ریزجلبک‌ها منبع غنی محصولات غذایی و بهداشتی/شهرهای جنوبی مناسب برای کشت جلبک

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، ریزجلبک‌ها موجودات تک‌سلولی هستند که در محیط‌های آب شیرین و دریا رشد می‌کنند و از جمله فتوسنتزکنندگان اصلی و تولیدکنندگان اولیه به شمار می روند که در تولید اکسیژن نقش مهمی داشته و ترکیبات تغذیه‌ای غنی را در خود تولید و ذخیره می‌کنند.

اهمیت جلبک ها به‌ دلیل وجود مقادیر بالایی از آنتی اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها، رنگدانه ها، پروتئین، پلی ساکاریدها، لکتین ها، کاروتنویید ها، فیکوبیلین ها، ترکیبات ضد سرطان و تومور، آنتی بیوتیک و ترکیبات ضد ویروسی است که از آن ها در ساخت محصولات مکمل غذایی، نوشیدنی، مواد آرایشی و بهداشتی حاوی اسیدهای چرب غیراشباع بلند زنجیره مفید برای انسان، دام و آبزیان استفاده می‌شود. کشت در محیط آبی دریا و رودخانه و نیز شرایط گلخانه‌ای، نیاز کمتر به آب شیرین با توجه به بحران کم‌آبی، کشت و پرورش آن ها در تمام فصول سال و در مناطق وسیع، از جمله مزایای کشت جلبک‌هاست. 

ایران به دلیل شرایط اقلیمی و آب و هوایی و وجود دریا و سواحل وسیع در شمال و جنوب کشور، جزء چند نقطه برتر مناسب کشت جلبک در دنیاست. خطی ساحلی به مساحت یک هزار و ۸۰۰ کیلومتر دور تا دور ایران را احاطه کرده که ظرفیت بالایی در تولید جلبک دارد. جلبک‌ها استفاده گسترده در صنعت و تجارت، صنایع غذایی، صنایع داروسازی و آرایشی، صنایع رنگرزی، شیمیایی و تولید سوخت های زیستی دارند. 

تولید میکروجلبک در پهنه سواحل

سیما فیاضی دانش‌آموخته رشته زیست‌شناسی از دانشگاه تربیت مدرس در مقطع کارشناسی ارشد همراه با دو پژوهشگر دیگر حوزه زیست‌شناسی با ایجاد یک واحد فناور موفق به تولید میکروجلبک‌ها در مرکز رشد دانشگاه آزاد هرمزگان شده‌ است. این پژوهشگران قصد دارند محصولات دیگر از شاخه جلبک‌ها شامل خوراکی‌ها، نوشیدنی‌ها، محصولات دارویی و بهداشتی و آرایشی شامل ماسک و کرم آبرسان پوست را نیز از جلبک‌ها تولید کنند تا نشان دهند از جلبک محصولات مختلفی مانند کیک، آب‌نبات و حتی نوشابه می توان تولید کرد.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا اظهار داشت: ما کار خود را با تحقیقات در زمینه میکروجلبک آغاز کردیم. در نهایت به تولید این محصول و بعد پودر آن رسیدیم که آن را یا به همین شکل پودر به عطاری ها می فروشیم یا به عنوان مبنا برای محصولات دیگر استفاده می کنیم. اکنون نمونه‌های اولیه محصولات آرایشی را نیز ساخته ایم. منتظر آنالیزهای این محصولات از آزمایشگاه هستیم.

فیاضی افزود: مساله غیر از مجوزهای مورد نیاز از اداره غذا و دارو تامین دریافت سرمایه است. البته دانشگاه کمک هایی کرده ولی برای وارد شدن به مرحله کارگاهی به سرمایه بیشتر نیاز داریم که با صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد صحبت های اولیه را داشته ایم.

شهرهای جنوبی محل مناسب تولید جلبک

وی در توجیه تحقیق و توسعه کشت جلبک‌ها اظهار داشت: جمعیت کره زمین به تدریج رو به افزایش است، از طرف دیگر با مشکل کم‌آبی روبرو هستیم. مطالعات نشان داده است که بشر در آینده با کمبود غذا روبرو می شود. در حالی که جلبک را می توان به راحتی با آب دریا کشت داد، به زمین زراعی نیاز ندارد و می توان در تیوب‌های (محفظه‌های) عمودی آن را کشت داد و به طور کلی با حجم و مصرف آب کم می توان محصول زیادی را کشت داد. 

فیاضی در مورد محیط مناسب برای کشت جلبک گفت: به طور کلی شهرهای جنوبی محیط خوبی برای کشت جلبک دارند؛ زیرا دمای مناسب بین ۲۵ تا ۳۵ درجه است. در حالی که همه شهرها اُفت دما دارند و اگر هم بخواهیم با سرمایش و گرمایش مصنوعی دما را تامین کنیم که اکنون در شهرهای دیگر به این شکل دما را حفظ می کنند، هزینه زیادی دارد. اگر دما از این مقدار کمتر یا بیشتر شود، کل کشت از بین می رود. 

این محقق حوزه زیست‌شناسی ادامه داد: محصولات تولیدی آرایشی ما به صورت نمونه آزمایشگاهی است که در آنها از پودر یا عصاره جلبک همچنین عرقیات و روغن های گیاهی (همیشه بهار، بابونه، شیرین بیان، بهار نارنج، اسطوخودوس، کره کاکائو)، ویتامین E، ویتامین B، کلاژن، الاستین و ویتامین A استفاده شده است.