گشایش دریچه‌ای نو به روی فرهنگ و هنر/ تغییر ذائقه و اقبال جوانان به موسیقی اصیل خراسان

حوزه استانهای ایرنا: یکسال از سپردن سکان اداره کشور به دولت سیزدهم می‌گذرد، دولتی که به ریاست آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی و با شعار «دولت مردمی، ایران قوی» کار خود را آغاز کرد و به اذعان بسیاری از کارشناسان و ناظران، در تاریخ دولت‌های پس از انقلاب، هیچ دولتی به‌اندازه دولت سیزدهم و آیت‌الله رئیسی میراث‌دار مشکلات، ضعف‌ها و کاستی‌های برجای‌مانده از دولت پیش از خود نبوده است.

وضعیت بد شاخص‌های کلان اقتصادی، کسری بودجه، کاهش ارزش پول ملی، تورم بالا و بسیاری دیگر از چالش‌ها که ماحصل سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات نادرست‌ سال‌های پیش از ۱۴۰۰ بود شرایطی را رقم زد که به گفته آیت‌الله رئیسی در اولین حضور وی در جلسه هیات دولت که با وزرای دولت قبل برگزار شد، نخستین چالش پرداخت حقوق مردادماه بود.

با این حال گرچه چالش‌ها بسیار زیاد بوده و هست، اما با همت مسوولان دولت سیزدهم اعم از رییس جمهور، وزرا و سایر ارکان دستگاه اجرایی، طی یکسال گذشته علاوه بر رفع بسیاری از چالش‌های گذشته و تلاش برای ریل‌گذاری صحیح در مسیر حرکت به سوی شرایط بهتر، اقدامات ارزشمندی نیز در حوزه‌های مختلف عملکردی صورت گرفته است که به نظر می‌رسد با گذشت یک سال از استقرار دولت اکنون نوبت به بازخوانی آن رسیده است.

به گزارش ایرنا، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در یک سال گذشته، در تلاش برای توسعه فعالیتهای فرهنگی و هنری و پررونق کردن سبد فرهنگی خانواده ها بوده و در این مدت شاخص های این حوزه نیز تغییر قابل توجهی داشته است.

رشد فعالیتهای فرهنگی و هنری در خراسان رضوی 

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با حضور در خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز استان در پاسخ به سوال خبرنگاران در خصوص رشد شاخص های فرهنگی و هنری، گفت: میزان وام پرداختی به حوزه مشاغل خانگی طی یکسال گذشته در استان رشد قابل توجهی داشته است به طوری که به بیش از ۱۳۰ طرح فرهنگی و هنری در حوزه مشاغل خانگی وام پرداخته شده که نسبت به مدت مشابه پارسال هزار و ۸۹۰ درصد افزایش داشته است.

محمد حسین‌زاده اظهار داشت: با تلاشهایی که در حوزه تئاتر و سینما انجام گرفت و همزمان با کاهش شیوع کرونا و محدودیتهای ناشی از آن، طی یکسال گذشته شاهد رشد ۱۸ درصدی در ظرفیت سالن های سینمایی، هزار و ۴۰۰ درصدی در تعداد تماشاگران سینمایی، ۲ هزار و ۳۰۰ درصدی در فروش بلیت سینما و ۴۹۷ درصدی در اجرای نمایش در خراسان رضوی بودیم به طوری که در برخی شبها بیش از ۱۲ اثر نمایشی در مشهد به روی صحنه رفته است. 

وی اضافه کرد: همچنین در این مدت در حوزه فرهنگ نیز اتفاقات خوشایندی رخ داد به نحوی که تعداد عناوین کتابهای منتشر شده ۱۳ درصد و شمارگان کتابهای چاپ شده ۲۴ درصد افزایش یافت.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی گفت: نشستهای متعددی با هنرمندان، فعالان فرهنگی، اعضای موسسات و فعالان قرآنی برگزار شده و تلاش شده است که در حوزه قوانین و تسهیل گری در صدور مجوزها، تسریع و پشتیباتی در حوزه فعالیتها، برقراری ارتباط با دستگاه های اجرایی دیگر و ایجاد ارتباط بین عوامل مختلف در این زیست بوم تلاشهای لازم انجام گیرد تا این فعالان، خود مشاور و کمک کار یکدیگر در حوزه های فرهنگ، هنر و قرآن باشند.

تعدد نهادهای فرهنگی و تلاش برای هم افزایی آنها 

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی گفت: رهبر معظم انقلاب در دوره جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی متذکر شدند که ما نیاز به بازنگری در ساختار فرهنگی کشور داریم چرا که با تعدد نهادهای فرهنگی مواجه هستیم که در پاره ای از موارد این تعدد منجر به موازی کاری و تزاحم در حوزه فرهنگی شده است. این دستور موکد رهبری به شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده تا فکری برای تعدد این نهادهای فرهنگی شود لذا در همین راستا برنامه ریزی هایی در سطح ملی انجام گرفته است.

حسین زاده افزود: در مواجهه با تعدد نهادهای فرهنگی در خراسان رضوی تلاش کردیم نقش شورای فرهنگ عمومی را محوری تر و پررنگ تر کنیم چرا که در این شورا عموم دستگاه های فرهنگی حضور دارند و سیاستگذاری های اصلی در این شورا انجام می گیرد، از سوی دیگر سطح هماهنگی و نشست های کاری خود را با دستگاه های فرهنگی در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ارتقا دادیم تا اگر به واسطه همین ساختارها، اختلاف یا موازی کاری یا تزاحمی وجود دارد، خطوط مرزی مشخص شود تا دخالت در کار یکدیگر به وجود نیامده و هم افزایی لازم شکل گیرد.

وی اظهار داشت: برای ایجاد هم افزایی لازم بین دستگاه های فرهنگی در خراسان رضوی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مسوول راهبری زیست بوم فرهنگ و هنر در استان است و با ابزارهایی که به عنوان تنها نهاد حاکمیتی در حوزه فرهنگ و هنر در اختیار دارد، وظیفه اصلی خود در زمینه رسیدگی به فرهنگ و هنر را انجام می دهد، در سطح ملی نیز وزارت فرهنگ تنها وزارتخانه کاملا فرهنگی است، هرچند وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش هم وظایف فرهنگی دارند اما اولویت آنها آموزش و پرورش است.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ارتقای هم افزایی بین دستگاه های فرهنگی، با دستور رییس جمهور، شورای فرهنگ دولت را تشکیل داده است به این معنا که وزارتخانه هایی که وظایف فرهنگی دارند در شورایی ذیل هیات دولت با دبیری وزیر ارشاد هماهنگی ها را انجام می دهند.

حسین زاده بیان کرد: در حوزه سیاستگذاری بخشهای فرهنگ و هنر مشکل یا اختلاف مبنایی وجود ندارد، اما ممکن است در برخی از مباحث سلیقه ای و روشی اختلافاتی وجود داشته باشد که در همین جلسات هماهنگی، مشکلات حل می شود و به هم افزایی می انجامد، در خراسان رضوی نیز چون هماهنگی های بالادستی وجود دارد، با دستگاه های فرهنگی و هنری استان در ارتباط هستیم و به فهم مشترکی رسیده ایم تا هر چقدر بتوانیم عملیاتهای مشترک فرهنگی و هنری را انجام دهیم.

وی تاکید کرد: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجری فرهنگ و هنر نیست و فقط مجوزهای لازم را در این زمینه صادر می کند، این نهاد فقط سیاستگذاری را انجام داده اما بودجه ای برای تولید در اختیار ندارد. این نهاد نقش راهبری دارد تا تولید مزبور به نفع سیاستهایی باشد که در بالادست اتخاذ شده است.

وی اضافه کرد: در حوزه راهبری بخش خصوصی، وظیفه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی این است که ارتباط فعالان حوزه فرهنگی، تشکلها، سمن ها و موسسات و شرکتهای فرهنگی که فعال هستند را با دستگاه های اجرایی هموار کرده و فعالیتهایشان را جهت دهد، این نقش راهبری این اداره کل در زیست بوم فرهنگی و هنری است.

صنایع فرهنگی می توانند سبد سوغات زائر را رونق دهند 

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با اشاره به رویکرد قرارگاهی استاندار برای حل مشکلات بخشهای مختلف استان، گفت: یکی از قرارگاه های ذیل قرارگاه مرکزی حمایت و پشتیبانی از فعالیتهای اقتصادی استان، قرارگاه صنایع فرهنگی است، در چند سال اخیر در حوزه صنایع فرهنگی، اتفاقات خوبی در حوزه فعالان مردمی و بخش خصوصی افتاده و حرکتهای جدی شکل گرفته است.

وی افزود: ضعف خراسان رضوی در حوزه صنایع فرهنگی، نبود نهاد حاکمیتی بالادستی بود که بتواند بین فعالان صنایع فرهنگی هم افزایی لازم را ایجاد و آنها را تقویت و حمایت کند، به عنوان مثال در حوزه صنایع فرهنگی و آرایه های محیطی، به واسطه اینکه مشهد یک شهر فرهنگی است، زائران دوست دارند که در کنار نبات و زعفران، که به عنوان سوغات از این شهر خریداری می کنند، صنایع هنری و فرهنگی مشهد را نیز به عنوان سوغات از این شهر با خود هدیه ببرند.

وی اظهار داشت: تاکنون نیز فروش حجم بالایی از اقلام فرهنگی و هنری مانند کتاب و تابلوها و مجسمه ها ... به عنوان سوغات مشهد به صورت مردمی پیش می رفته و هیچ حمایت حاکمیتی از اینها نشده است، بازیگران این میدان همدیگر را نمی شناسند به عنوان مثال چندین تولیدکننده اسباب بازی در خراسان رضوی وجود دارد که هیچ شناختی از همدیگر ندارند و این زنجیره تولید هم افزا و هماهنگ نیست، در حوزه پوشاک هم با وجود ظرفیتهای فراوان خراسان رضوی، سوغات پوشاک این خطه به چادر مشکی یا چادر رنگی محدود شده است، در حوزه پویانمایی هم ظرفیتهای هنرمندان مشهدی قابل توجه بوده و انیمیشن های کوتاه زیادی در این زمینه تولید شده، اما فقط تاکنون یک اثر پویانمایی بلند ساخته شده است.

حسین زاده اضافه کرد: هدف از شکل گیری قرارگاه صنایع فرهنگی، آشنا کردن ظرفیتهای مزبور و ارتباط گیری آنها با همدیگر است تا اقلام سبد مصرفی فرهنگی زائر، پررونق شود و این اقلام نیز در کنار نبات و زعفران، به عنوان سوغات زائر مشهد خریداری شود.

هم افزایی رسانه ها برای ارایه عملکرد دولت، بهترین نمونه برای جهاد تبیین

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی گفت: در حوزه جهاد تبیین، مهمترین نکته این است که بتوانیم به موقع و به‌هنگام حرفهایمان را چه در حوزه تبیین و چه در حوزه پاسخگویی به شبهات بگوییم، اتفاقی که در هفته دولت افتاد نیز همین بود، در این هفته از همه ظرفیتهای استان استفاده شد تا اقدامات دولت در یکسال گذشته برای مردم تبیین شود، رسانه ها و نخبگان نیز بازوی ما در این بخش هستند و باید با بهره گیری از علاقه ای که رسانه ها به کشور دارند، از این ظرفیت برای حوزه تبیین استفاده شود.

حسین زاده خاطرنشان کرد: البته در حوزه جهاد تبیین ضعفهایی در خراسان رضوی وجود دارد که عمدتا به قوانین مربوط می شود، به عنوان مثال در حوزه رسانه های مجازی چون قوانین مشخصی وجود ندارد، میزان دروغ ها، شبهات و تهمت ها حتی از اکانت های جعلی بسیار بیشتر است و این موضوع باعث می شود که حرفها در فضای مغشوش و آشفته شنیده نشود، این ضعفی است که در حوزه قوانین با آن مواجه هستیم.

تغییر ذائقه جوانان به سمت موسیقی اصیل خراسانی 

وی در پاسخ به سوالی در خصوص توجه به موسیقی اصیل خراسان بیان کرد: سیاست اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در حوزه موسیقی آن است که بستر موسیقی اصیل خراسان در مهد خود، یعنی شهرستانهایی مانند قوچان، تربت جام و درگز تقویت شود و فضای هنرنمایی هنرمندان این عرصه در شهر مشهد و باقی شهرها فراهم گردد. در این راستا طی یکسال گذشته اجرای زنده موسیقی اصیل خراسان را در منطقه گلشهر مشهد همزمان با ماه رمضان و در نمایشگاه بین المللی مشهد همزمان با هفته حجاب و عفاف داشتیم. 

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی گفت: موسیقی ایرانی به ویژه موسیقی خراسان، همواره محمل بیان معارف و عرفان ایرانی – اسلامی بوده است، در طول سالهای گذشته و خصوصا با فضای مجازی، ذائقه جوانان و نوجوانان تغییر کرده و موسیقی سنتی ایرانی و خراسانی کمتر مورد توجه قرار گرفته است، در این راستا طی یکسال گذشته به مدت چند شب چهره های برجسته موسیقی ایرانی در شهرهای نیشابور، سبزوار و قوچان اجرای زنده داشتند که با استقبال خوبی مواجه شد و در تلاش هستیم با برنامه ریزی، ذائقه جوانان را به سمت موسیقی بومی و سنتی ایران تغییر دهیم.

وی بیان کرد: در طول یک سالی که از عمر دولت سیزدهم می گذرد، اتفاقات خوب و مبارکی در حوزه فرهنگ و هنر کشور و خراسان رضوی افتاده است، مهمترین اتفاق تغییر رویکرد فرهنگی دولت است به نحوی که تقویت جریانهای مردمی، جریانهای انقلابی و جبهه فرهنگی انقلاب، بسترسازی و تسهیل فعالیت های آنها از جمله اقدامات اصلی است و در این راستا توجه به مفاهیم معنوی و رویکردهای بومی در کشور و محور قرار دادن فرهنگ ایرانی و اسلامی در تولید آثار فرهنگی و هنری در اولویت قرار می گیرد.

سبد فرهنگی خانواده، اتفاق جدید فرهنگی در خراسان رضوی

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی ادامه داد: امسال شورای فرهنگ عمومی استان دو مصوبه داشت که نخستین مصوبه آن، تصویب جایزه حماسی فردوسی و جایزه حماسه بود، در همین راستا یکی از جوایز مربوط به "نشان فردوسی" به سازندگان واکسن برکت، به عنوان کسانی که حماسه ملی را در دنیا رقم زدند، اهدا شد.

وی افزود: دومین مصوبه شورای فرهنگ عمومی استان، طرح "سبد فرهنگی خانواده" بود که همزمان با هفته دولت از این طرح رونمایی شد، مهمترین حُسن این بسته فرهنگی آن است که سبد مصرف فرهنگی خانواده ها را پربار کرده و به آنان کمک می کند تا با خیال راحت و اعتماد کامل در حوزه فیلم، سینما، تئاتر و رویدادهای فرهنگی به سراغ این محصولات بروند، دسترسی به این محصولات به مرور در سطح مرکز استان و شهرستانها آسان می شود.

حسین زاده بیان کرد: در این طرح به دنبال آن هستیم که هم در بستر توزیع و هم در بستر مصرف به خانواده های ایرانی کمک کنیم تا مصرف فرهنگی و اقلام مصرف فرهنگی شان را هم پررونق کرده و افزایش دهند، این طرح در کشور بی بدیل بوده و مبدع آن خراسان رضوی است که امیدواریم با توفیق در اجرا، به کل کشور تسری یابد.

وی به تلاشهای کانونهای فرهنگی و هنری مساجد خراسان رضوی اشاره و بیان کرد: هم اینک بیش از هزار و ۸۰۰ کانون فرهنگی و هنری مساجد در استان فعال است و این موضوع مشهد را به پایتخت فرهنگی و هنری مساجد ایران تبدیل کرده، که فرصتی برای دستیابی به موفقیت های بیشتر در این عرصه است.

حمایت پشت صحنه از بخش خصوصی در رویدادها

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی گفت: در اجرای رویدادهای فرهنگی و هنری در خراسان رضوی به الگویی رسیده ایم، به این نحو که هرچند اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در همه رویدادها حضور پیدا می کند اما از آوردن اسم و نشان خود خودداری کرده تا هویت مستقل تشکل های فرهنگی و هنری حفظ شود و آنها در این عرصه مطرح شوند، چرا که این اداره کل خود را مسوول پشتیبانی و تسهیل گری فعالیتهای فرهنگی و هنری می داند لذا در رویدادهایی که جنبه ملی یا استانی دارد، تلاش می کند تمام نقش آفرینان دولتی، مردمی و عمومی را پای کار بیاورد، به این معنا که اگر جشنواره ای برگزار می شود، از حضور هفت تا هشت دستگاه اجرایی یا نهاد فرهنگی و هنری بهره گرفته می شود تا این رویداد به بهترین نحو برگزار شود.

حسین زاده افزود: پارسال برای جشنواره فیلم فجر مشهد تلاش شد که همزمان با نمایش هر فیلم، نشست نقد و بررسی فیلم با حضور نخبگان سینمایی برگزار شود که چنین اتفاقی در کشور کم نظیر بود، چرا که نشست های نقد و بررسی در جشنواره فیلم فجر در تهران عمدتا به صورت پرسش و پاسخ عوامل فیلم با رسانه ها برگزار می شود.