تا راهکارهای موثرتری تدوین و اجرا شود.
جنگل‌های زاگرس در کشور از ناحیه سردشت آذربایجان غربی تا فیروزآباد فارس امتداد دارد، گونه گیاهی بیشتر این جنگلها بلوط ایرانی است اما سایر گونه‌ها نظیر بنه، بادام، کیکم و گلابی وحشی نیز در این ناحیه رویش دارد.
جنگل‌های زاگرس با توجه به زادآوری محدود و پایین، اکوسیستمی شکننده دارد از همین رو جزو جنگل‌های حفاظتی و حمایتی قرار گرفته است.
حفاظت آب و خاک، کارکردهای مهم جنگل‌های زاگرس است که با توجه به غالب بودن آب و هوای خشک و نیمه‌خشک در کشور از اهمیتی انکارنشدنی برخوردار است.
در سطح جنگل‌های زاگرس ایران ۶ میلیارد مترمکعب معادل ۴۰ درصد از آب کشور توسط پوشش گیاهی ذخیره و به تدریج آزاد می‌شود و توده‌های ارزشمند جنگلی از نظر ژنتیکی که در مناطقی از چهارمحال و بختیاری به صورت توده‌ای یافت می‌شوند و به وسیله قطع درختان یا چرای مفرط دام احتمال کاهش زادآوری آن‌ها وجود دارد به عنوان ذخیره‌گاه جنگلی اعلام می‌شود.
اکنون ۹ ذخیره‌گاه جنگلی قدیمی به مساحت ۸۴۹ هکتار و ۱۰ ذخیره‌گاه جدید به مساحت یک‌هزار و ۵۲۰ هکتار اضافه شده است.
هم‌اکنون یک میلیون و ۳۴۲ هزار و ۸۰۴ هکتار عرصه ملی در چهارمحال و بختیاری وجود دارد که از این سطح یک میلیون و ۱۴ هزار و ۷۹۲ هکتنار مرتع و ۳۲۸ هزار و ۱۲ هکتار جنگل است.
یکی از مهمترین چالشهای جنگل‌های این استان و زاگرس کمبود بارش و خشکسالی است که باعث پدید شدن انواع آفتها و از بین رفتن منبع بزرگ درختان می‌شود
هم‌اکنون ۷۵ هزار هکتار از جنگل‌های بلوط این استان مبتلا و گرفتار بیماری است که از این سطح ۵۰ هزار هکتار درگیر بیماری خشکیدگی بلوط و ۲۵ هزار هکتار گرفتار آفت جوانه‌خوار بلوط شده است.
متاسفانه بیماری‌های خشکیدگی و آفت جوانه‌خوار در جنگل‌های بلوط زاگرس توسعه و شیوع یافته است که در همین راستا، سند ملی توسعه زاگرس با هدف پیشگیری، احیا، توسعه و بهره‌برداری از جنگل‌های زاگرس تدوین شده است و به‌منظور مقابله با بیماری آفت جوانه‌خوار بلوط، چهار هزار هکتار از جنگل‌های بلوط چهارمحال و بختیاری سم‌پاشی شد.
از جمله آفت‌های ناشی از خشکسالی، آفت جوانه‌خوار بلوط است که یکی از مهمترین علت‌های تخریب گونه‌های جنگلی بلوط است که این آفت در مرحله لاروی از جوانه‌ها و برگ‌ها تغذیه و در صورت طغیان درختان را عاری از برگ می‌کند.
مهمترین دلایل خشکیدگی درختان جنگلی چهارمحال و بختیاری شامل افزایش دما، کاهش رطوبت، سمُ‌کوب شدن عرصه‌های جنگلی و آفات و بیماری‌ها است.
رییس سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه ۸۶ درصد مساحت را جنگل ومرتع تشکیل می‌دهد، گفت: خشکیدگی جنگلها و مراتع مهمترین چالش زاگرس و همچنین این استان است.
عطاءالله ابراهیمی گفت: یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار از مساحت چهارمحال و بختیاری را مراتع و جنگلها پوشش داده که حفظ و حراست از این عرصه‌ها و حفاظت از آب و خاک به عنوان میراث آیندگان باید در اولویت قرار گیرد و این زخم بر پیکره زاگرس رفع شود.
وی اظهارداشت: متوسط شیب چهارمحال و بختیاری ۳۴ درصد است که اجرای طرح‌های آبخیزداری در این استان با این میزان شیب ارای اهمیت است تا در زمینه فرسایش خاک، جلوگیری از هدررفت آب و ذخیره آب اثرگذار باشد.
اکنون پویش مردمی احیای جنگل‌های زاگرس در ۱۰ استان محدوده زاگرس در ۲۹۰ هکتار از اراضی چهارمحال و بختیاری نیز آغاز شده است.
بر اساس داده‌های به دست آمده در طی این سال‌ها، نزدیک به ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی جنگلی واقع شده در محدوده زاگرس مورد تهدید و تخریب قرار گرفته است و این موضوع نشان می‌دهد، در صورتی که برنامه و اقدام قابل‌توجهی برای جلوگیری از تخریب‌ها و حفظ جنگلها صورت نگیرد، امنیت حیاتی جمع زیادی از ساکنان این منطقه نیز با خطر مواجهه خواهد شد.
به گزارش ایرنا، یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار از مساحت چهارمحال و بختیاری را مراتع و جنگلها پوشش داده است که رقمی معادل ۸۶.۵ درصد از سطح این استان را شامل می‌شود.
نظر شما