خشکسالی مستمر بزرگترین دشمن تنوع زیستی قم است

اسماعیل احمدیزاده روز یکشنبه درگفت و گو با ایرنا افزود: در دهه‌های گذشته با مدیریت نادرست و استفاده بی‌رویه از منابع آبی و همچنین خشکسالی‌های گسترده، زیستگاه‌های طبیعی استان قم بزرگترین ضربه و آسیب را متحمل شده و گونه‌های گیاهی و جانوری را با خطر نابودی مواجه کرده‌است.

وی با اشاره به قرارگرفتن قم درانتهای حوضه آبریز، احداث سدهای متعدد بر روی رودخانه‌های منتهی به دریاچه نمک و دشت مسیله را همچون قطع رگ‌های حیاتی این خطه دانست و گفت: درحال حاضر اکوسیستم‌های طبیعی قم به ویژه در بخش شرقی استان، پویایی زیستی خود را به شدت از دست داده‌اند.

معاون طبیعی حفاظت محیط زیست قم در ادامه افزود: درگذشته‌های نه چندان دور، دشت مسیله مرتعی بسیار پربرکت همراه با گونه‌های جانوری همچون جبیر و گورخر بوده‌، اما امروز به کانون فعال و بحرانی گرد و غبار مبدل شده‌است که می‌تواند بیش از ۲۵ درصد از جمعیت مرکز کشور را با مخاطره مواجه کند.

وی نسبت به عدم تخصیص حقابه‌های زیست محیطی  قم درسالهای آینده هشدار داد و گفت: ادامه روند کنونی و قطع حقابه‌های استان، منجر به گسترش بی‌حد کانون‌های گرد و غبار و از میان رفتن کامل گونه‌های ارزشمند گیاهی و جانوری همچون هوبره خواهد شد.

احمدیزاده ، وجود تالاب‌های مره، حوض سلطان و بهشت معصومه را نیز در جهت مقابله با اثرات گرد و غبار و حفظ گونه‌های گیاهی و جانوری بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: استان قم درکریدور مهاجرت پرندگان قرار داشته و با خشک شدن این تالاب ها، آسیب‌های جدی برای پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی است.

وی در پایان با بیان اینکه گونه‌های گیاهی و جانوری در مناطقی همچون کهک، کهندان و پلنگ دره نیز تحت تأثیر خشکسالی‌های گسترده، بسیار آسیب دیده‌اند، خاطرنشان کرد: امیدواریم با تخصیص حقابه‌های زیست محیطی و مدیریت درست منابع آبی، شاهد بهبود وضعیت اکوسیستم های شکننده استان باشیم.

درحال حاضر قم دارای یک منطقه حفاظت شده «پلنگ دره» و چهار منطقه شکار ممنوع شامل «کهک»، «کهندان»، «تالاب حوض سلطان» و «تالاب مره» و همچنین ۶ تالاب فصلی و دائمی شامل «حوض سلطان»، «مره»، «بهشت معصومه»، «کوه نمک»، «غدیر» و «دریاچه نمک» است.

تاکنون در این استان ۲۶ گونه پستاندار، ۳۰ گونه خزنده و دوزیست، ۲۵۷ گونه پرنده بومی و مهاجر و ۲۰ گونه ماهی شناسایی شده‌اند و می‌توان گفت قم به لحاظ تنوع گیاهی و جانوری به ویژه در حوزه پرندگان و خزندگان و گیاهان دارویی دارای جایگاه برجسته ای در کشور است.

قم با میانگین بارش سالانه ۱۶۰ میلیمتر و تبخیر سالانه ۳ هزار و ۵۰۰ میلیمتر، منطقه‌ای  کم آب و کم بارانی است.