به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از پایگاه خبری «ائوس» (eos.org)، از سال ۲۰۰۹ تاکنون بسیاری از ساکنان مرکز آمریکا با فعالیت‌های فزاینده زمین‌لرزه‌ای رو به رو بوده‌اند. تحقیقات حاکی از آن است که این لرزش‌ها با تزریق فاضلاب به درون چاه‌های عمیق توسط شرکت‌های نفت و گاز مرتبط هستند. با این حال دینامیک دقیق این زمین‌لرزه‌ها هنوز به طور کامل آشکار نشده است.
گروهی از پژوهشگران تحت هدایت «کالین اِن. پنینگتون» برای آشکار کردن بیشتر حقایق در این زمینه اقدام به تحقیق درباره زمین‌لرزه Mw۴.۰ کرده‌اند که در سال ۲۰۱۵ منطقه «گاتری» در اوکلاهما را لرزاند. این زمین‌لرزه بزرگترین مورد در میان یک رشته زمین‌لرزه در نزدیکی گاتری بود که بر اثر تزریق فاضلاب در این منطقه حادث شدند.
محققان از داده‌های لرزه‌ای (seismic) به طور محاسباتی و معکوس برای تعیین موقعیت دقیق لغزش در امتداد گسل‌ها در طول مدت زمین‌لرزه استفاده کردند. آنان همچنین دینامیک‌های زمین‌لرزه گاتری را با زمین‌لرزه‌های با مقیاس مشابه در امتداد گسل‌های فعال یا مجددا فعال شده در آمریکای شمالی و آسیای شرقی مقایسه کردند.
این محققان دریافتند که زمین‌لرزه Mw۴.۰ در گاتری یک الگوی گسیختگی پیچیده مشابه الگوهای مشهود در زمین‌لرزه در امتداد سایر گسل‌های مجدد فعال شده، داشته است اما زمین‌لرزه‌ها در امتداد گسل‌های فعال متفاوت بوده و الگوهای لغزشی پراکنده‌تری داشتند.
این یافته‌ها حاکی است که دینامیک لغزش زمین‌لرزه پیش‌گفته از شرایط فشار و نیروی غیرهمسانی ناشی شده که پیش از زمین‌لرزه وجود داشته‌اند. تغییرات در فشار منفذ ناشی از تزریق فاضلاب احتمالا بر این شرایط اولیه افزوده است. با این حال، ساختار گسل احتمالا موجب رانش الگوی لغزشی متمایز شده و فشار منفذ نقشی ثانوی داشته است.
این یافته‌ها می‌تواند به راهنمایی تحقیقات بیشتر درباره دینامیک گسل‌های مجدد فعال شده و مدل‌سازی خطر زمین‌لرزه در آینده یاری برساند.
به طور کلی، طی چند دهه گذشته میزان وقوع زلزله در بسیاری از مناطق جهان ازجمله بخش‌های مرکزی و شرقی ایالات‌متحده آمریکا افزایش زیادی داشته است که به باور دانشمندان، دلیل آن اقدامات و فعالیت‌های انسان است. افزایش روش های استخراج نفت ازجمله شکاف در بسترهای آب زیرزمینی سبب شده تا بسیاری از منابع نفت و گاز که پیش از این در لایه‌های زیرین زمین محبوس شده بودند، مورد استفاده قرار گیرند که فضای خالی ایجادشده ناشی از استخراج آن‌ها معمولاً توسط فاضلاب پر می‌شوند.
شرکت‌ها و کمپانی‌های نفتی معمولاً برای پیشگیری از آلوده شدن منابع آب‌های آشامیدنی زیرزمینی، به حفره‌های استخراج‌شده فاضلاب تزریق می‌کنند. به باور پژوهشگران این عمل سبب ایجاد جریان سریع و غیرعادی بروز زلزله در اوکلاهاما و سایر مناطق می شود.
مطالعه زمان‌بندی زلزله‌های رخ‌داده در این مناطق نشان‌دهنده وجود ارتباط بین تزریق فاضلاب به لایه‌های زیرین و عمیق زمین و وقوع زمین‌لرزه است اما دانشمندان زلزله‌شناس قصد دارند پیش‌بینی کنند که زمین‌لرزه در چه فاصله و زمانی از محل تزریق فاضلاب ممکن است رخ دهد.
دانشمندان دریافتند که در بعضی موارد تزریق آب به چاه‌های نفت می‌توانند موجب بروز زمین‌لرزه‌ها تا ۱۰ کیلومتر دورتر شوند. در این مطالعات همچنین مشخص شد تزریق مایعات به سنگ‌های رسوبی به جای سنگ‌های سخت زیرزمینی اغلب موجب بروز زمین‌لرزه‌های بزرگتر و دورتر می‌شود.
نظر شما