آغاز فصل جدید رایزنی‌های اقتصادی خراسان‌شمالی با ترکمنستان

به گزارش ایرنا، دولت سیزدهم برخلاف رویکرد دولت های گذشته عزمی جدی برای توسعه روابط با همسایگان و استفاده از ظرفیت های مرزی دارد تا جایی که در در ماه های اخیر راهی متفاوت در ارتباط با جهان برگزیده و به دنبال گشودن فصل جدیدی از روابط با کشورهای آسیای میانه است.

ترکمنستان از جمله کشورهایی است که به عنوان دروازه ورود به آسیا میانه نام برده می شود و نقش مهمی در تسهیل ارتباط تجاری ایران به این کشورها دارد.

ارتباط بین ایران و همسایه شمالی با آغاز به کار دولت سیزدهم عمیق تر شد و رییس جمهور کشورمان با دعوت رسمی از رییس جمهور ترکمنستان و انعقاد تفاهم نامه های تجاری در پی شروع فصل جدیدی برای دیپلماسی اقتصادی کشور است و در این راستا با سفر سردار "بردی محمداف" در ۲۵ خردادماه ۱۴۰۱، ۱۶ سند همکاری برای گسترش روابط تجاری بین دو کشور به امضا رسید تا افق روشنی برای دیپلماسی اقتصادی کشور ترسیم شود.

خراسان شمالی نیز با داشتن ۲۸۱ کیلومتر مرز مشترک با این کشور، مشترکات فرهنگی و ظرفیت هایی در حوزه های کشاورزی، بهداشت و سلامت، محصولات پتروشیمی، محصولات فولادی، مصالح ساختمانی و بنگاه های کوچک تولیدی در محور این همکاری ها قرار دارد تا این خطه با سرمایه‌گذاری‌های بیشتر و تقویت روابط با کشورهای همسایه نقشی ویژه در تکمیل پازل مراودات تجاری با همسایگان داشته باشد.

مسوولان خراسان شمالی نیز با درک این موضوع در حال هموار کردن این مسیر مهم در دیدار چهره به چهره و رایزنی های اقتصادی هستند به گونه ای که استاندار خراسان شمالی ۲۵ مهرماه سالجاری (دوشنبه) به همراه فعالان اقتصادی استان راهی عشق آباد شد تا از نزدیک با مقامات محلی این کشور دیدار و گره کور برخی از زیرساخت های مراودات همچون گذرگاه مرزی "پرسه سو" که سال ها فعالان اقتصادی منتظر بازگشایی آن هستند را باز کند

بازگشایی گذرگاه پرسه سو مهمترین خواسته خراسان شمالی

برخلاف دولت های گذشته که موضوع گذرگاه های مرزی به فراموشی سپرده شده بود، نگاه این دولت به موضوع گذرگاه های مرزی تغییر کرده و بر اساس یک نگاه کارشناسی دولت در پی بهره برداری از این ظرفیت به نفع تجارت کشوراست.

خراسان شمالی ۲۸۱ کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان دارد اما در تمام طول این مرز مشترک یک گذر مرزی دیده نمی شود تا با تسهیل صادارت این استان به این کشور زمینه توسعه اقتصادی مرز نشینان نیز فراهم شود.

ایجاد گذرگاه "پرسه سو" در مرز بین خراسان شمالی و ترکمنستان از سال ۱۳۸۳ بین مسوولان ۲ کشور مصوب شد، اما این طرح بلاتکلیف مانده بود تا اینکه با رایزنی های دولت سیزدهم در سطح ملی و استانی جانی دوباره گرفت.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه در سفر ۱۱ تیرماه به خراسان شمالی نیز بر ایجاد بازارچه مرزی در منطقه پرسه سو راز و جرگلان تاکید کرد و تعمیق روابط با همسایگان از اولویت های سیاست خارجی جمهوری اسلامی دانست که راه اندازی این گذر مرزی نیز در این راستا حمایت می شود.

مهدی صفری عنوان کرد که رییس جمهور در سفر اخیر خود به خراسان شمالی بر ایجاد بازارچه مرزی تاکید داشت و با توجه به اینکه پنج نوبت با رییس جمهور این کشور ملاقات داشته است این موضوع را هم پیگیر بودند.

معرفی ظرفیت ها برای تعمیق روابط اقتصادی 

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان شمالی با اشاره به اعزام هیات تجاری استان به ترکمنستان، می گوید: این هیات متشکل از ۳۰ نفر از سرمایه‌گذاران در بخش های مختلف کشاورزی، صنایع غذایی و بازرگانی خارجی است که برای برقراری ارتباط تجاری هرچه بیشتر تلاش خواهند کرد.

سعید پورآبادی می افزاید: تشریح ظرفیت های خراسان شمالی، نشست با سفیر جمهوری اسلامی ایران در عشق آباد، پیگیری تفاهم نامه ها با استان آخال، و کشور ترکمنستان برای تجار ترکمنستانی و بازدید میدانی از فضای تجاری و فرصت های تجاری استان آخال از دیگر برنامه های مهم این هیات تجاری است.

وی می گوید: ایجاد گذرگاه مرزی بین خراسان شمالی و ترکمنستان از خواسته هایی است که در این سفر پیگیری می شود و در این دیدار به طور مفصل توجیه اقتصادی گذرگاه پرسه سو در مرز ۲ کشور به خوبی تشریح خواهد شد.

پورآبادی خاطرنشان می کند: اگر زیرساخت لازم برای سرمایه گذاری بین ۲ کشور فراهم شود، سالانه بسیاری از کالاهای استان نه تنها به این کشور بلکه به دیگر کشورهای آسیای میانه صادر خواهد شد.

به گفته وی؛ ۱۶۶ میلیون دلار کالا از خراسان شمالی در نیمه نخست سالجاری به کشور ترکمنستان صادر شده است که در این سفر به دنبال توسعه این روابط تجاری هستیم.

وی بیان می کند: این هیات تجاری به مدت پنج روز در ترکمنستان حضور خواهند داشت و نحوه صادرات و ارتباط با تجار آنان را تسهیل گری می کنند.

پورآبادی به تفاهم نامه هایی در سفر قبلی هیات تجاری استان به ترکمنستان اشاره می کند و می گوید: در این راستا تاکنون تفاهم نامه و قراردادهایی از سوی دانشگاه بجنورد، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، سازمان جهاد کشاورزی، اداره کل صنعت، معدن و تجارت و اداره کل حفاظت محیط زیست استان انجام شده است که در این سفر پیگیری می شود.

وی اضافه می کند: گرچه مرز مشترک بین این استان و ترکمنستان سال‌هاست به‌ عنوان فرصتی برای توسعه اقتصادی مطرح است اما در حال حاضر تجار این خطه با داشتن ۲۸۱ کیلومتر مرز با این کشور و مشترکات فرهنگی بهره چندانی از ظرفیت بازار همسایه ندارند.

تعمیق روابط فرهنگی بین ۲ کشور

استاندار خراسان شمالی در بدو ورد به ترکمنستان در دیدار با سفیر ایران در این کشور، گفت: امیدوار هستیم، استاندار آخال ترکمنستان نیز به اهمیت ایجاد گذر مرزی مشترک با استان خراسان شمالی توجه کند تا با کمک بخش خصوصی و تفاهم نامه منعقد شده بین ۲ استان مسیر توسعه و رونق بیشتر اقتصادی استان تسریع شود.

محمدرضا حسین نژاد با بیان اینکه تمامی مقدمات لازم برای ایجاد این گذرگاه مرزی انجام شده است، می گوید: گرچه ارتباط تجاری نیز بین تجار استان آخال ترکمنستان و خراسان شمالی وجود دارد اما گشایش گذر مرزی موجب رونق اقتصادی و تولیدات این خطه و افزایش درآمد خانوار های مرزی می شود.

وی یادآور می شود: ارتباطات فرهنگی نیز چاشنی تمامی ارتباطات بین المللی است بنابراین با برگزاری نشست های مشترک بستر لازم برای گسترش ارتباطات و مراودات اقتصادی فراهم خواهد شد.

حسین نژاد با بیان اینکه هدف‌گذاری اقتصادی استان تقویت بخش خصوصی و دعوت از سرمایه گذاران در مسیر توسعه استان است، می افزاید: خراسان شمالی دارای توانمندی های خاص در حوزه های پرورش اسب اصیل ترکمن، فرش دورو، کشاورزی و گردشگری است و آمادگی کامل خود را برای همکاری های اقتصادی اعلام می کند.

وی با اشاره به رویکرد دولت برای مراودات تجاری با همسایگان، می گوید: رویکرد دولت سیزدهم و نگاه رییس جمهور به بازارچه های مرزی یک نگاه کارشناسی و عمیق است و کارشناسان تجاری هم بر اهمیت این موضوع تاکید می کنند به گونه ای که بهره مندی از آن می تواند تجارت خارجی یک کشور را دگرگون کند.

وی می افزاید: همچنین بر اساس یک نگاه کارشناسی دولت در پی بهره برداری از این ظرفیت به نفع تجارت کشور است که این امر می تواند به رونق معیشت مرز نشینان به شکلی آبرومندانه نیز کمک کند.

کشور ترکمنستان، با مساحت حدود ۴۸۸ هزار کیلومتر مربع، با جمعیت حدود شش میلیون نفر و ۹۹۰ کیلومتر مرز مشترک خاکی و ۲۲۸ کیلومتر مرز مشترک آبی دارای اهمیت ویژه ای به لحاظ ژئواکونومی و ژئواستراتژیکی برای جمهوری اسلامی ایران است.

ریشه های تاریخی و فرهنگی و مسلمان بودن بیشتر جمعیت این کشور، ظرفیت های اقتصادی این کشور به خصوص در بخش نفت و گاز، عضویت ترکمنستان در سازمان همکاری های اکو و اهمیت این سازمان برای ایران را نیز می توان از دلایل اهمیت این کشور در سیاست خارجی ایران شمرد.

خراسان شمالی براساس آمار سرشماری نفوس و مسکن ۱۳۹۰ حدود ۸۶۳ هزار نفر جمعیت و  ۲۸ هزار کیلومتر مساحت دارد که ۲۸۱ کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان دارد و استان آخال یکی از پنج استان کشور ترکمنستان و همجوار با خراسان شمالی محسوب می شود که حدود ۹۷ هزار کیلومتر مساحت و افزون بر ۹۰۰ هزار نفر نیز جمعیت دارد.

میزان مبادلات تجاری خراسان شمالی با ترکمنستان چهار درصد از مجموع مبادلات اقتصادی استان خراسان شمالی را تشکیل می دهد.

کشوری که مرز مشترک با استان خراسان شمالی دارد ولی تجار این استان تاکنون بهره ای مطلوب به عنوان استان همجوار از این کشور ۶ میلیون نفری نبرده اند در حالی که می تواند با پیگیری تفاهم نامه آخال و خراسان شمالی نقش خود را به خوبی در تکمیل پازل مراودات تجاری با همسایگان ایفا کند و سهمی از بازار چند میلیون نفری در منطقه پیرامونی‌مان داشته باشد.