اکبر سهرابی روز شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: نتایج حاصل از مطالعات زیست‌شناختی، فیلوژنیکی یا تبارزایی، پالئواکولوژیکی، پالئوکلیماتولوژیکی و پالئونتولوژی می‌تواند در بالا بردن سطح علوم زمین و دیرینه‌شناسی کشور موثر باشد.
به گفته وی ثبت شدن نام منطقه فسیلی مراغه به عنوان اولین اثر ملی– طبیعی فسیلی ایران با بالاترین رده حفاظتی محیط زیست و به عنوان بهشت فسیل‌شناسان جهان نیز از دیدگاه‌های فراوان از جمله به لحاظ مطالعات علمی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
وی با بیان اینکه دره گرگ در شمال روستای «مردق» یکی از مهم‌ترین بخش‌های حفاری‌شده در منطقه فسیلی مراغه بوده و فسیل‌های متنوعی از مهره‌داران از این دره استخراج شده، اظهار داشت: فسیل‌های کشف‌شده از این دره شامل عاج ماستودونت، دندان و اسکلت اسب، دندان میمون، آهو، گوزن، شاخ انتیلوپ و قطعه‌هایی از اسکلت فیل است.
به گفته وی در سال ۱۳۸۳ سازمان محیط زیست و موزه تاریخ طبیعی ایران طی یک ابتکار جدید یک دوره استخراج جدید را در حوضه مراغه شروع کردند و در سال ۱۳۸۴ یکهزار و ۲۶ هکتار از اراضی اطراف رودخانه مردق از روستای مردق تا روستای آغاجری، منطقه اثر طبیعی ملی فسیلی مراغه معرفی شد و سازمان محیط زیست یک موزه صحرایی در دره گرگ ایجاد کرد.
وی که نخستین مجری طرح «شناسایی فسیل با هوش مصنوعی» در سطح جهان به شمار می‌رود، ادامه داد: فسیل‌های مهره‌داران کشف‌شده از این منطقه همراه با فونای «پیکرمی» و «ساموس» در یونان یکی از برجسته‌ترین فونای زمانی «میوسن» فوقانی محسوب می‌شود.
به گفته «سهرابی» مجموعه‌های فسیلی کشف‌شده در داخل سازند مراغه شامل رسوبات مردابی، رودخانه‌ای، دریاچه‌ای و دشت سیلابی بوده و دارای گسترش زیادی در دامنه سهند است.
وی اظهار داشت: با توجه به حضور فسیل‌هایی چون انواع هیپاریون‌ها در این منطقه و مقایسه آنها با فسیل‌های دیگر مناطق جهان، سازند مراغه سن میوسن پسین ۷.۵ میلیون تا ۱۲.۵ میلیون سال را نشان می‌دهد.
«سهرابی» اضافه کرد: تجمع موجودات فسیلی به صورت عدسی‌های رسوبی در لایه‌های فسیل‌دار مراغه را می‌توان با پایین آمدن سراسری دمای زمین در ارتباط دانست که باعث مهاجرت موجودات از عرض‌های جغرافیایی بالا به عرض‌های جغرافیایی پایین شد.
وی افزود: تغییر جوی ناشی از فعالیت آتشفشانی سهند نیز به احتمال زیاد باعث مرگ و میر این موجودات شد و همچنین خاکستر آتشفشانی حاصل از این آتشفشان در مدفون شدن و فسیل‌شدگی نقش داشت.
دستاورد نظام اسلامی برای علم دیرینه‌شناسی کشور
۱۸۴۰ میلادی سرآغازی برای مطالعه‌های متخصصان خارجی در منطقه فسیلی مراغه موسوم به «بهشت دیرینه‌شناسان جهان» به شمار می‌رود و از آن تاریخ به بعد بسیاری از فسیل‌شناسان اروپایی، آسیایی و آمریکایی به مطالعه در این منطقه دست زده‌اند اما نتایج آنها را هم در اختیارمان قرار نداده‌اند.
هریک از متخصصان اتریشی، روسی، فرانسوی، ژاپنی، آلمانی و آمریکایی فسیل‌هایی را به عنوان سوغات مراغه با خود برده و پس از توسعه علم دیرینه‌شناسی کشورشان، آنها را در معرض دید قرار داده‌اند؛ بدون آنکه مطالعه آنان نفعی برای ایران و حتی مراغه داشته باشد.
شاید تداوم همین سوءاستفاده خارجی‌ها از ظرفیت دیرینه‌شناسی ایران باعث شده بود که تا دهه ۱۳۸۰ شمسی حتی متخصصان داخلی هم نسبت به اهمیت منطقه فسیلی مراغه به صورت کامل واقف نبودند، زیرا تا آن زمان نتایج مطالعه‌های سیستماتیک، چینه‌شناسی فیزیکی، رسوب‌شناسی، بیوستراتیگرافی، بیوکرونولوژی، پالئواکولوژی و تعیین سن رادیومتریک فسیل های یافته شده در این منطقه در اختیار ما قرار نداشت.
تا اینکه مطالعات پایه‌ای سازمان حفاظت محیط زیست و موزه تاریخ طبیعی ایران در دهه ۸۰ شمسی به دستارودی از جنس تکیه بر توان داخلی در نظام مقدس جمهوری اسلامی تبدیل و معلوم شد که چرا منطقه فسیلی مراغه «بهشت دیرینه‌شناسان جهان» است.
اطلاعات به دست آمده از این مطالعات، به گفته کارشناسان از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ در سطح جهانی انتشار یافت، اطلاعاتی که برای دیرینه‌شناسان جهان تازگی اندکی داشت، اما از پنهان کاری آنان پرده کنار زد.
به گزارش ایرنا مطالعات مربوط به منطقه فسیلی مراغه علاوه بر توسعه علم دیرینه‌شناسی، ظرفیتی برای توسعه گردشگری کشور در زمینه تاریخ طبیعی بر حسب تجربه‌های بین‌المللی محسوب می‌شود؛ ظرفیتی که طی حدود ۲ دهه اخیر و با حفاری‌ها و استخراج فسیل‌ها از سوی سازمان حفاظت محیط زیست بیش از پیش تقویت شده است.
نظر شما