به گزارش ایرنا، اجرای طرح های شبکه جمع آوری فاضلاب از الزامات زیست محیطی است که به منظور جلوگیری از ورود فاضلاب و پساب‌های صنعتی به آب‌های زیرزمینی، بازچرخانی آب و استفاده از فاضلاب تصفیه‌شده در بخش کشاورزی اجرا می شود.
از سویی، رهاسازی فاضلاب خانگی و روانابها در معابر، زیست انسانی را به خطر می اندازد و تهدیدی جدی برای سلامت جامعه است، از این رو اجرای طرح های شبکه جمع آوری فاضلاب ضرورتی انکارناپذیر بویژه برای شهرها و کلانشهرها است.
استان خراسان رضوی از حدود ۳۰ سال پیش اجرای شبکه های جمع آوری فاضلاب را آغاز کرده است، اما هنوز این طرح در هیچ شهر استان به صورت کامل اجرا نشده است ولی در سالهای اخیر و با ورود بخش خصوصی، اجرای این طرح ها شتاب مطلوبی گرفته است.
سرمایه‌گذاری۱۲ هزار میلیاردی بخش خصوصی در بخش فاضلاب خراسان رضوی
۶۰۰ هزار نفر از جمعیت شهری و روستایی خراسان رضوی، به جز مشهد، در قالب ۲۲۲ هزار و ۳۸۷ مشترک زیر پوشش خدمات جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب قرار دارند و خدمات دهی بر عهده شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی است.
طبق گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی، هم اینک شهرهای سبزوار، نیشابور، تربت‌حیدریه، گلبهار، طرقبه، شاندیز و گناباد زیر پوشش شبکه فاضلاب قرار دارند و سرمایه گذار برای اجرای شبکه جمع آوری فاضلاب در شهرهای تایباد و خواف نیز جذب شده است و اجرای شبکه جمع آوری فاضلاب در کاشمر نیز آغاز شده بود اما به دلایلی این پروژه متوقف و بلاتکلیف مانده است.
اجرای شبکه فاضلاب در سبزوار قدیمی ترین پروژه استان در این بخش است که از حدود ۳۰ سال قبل آغاز شده و تا شهریورماه ۱۴۰۲ تکمیل می شود.
سیدابراهیم علوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: هم اینک ۳۷ کیلومتر شبکه و خط انتقال فاضلاب و سه طرح ایجاد تصفیه خانه فاضلاب در شهرهای سبزوار، خواف و تربت حیدریه در حال اجرا و پیگیری است و طرح تکمیل فاضلاب شهرهای نیشابور و تایباد هم با سرمایه گذاری ۱۹ هزار میلیارد ریالی بخش غیردولتی عقد قرارداد شده است.
وی اضافه کرد: همچنین فاضلاب خانگی و غیرخانگی از طریق هفت واحد متمرکز و سه مجموعه محلی (پکیج لوکال) با ظرفیت اسمی۸۷ هزار مترمکعب در شبانه روز، در شهرهای گلبهار، سبزوار، تربت حیدریه، نیشابور، طرقبه، شاندیز و گناباد تصفیه می شود.
علوی ادامه داد: ظرفیت در حال بهره برداری تصفیه خانه های فاضلاب شهرهای خراسان رضوی، به جز مشهد، ۸۱ هزار مترمکعب است و تاکنون هزار و ۵۳۰ کیلومتر شبکه جمع آوری و حدود ۷۰ کیلومتر خطوط انتقال فاضلاب در سطح استان اجرا شده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی گفت: حدود ۶۳۰ هزار نفر جمعیت شهری و روستایی در خراسان رضوی زیر پوشش خدمات جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب قرار دارند.
علوی با تاکید بر شتاب گرفتن پروژه های شبکه جمع آوری فاضلاب با سرمایه گذاری بخش خصوصی، افزود: ۱۲ هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری بخش خصوصی برای اجرا و تکمیل پروژه های شبکه جمع آوری فاضلاب در استان جذب شده است.
وی افزود: با توجه به هزینه سنگین اجرای طرح‌های فاضلاب، استفاده از ظرفیت‌های بخش غیردولتی ضروری است، از این رو در اجرای این سیاست، قراردادهای طرح ایجاد تاسیسات و بهره برداری از فاضلاب در شهرستان خواف به روش بیع متقابل به مبلغ ۲ هزار و ۲۶۶ میلیارد ریال، شبکه جمع آوری فاضلاب تایباد به ارزش ۲ هزار و ۸۳۸ میلیارد ریال و شبکه جمع آوری فاضلاب شهر نیشابور به مبلغ پنج هزار و ۷۸۰ میلیارد ریال بین این شرکت و سرمایه‌گذاران بخش غیردولتی منعقد شده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی ادامه داد: همچنین ۵۶۰ میلیارد ریال برای ایجاد تاسیسات فاضلاب سبزوار از محل تسهیلات ماده ۵۶ (اینانس داخلی) هزینه می‌شود.
۳۲ درصد جمعیت خراسان رضوی زیر پوشش شبکه فاضلاب
معاون بهره برداری و توسعه فاضلاب شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی نیز با اشاره به دفع بهداشتی ۱۵ میلیون متر مکعب فاضلاب در استان در نیمه نخست امسال، افزود: این میزان فاضلاب خانگی و غیرخانگی از طریق ۱۰ واحد تصفیه خانه به ظرفیت اسمی ۸۷ هزار مترمکعب در شبانه روز تصفیه شده است.
محمد سهرابی افزود: ظرفیت مجموع تصفیه خانه های فاضلاب در حال بهره برداری در شهرهای خراسان رضوی، به جز مشهد، حدود ۸۶ هزار مترمکعب در شبانه روز است و سه واحد دیگر نیز با ظرفیت ۳۲ هزار و ۵۰۰ مترمکعب در دست ساخت است.
وی با اشاره به برخورداری ۶۳۶ هزار نفر از خدمات فاضلاب در هفت شهر استان، افزود: این تعداد ۳۲ درصد جمعیت شهری استان را تشکیل می دهند که روزانه ۸۲ هزار متر مکعب فاضلاب از طریق هزار و ۵۰۳ کیلومتر شبکه و ۶۰ کیلومتر خط انتقال به هفت واحد تصفیه فاضلاب منتقل می شود.
معاون بهره برداری و توسعه فاضلاب شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی ادامه داد: نصب بیش از ۱۰ هزار انشعاب جدید فاضلاب در قالب بودجه ۱۴۰۱ در خراسان رضوی پیش بینی شده و ۸۴۵ میلیارد ریال اعتبار صرف رفع نواقص تاسیسات جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب چهار شهر و سه روستای استان می شود.
لزوم بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی در مشهد
ارائه خدمات آب و فاضلاب در کلانشهر ۳.۵ میلیون نفری مشهد و روستاهای این شهرستان بر عهده شرکت آب و فاضلاب مشهد است که به صورت مستقل از شرکت آبفای خراسان رضوی، مدیریت می شود. اجرای شبکه جمع آوری فاضلاب مشهد از سال ۱۳۷۳ آغاز شده و اکنون با بیش از ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی در دست اجراست.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد، طول شبکه مورد نیاز کنونی برای جمع آوری فاضلاب شهر مشهد را چهار هزار و ۲۳۵ کیلومتر عنوان کرد.
حسین اسماعیلیان افزود: یکی از مهم ترین چالش های موجود در حوزه فاضلاب شهر مشهد کمبود تصفیه خانه است، که در افق ۱۴۲۰ به حدود ۸۱۴ هزار متر مکعب ظرفیت تصفیه‌خانه فاضلاب نیاز است و ایجاد چنین زیرساختی، نیازمند دست‌کم حدود هفت هزار میلیارد تومان اعتبار است که تامین این اعتبار از منابع دولتی غیر ممکن است.
وی خاطرنشان کرد: بر این اساس باید از دیگر روش های تجهیز منابع مالی و ظرفیت بخش خصوصی استفاده کرد، هزینه ساخت تصفیه‌خانه بالاست و ایجاد هر مترمکعب تصفیه خانه، به طور متوسط حدود ۱۰ میلیون تومان هزینه دربر دارد.
اسماعیلیان افزود: بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی طی یک سال گذشته با جدیت بیشتری دنبال شده و اولین بسته سرمایه‌گذاری بخش خصوصی وارد مرحله مزایده و انتخاب سرمایه‌گذار شده است، ۲ پروژه بزرگ شهر در این حوزه با سرمایه‌گذاری غیردولتی شروع شده که یکی از آنها، طرح ساخت تصفیه‌خانه فاضلاب طبرسی شمالی است؛ که بخش قابل توجهی از حاشیه شهر را پوشش می دهد.
وی اضافه کرد: فاضلاب این محدوده قابل انتقال به تصفیه‌خانه‌های شرق یا غرب مشهد نبود و تنها راهکار، ایجاد تصفیه‌خانه فاضلاب در محل بود، این پروژه سال‌ها به دلیل محدودیت‌های اعتباری اجرایی نشده بود.
اسماعیلیان گفت: این طرح با آغاز به کار دولت جدید به نتیجه رسیده و در سال جاری عملیات اجرایی آن با ظرفیت حدود ۷۰ هزار مترمکعب در شبانه‌روز آغاز شده که ارزش قرارداد منعقد شده، حدود پنج هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان شامل سه پروژه آبرسانی و یک تصفیه‌خانه فاضلاب است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد افزود: بسته سرمایه‌گذاری دیگری هم در دستور کار شرکت آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب است، این پروژه با بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان اعتبار، جزو بزرگترین پروژه‌های بخش آب و فاضلاب کشور در زمینه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است که پس از به نتیجه رسیدن مرحله نخست قرارداد، مرحله دوم آن نیز آغاز می‌شود.
احداث هر متر مکعب تصفیه خانه فاضلاب ۱۰ میلیون تومان هزینه دارد
اسماعیلیان با اشاره به تمرکز ویژه بر اجرای شبکه جمع‌آوری فاضلاب در حاشیه شهر مشهد، خاطرنشان کرد: اجرای این شبکه در پهنه حاشیه شهر به لحاظ زیست‌محیطی و بهداشتی بسیار اهمیت دارد.
وی اضافه کرد: ۱۰۰ میلیون مترمکعب از ۴۰۰ میلیون مترمکعب نیاز آب مشهد، براساس مطالعات مصوب در افق ۱۴۲۰ باید از طریق جایگزینی پساب تامین شود، که اگر شبکه فاضلاب اجرا نشده و تصفیه‌خانه‌ای هم ایجاد نشود، جایگزینی پساب نیز امکانپذیر نخواهد بود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد افزود: هم اینک ظرفیت تصفیه خانه های فاضلاب در مشهد ۲۶۳ هزار مترمکعب است که ۳۰ هزار مترمکعب آن به دلیل عملیات ارتقا از مدار بهره برداری خارج شده است.
وی گفت: روزانه ۲۵۰ تا ۲۶۰ هزار مترمکعب فاضلاب در مشهد جمع آوری می شود که حدود ۱۰ درصد از فاضلاب جمع آوری شده این شهر بیشتر از ظرفیت تصفیه خانه های موجود است.
اسماعیلیان خاطرنشان کرد: احداث هر متر مکعب تصفیه خانه فاضلاب ۱۰ میلیون تومان هزینه دارد و برای ۱۰۰ هزار متر مکعب تصفیه خانه فاضلاب، به طور متوسط هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است .
اعتبارات سفر رییس جمهور
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد اظهار کرد: خوشبختانه در سفر استانی رییس جمهور به مشهد در نوروز امسال اعتبارات خوبی در حوزه آب و فاضلاب اختصاص یافت.
اسماعیلیان افزود: ۳۵۰ میلیارد ریال اعتبار نیز از محل اعتبارات نفت برای کمک به طرح شبکه جمع آوری فاضلاب حاشیه شهر مشهد اختصاص یافت که در دست پیگیری و در مرحله برگزاری مناقصه است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد ادامه داد: اختصاص ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار دولتی و ۲۰۰ میلیارد ریال از محل اعتبارات وزارت نیرو برای اجرای شبکه فاضلاب رضویه از دیگر مصوبات سفر هیات دولت بود، که تحقق آن در دست پیگیری است.
اسماعیلیان اضافه کرد: اختصاص سه هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای ساخت تصفیه خانه فاضلاب با ظرفیت ۴۷ هزار متر مکعب در شبانه روز از دیگر مصوبات این سفر است که بانک عامل برای اخذ تسهیلات مشخص شده و هماهنگی با بانک برای تامین منابع نیز در است انجام است.
وی خاطرنشان کرد: اختصاص مبلغ ۴۵.۵ میلیون یورو فاینانس خارجی برای ایجاد تصفیه خانه فاضلاب نیز، با ظرفیت ۱۱۰ متر مکعب در شبانه روز در سفر هیات دولت به استان مصوب شد که فرایند اداری اجرای آن در حال انجام است.
در مجموع برای اجرای طرح های بزرگ شبکه جمع آوری فاضلاب و احداث تصفیه خانه ها باید از ظرفیت های عمومی، دولتی و بخش خصوصی استفاده کرد تا شاهد پیشرفت های مطلوبی در این بخش و تحول زیست محیطی باشیم.
نظر شما