میوه‌های گرمسیری در سیستان و بلوچستان؛ ظرفیتی برای ارزآوری

به گزارش ایرنا آب و هوای متنوع سیستان و بلوچستان زمینه را برای کشت انواع محصولات کشاورزی از جمله میوه‌های گرمسیری و سردسیری فراهم کرده است.

سیستان و بلوچستان از نظر آب و هوایی متفاوت است به طوری که مناطق ایرانشهر، زابل و باهوکلات آب و هوای بیابانی و ناحیه زاهدان در مرز بین اقلیم بیابانی و نیمه بیابانی قرار گرفته است.
مناطق سراوان، مهرستان، سیب سوران، خاش، چابهار، کنارک، نیکشهر، قصرقند و سرباز استان نیز آب و هوای نیمه بیابانی و ناحیه کوهستانی بم پشت در جنوب سراوان و امتداد آن به طرف مشرق تا کوههای بشاگرد آب و هوای نیمه بیابانی معتدل دارند و اقلیم مشرق ارتفاعات و فلات‌های مرتفع و کم وسعت میان آن نیمه بیابانی با زمستان‌های سرد است.

آب و هوای متنوع سیستان و بلوچستان زمینه را برای کشت انواع محصولات کشاورزی از جمله میوه‌های گرمسیری و سردسیری فراهم کرده به طوری که هم‌اینک از ۸۰ هزارهکتار باغات استان هشت هزار هکتار آن به کشت انواع میوه های گرمسیری اختصاص دارد.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که اگر تنها با ارزی که برای واردات میوه‌های گرمسیری بویژه موز اختصاص می‌باید در بخش کشاورزی سیستان و بلوچستان سرمایه‌گذاری شود علاوه‌بر جلوگیری از خروج ارز حتی برای کشور ارزآوری هم خواهد داشت.

سالانه میلیون ها دلار ارز برای ورد میوه‌های گرمسیری از کشور خارج می شود در حالی که می‌توان با توسعه باغات میوه های گرمسیری در سیستان و بلوچستان علاوه‌بر جلوگیری از خروج ارز زمینه اشتغال پایدار را در این استان پهناور ایجاد کرد. 

برداشت ۱۱۰ هزار تن موز در سیستان و بلوچستان 

موز از مهمترین محصولات گرمسیری سیستان و بلوچستان است که نسبت به سایر محصولات گرمسیری بیشترین سطح زیرکشت را به خود اختصاص داده و "پاپایا" یا خربزه درختی نیز از دیگر محصولات گرمسیری استان محسوب می‌شود که از نواحی گرمسیری آمریکای مرکزی به این استان راه یافته، خربزه درختی پوستی بسیار نازک و مزه شیرین دارد که علاوه بر مصرف خوراکی، قابل استفاده در صنایع تبدیلی نیز است.

سیستان و بلوچستان ظرفیت‌های بیشماری در زیربخش‌های کشاورزی دارد که توجه و سرمایه گذاری در این بخش می‌تواند علاوه بر خودکفایی منطقه حتی کشور را در بسیاری از موارد از جمله واردات موز و میوه‌های گرمسیری بی نیاز کند.

این استان در حالی مهد تولید میوه‌های گرمسیری کشور نام دارد که میوه‌هایی همچون کُنار، چیکو، تمبرهندی، نارگیل و گواوا، پاپایا، بیدام، پالسا، جمبولان، سیتاپل، موز و آناناس در آن کشت شدهاست.
این میوه های لاکچری که مشتریان پرورپاقرص و بازارپسندی مناسب دارند در صورت حمایت و پشتیبانی می توانند نیاز کشور را تامین و از واردات بی رویه جلوگیری کنند.

تولید محصولات کشاورزی در سیستان و بلوچستان در طول سال رواج دارد و زمین های برخی مناطق این استان مانند نیکشهر، سرباز، ایرانشهر، کنارک، زرآباد، دشتیاری و چابهار در هر سال توان تولید ۲ بار محصول را دارند.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: ۱۱۰هزار تن موز امسال از سطح سه هزار هکتار از باغات این استان برداشت و روانه بازار مصرف شده است.

اردشیر شهرکی اظهارداشت: حدود پنج هزار هکتار از باغات جنوب سیستان و بلوچستان به کشت موز اختصاص دارد که بیش‌از سه هزار هکتار آن بارور و بقیه غیر بارور است.

وی ادامه داد: دشتیاری، زرآباد، سرباز، کنارک و چابهار بویژه منطقه عورکی بخش پیر سهراب بیشترین سطح زیر کشت موز سیستان و بلوچستان را به خود اختصاص داده‌اند.

مدیرباغبانی سازمان جهادکشاورزی سیستان و بلوچستان با اشاره به ظرفیت‌های کشاورزی منطقه تاکید کرد: این استان رتبه نخست تولید و سطح زیر کشت موز در کشور را از آن خود کرده است.

وی اظهارداشت: پیش‌بینی می‌شود امسال بیش‌از ۱۵۰ هزار تن موز از سطح سه هزار هکتار باغات استان سیستان و بلوچستان برداشت و روانه بازار مصرف شود.

برداشت بیش‌از ۱۰ هزار تن انبه در سیستان و بلوچستان 

انبه، سلطان میوه‌های گرمسیری در سیستان و بلوچستان است میوه‌ای سرشار از خواص و ویتامین‌های بسیار، اسیدهای عالی، کربوهیدرات‌ها و مواد معدنی فراوان؛ این میوه شیرین و خوش طعم از جمله پرمصرف‌ترین میوه‌ها در جهان است و رویش آن مختص مناطق گرمسیری بوده و قدمت آن به بیش از چهار هزار سال پیش برمی گردد و مصرف آن موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.
شهرستان چابهار در جنوب سیستان و بلوچستان به علت آب و هوا و شرایط اقلیمی گرم و مرطوب قابلیت تولید انواع میوه‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری را داراست و بیشترین باغ‌های این منطقه به کاشت محصول انبه که سلطان میوه های گرمسیری است، اختصاص دارد

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: امسال بیش‌از ۱۰ هزار تن انبه از سطح باغات این استان برداشت و روانه بازار مصرف شده است.

وی اظهارداشت: انبه در سطح یک‌هزار و ۵۰۰ هکتار از باغات میوه سیستان و بلوچستان کشت می‌شود که یک‌هزار هکتار آن بارور و بقیه غیر بارور است.

شهرکی با بیان اینکه شهرستان‌های سرباز، نیکشهر، قصرقند و چابهار عمده مناطق کشت انبه در سیستان و بلوچستان محسوب می‌شوند گفت: ۹۰ درصد انبه تولیدی در این استان به صورت سبز برای تهیه ترشی برداشت می‌شود.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان بیان کرد: انبه میوه گرمسیریست و سرشار از ویتامین های A،B و C، کربوهیدرات ها، اسیدهای چرب، پروتئین ها ، اسیدهای عالی و مواد معدنی است.

برداشت هزار تن چیکو در سیستان و بلوچستان 

چیکو یکی از درختان میوه مناطق گرمسیری است که در شهرستان های جنوب سیستان و بلوچستان به دلیل شرایط اقلیمی گرم و مرطوب بخوبی رشد می‌کند که هم مصرف خوراکی و هم دارویی دارد.
درخت چیکو رشد نسبتا کمی دارد ولی دارای عمر طولانی و در مقابل بادهای شدید نیز مقاوم است و خشکسالی متوالی را بخوبی تحمل می کند و از نظر تحمل به میزان شوری خاک نیز مشابه درختان خرما است.
میوه چیکو به دو شکل گرد و تخم مرغی است که در زمان نارس بسیار سفت و غیرقابل مصرف است و طعم شیرینی آن شبیه گلابی است، هم تازه خوری دارد و هم در تهیه شیرینی، سالاد و دسر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
میوه درخت چیکو مصرف خوراکی دارد اما از بخش های مختلف آن مثل گل ها، برگ ها، میوه نارس، پوست و بذر چیکو نیز به عنوان دارو استفاده می‌شود.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: تاکنون یک‌هزار تن میوه گرمسیری چیکو از سطح ۱۲۲ هکتار از باغات باور این استان برداشت و روانه بازار مصرف  شد.

امان الله طوقی اظهارداشت: چیکو به عنوان میوه گرمسیری در سطح ۱۸۵ هکتار از باغات میوه سیستان و بلوچستان کشت می‌شود.
وی ادامه داد: باغداران سیستان و بلوچستان تا مرداد مشغول برداشت چیکو مشغول بودند و در مجموع یک‌هزار تن از این محصول تولید و روانه بازار مصرف شد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: این محصول گرمسیری عمدتا در شهرستان‌های چابهار، سرباز، کنارک و قصرقند کشت می‌شود.

برداشت بیش‌از ۱۱ هزار تن کُنار در سیستان و بلوچستان

کُنار میوه مغذی و سرشار از ویتامین C با دارا بودن مقادیر نسبتا مناسبی از ویتامین B ،E، کلسیم، فسفر و آهن است. شهرکی اظهار داشت: برداشت کُنار در سیستان و بلوچستان از نیمه دوم دی آغاز و تا اسفند ادامه دارد و همچنین نهال کاری آن نیز در ۲ مرحله مرداد تا شهریور و بهمن تا اسفند توسط کشاورزان انجام می شود. این میوه علاوه‌بر هند در کشورهای افغانستان، ایران، سوریه، برمه، استرالیا، آمریکا، ایتالیا، فرانسه، روسیه، اسپانیا، پرتغال و شمال آفریقا نیز وجود دارد.
کشت تجاری آن به صورت باغ یکدست از ارقام پیوندی مرغوب در جنوب بلوچستان از حدود ۵۰ سال پیش متداول بوده که عمده این ارقام از هند و پاکستان به کشور ایران وارد شده‌اند.
گونه محصول کنار در سیستان و بلوچستان میوه‌ای است بسیار درشت در دو شکل کروی و بیضی کشیده با درصد گوشت بالا و هسته بسیار ریز که دارای طعم و مزه مطبوعی است.
با توجه به‌ صرفه اقتصادی در محصول برداشت شده و وجود بازار مصرف مناسب برای میوه آن در سال‌های اخیر سطح زیر کشت این محصول در شهرستان‌های چابهار، نیکشهر، سرباز، حواشی ایرانشهر و ایرندگان خاش رو به گسترش است.

مدیرباغبانی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: بیش‌از ۱۱هزار تن میوه گرمسیری کُنار از سطح یک‌هزار و ۱۹۰ هکتار باغات این استان برداشت و روانه بازار مصرف شده است.

وی اظهارداشت: یک‌هزار و ۴۴۰ هکتار از باغات سیستان و بلوچستان به کشت محصول گرمسیری کُنار اختصاص دارد که یکهزار و ۱۹۰هکتار آن بارور و بقیه نابارور است.
شهرکی بیان کرد: شهرستان‌های فنوج، سرباز، نیکشهر، کنارک، چابهار، قصرقند و دلگان در جنوب استان سیستان و بلوچستان از عمده مناطق کشت این محصول محسوب می‌شوند.
وی با اشاره به خواص این میوه گرمسیری گفت: کُنار میوه مغذی و سرشار از ویتامین C با دارا بودن مقادیر نسبتا مناسبی از ویتامین B ،E، کلسیم، فسفر و آهن است.
مدیرباغبانی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: سوپی، بهزادی، سیبی سیاه و سفید و فرزادی از عمده ارقام کشت شده کُنار در سیستان و بلوچستان است.